Raw Tonk, 2017

De Engelse saxofonist Colin Webster werkt met drummers in grotere en kleinere bezettingen. Zijn vrije saxspel komt vooral goed tot zijn recht als hij slechts weerwerk krijgt van een drummer, zo blijkt uit samenwerkingen die Webster aanging met Mark Holub (The Claw, Gutty Mutter en Viscera) en Andrew Lisle (Firehouse Tapes en Void Into Shape). Op Websters eigen Raw Tonk-label is nu een duo-cd verschenen met een andere drummer, Andrew Cheetham uit Manchester.

Webster en Cheetham zijn geen onbekenden voor elkaar, want eerder brachten zij werk uit als kwartet met gitarist David Birchall en bassist Otto Willberg (Night Streets of Madness en Plastic Knuckle) en als trio met Willberg (The Small Departs, The Great Approaches). De interactie tussen de beide muzikanten komt op A River Carving Evert Through The Land echter pas echt goed uit de verf. Nu komt dat natuurlijk ook omdat er geen andere instrumenten meedoen die de aandacht van het individuele spel afleiden, maar een belangrijkere oorzaak is de nog grotere vrijheid die de saxofonist en drummer zich kunnen permitteren in duoverband.

Het saxofoonspel van Webster is herkenbaar, ongeacht met wie hij speelt of welke sax (alt, tenor of bariton) hij bespeelt. Dat betekent niet dat hij steeds dezelfde plaat maakt. De ruwe, ongepolijste sound voert wel meestal de boventoon; zelfs in ingetogen passages is het geluid van Webster vaak grofkorrelig. In het samenspel met Cheetham op dit album komen verschillende kanten van de saxofonist naar boven en en is zijn spel soms zelfs bijna lyrisch, zoals in delen van afsluiter ‘Tawd’.

De drummer en saxofonist geven elkaar op A River Carving Ever Through The Land alle ruimte om te excelleren. Webster hoeft niet ieder gaatje te vullen en houdt opvallend vaak stil om het slagwerk naar voren te laten komen. De drummer vult die ruimte met bedrijvig spel op de drums en bekkens, zonder toevoeging van percussie-elementen. Het spel van Cheetham heeft dergelijke toevoegingen ook niet nodig, want de klanken die hij uit zijn drumkit haalt zijn veelzijdig, inventief en energiek. Van krachtpatserij is geen sprake, van eigenwijsheid des te meer.

Het album telt zeven vrije improvisaties en duurt achtenzestig minuten, veel langer dan de meeste uitgaven van Raw Tonk. Opener ‘Asland’ begint nog enigszins aftastend, maar al snel zorgt de onrustige natuur van de muzikanten ervoor dat levendiger terrein wordt opgezocht, gevolgd door een solo van Cheetham, waarna Webster lange noten speelt. ‘Cole’ kent een schitterende ingehouden passage waarin Webster klakkende geluiden maakt en Cheetham over een cimbaal schuurt. In hetzelfde stuk wordt vlak daarna juist op ferme wijze geïmproviseerd. Het geeft aan hoe het duo met dynamiek speelt.

Van soleren en begeleiden is geen sprake; beide muzikanten nemen tegelijkertijd het voortouw, zo lijkt het. Cheetham krijgt van Webster de ruimte voor solopassages, maar in feite zijn dat veeleer voortzettingen van de muziek zonder sax waarin de drummer je evenzeer alle hoeken van de kamer laat zien als in de passages waarin Webster wel meedoet. De saxofonist lijkt op elk willekeurig moment te kunnen invallen.

Knap is dat met de minimale bezetting een maximum aan expressie wordt bereikt. De mogelijkheden van de baritonsax worden door Webster verkend op ‘Onny’, dat mooi is opgebouwd. In ‘Ingrebourne’ schakelt hij moeiteloos over van een zeer bedrijvige naar een melodieuze passage op altsax, waarna Cheetham met ferme slagen het stuk uitluidt. Webster laat zijn melodieuze kant ook domineren in het begin van ‘Eller’, maar gaandeweg gaat zijn spel steeds tegendraadser klinken.

Iedere omschrijving doet eigenlijk tekort aan wat er gebeurt op dit muzikaal zeer rijke album. Het duo improviseert op het scherpst van de snede en doet dat schijnbaar met groot gemak. De contrasten zijn soms groot en de expressiemogelijkheden schier eindeloos. A River Carving Ever Through The Land is een vrije improvisatieplaat die stekelig en tegendraads klinkt, maar Webster en Cheetham klinken in alle vrijheid opvallend eensgezind, omdat zij elkaar perfect aanvoelen en de manier van improviseren van beide muzikanten als vanzelfsprekend bij elkaar past.

A River Carving Ever Through The Land bandcamp

Andrew Cheetham website

Colin Webster website