Gizeh, 2017
Je hebt van die samenwerkingsverbanden die direct zorgen voor hooggespannen verwachtingen; waarbij je bijna instinctief aanvoelt: dit kan wel eens sensationeel goed uitpakken. Zo’n samenwerkingsverband is het duo dat Aidan Baker vormt met Karen Willems. De simpele vraag die dus beantwoord moet worden, is: maakt het tweetal die hooggespannen verwachtingen waar? Simpel antwoord is: volledig!
De Canadese, maar vanuit Berlijn opererende gitarist Aidan Baker maakt experimentele muziek waarin ambient en drone basiselementen zijn. Zijn output is enorm; elk jaar verschijnen meerdere uitgaven. De Canadees musiceert niet alleen solo, maar ook als lid van onder andere Arc, Nadja, B/B/S, Whisper Room, Caudal en Hypnodrone Ensemble. Vorig jaar deed hij onder andere van zich spreken door twee sterke releases: de dubbel-lp Enomeni van Baker, N en Dirk Serries en de dubbel-cd Werl van Baker en Tomas Järmyr.
Slagwerkster Karen Willems komt uit België en haar status als percussioniste is de laatste jaren snel groeiende. Zij is klassiek opgeleid, studeerde ook jazz en zij maakt(e) deel uit The Saint Michael’s Big Band, Zita Swoon, Inwolves, Yuko, Novastar, Silver Junkie en Kaboom Karavan. Samen met Mathias Halsberghe vormt zij het duo Stormwind & Karen Willems. Ook werkte zij samen met Barst en Innerwoud. De verschillende namen staan voor de veelzijdigheid en ruimdenkendheid die Willems als muzikant kenmerken.
Nonland is een plaat die zich niet in een genrehokje laat stoppen, niet omdat de muzikanten bewust een veelheid aan stijlen hanteren of combineren, maar gewoon omdat de muziek op zichzelf staat, als vanzelfsprekend, zonder enkele pretentie, maar met een ongelooflijke muzikale drive en creativiteit. Natuurlijk zijn er wat genres aan te wijzen waar Baker en Willems schatplichtig aan zijn, zoals ambient, maar deze plaat is veel meer dan dat, begeeft zich op terrein waar ambient ophoudt ambient te zijn. De muziek kenmerkt zich niet door vastomlijnde songstructuren of overheersende melodielijnen, zodat je nog wel van soundscapes zou kunnen spreken, maar die zitten dan wel boordevol grotere en kleinere details die maken dat het geheel niet baadt in abstractie.
‘Like A Soft Rain Coming’ is gebouwd rondom een getokkeld, bijna kabbelend gitaarmotief, een loop waar Baker langzamerhand meer melodieuze lagen op aanbrengt en waaraan Willems met voornamelijk trommels en cimbalen steeds meer percussieve invulling geeft. Het stuk straalt een eenvoud uit die zo prachtig is dat het toewerken naar een climax of een duidelijk omlijnd muzikaal doel niet nodig is, hoewel het stuk wel een duidelijke structuur heeft. ‘Meeting In The Dark’ is verstilder, donkerder ook en soms een beetje spooky, zonder angstaanjagend te worden. Bakers gitaarspel is de constante factor terwijl Willems tovert met percussie en drums, waarbij vooral het spannende spel op de bekkens opvalt.
Een loop van de gitaar is het simpele patroon, het ritme waar het lange en fraai opbouwende ‘In My Head It Is Kind Of An Escape’ op gebaseerd is. Daaromheen gebeurt echter zoveel, dat herhaalde draaibeurten nodig zijn om het stuk helemaal te kunnen vatten. De lange klanken waarmee Baker het stuk lardeert zijn gelaagd en spannend en Willems’ vrije spel is ‘all over the place’. Het wordt helemaal spannend als Baker een zware ondergrond creëert en de intensiteit toeneemt, tot aan de luidruchtige climax.
Waar Willems’ spel veelal vrij is en wars van het leggen van een duidelijk ritmische onderlaag, is dat in ‘Intro (Digging)’ wel het geval, maar dat ritme is dan wel tegendraads en hoekig. Baker is nu degene die de vrije rol heeft. Hij benut de door het ritme geboden ruimte met voorzichtig klinkend gitaarspel. Langzamerhand leiden de wegen van de muzikanten tot een intrigerend, trance-opwekkend samenspel. Het stuk loopt over in ‘Digging Through Time’, waarin Baker qua volume weer meer op de voorgrond treedt en opnieuw een verslavende loop combineert met gedoseerd melodieus spel, terwijl Willems haar volume juist beperkt, maar zonder naar de achtergrond te verdwijnen; het samenspel blijft hecht en beide muzikanten zijn daarin even belangrijk. Het titelstuk besluit de plaat op donkere wijze. De drang naar voren uit de voorgaande twee tracks is verdwenen ten faveure een meer beschouwend van aard zijnde sfeer, waarin Willems bedrijvige nuancering aanbrengt en Baker de grote lijnen verzorgt.
Nonland is niets minder dan een muzikale triomf, afkomstig van twee unieke muzikanten die hun krachten op indrukwekkende wijze bundelen. Virtuositeit staat in dienst van het geheel, uit zich niet in egostrelende strapatsen, maar in de fantasierijke manier waarop elk muzikaal detail wordt ingevuld. Het is muziek die niet om aandacht schreeuwt, maar die aandacht als een vanzelfsprekendheid afdwingt, simpelweg omdat je als luisteraar niet om de inventieve klankenpracht heen kunt.
Opduvel 