Confront, 2017
Van Sardinië komen de percussionisten Giacomo Salis en Paolo Sanna. Het betreft twee muzikanten die zeer regelmatig in elkaars gezelschap te vinden zijn, als duo maar vaak ook met een of meerdere andere muzikanten. Zo verscheen vorig jaar Live Al Nuovo Panificio, een live-opname waarop Salis en Sanna musiceren met gitarist Elia Casu. Daarop is te horen hoe de percussionisten – en ook de gitarist – het ingehouden spelen tot een ware kunst verheffen, en ook dat dit tot zeer spannende resultaten kan leiden.
Dat geldt in zekere mate ook voor deze nieuwe plaat, verschenen bij Confront en verpakt in de voor dat label kenmerkende uniforme verpakking, maar de muzikale aanpak is verschillend. Op Kio Ge zijn de Sardiniërs te horen met de Amerikaanse geluidskunstenaar Jeph Jerman, die zich hier ook als percussionist doet gelden. Jerman maakte jarenlang muziek onder de naam Hands To en vormde daarna het Animist Orchestra. Naar eigen zeggen is zijn muziek verschoven van ‘idea-based’ naar ‘sound-based’
Dat laatste is zeker het geval op Kio Ge, dat bestaat uit twaalf korte improvisaties. Dat is een groot verschil met Live Al Nuovo Panificio, want daarop is één lange track van twintig minuten te horen (plus een bonus-remix van Plasma Rüby). Overeenkomst is echter dat ook dit trio geconcentreerd en nauwgezet musiceert. Je zou het zelfs bescheiden kunnen noemen als de muziek niet zo rijk was aan details. Bovendien gaat het niet op voor alle op dit schijfje vastgelegde tracks, waar overigens geen titels aan zijn gegeven.
Jerman, Salis en Sanna maken gebruik van een hele rits percussie-instrumenten, objecten en veldopnamen. Dat betekent dat de mogelijkheden eindeloos zijn en veelzijdigheid al bijna een gegeven is. Opvallenderwijs klinkt Kio Ge in al zijn gevarieerdheid als een eenheid. Dat komt omdat sfeer en stijl bijna net zo bepalend zijn voor de wijze van musiceren als het verkennen van muzikale mogelijkheden. Bovenal bewijzen de drie muzikanten dat luisteren voor het maken van geïmproviseerde muziek, hoe minimaal ook, het allerbelangrijkst is. Die kunst van het luisteren gaat zo ver dat de drie muzikanten erin slagen als een echte eenheid te klinken, terwijl tegelijkertijd het experiment niet wordt geschuwd.
Het zijn niet louter percussiegeluiden die de muziek maken. Zo zijn omgevingsgeluiden te horen en ook wordt af en toe elektronica ingezet. In de afsluitende track zijn radiofragmenten te horen. Percussie blijft echter de hoofdmoot, in de breedste zin van het woord, en daarmee wordt uitermate boeiende muziek gecreëerd. Variatie in klanken is er volop: slaand, wrijvend en schurend, knisperend en rinkelend, aanvullend en ontregelend. Het trio zoekt het percussieve avontuur volop, maar gecontroleerd en met een sterk gevoel voor atmosfeer.
Ook voor de luisteraar is Kio Ge een avontuur, want je vraagt je constant af wat de oorsprong van de verschillende geluiden is. Soms is dat goed te horen, op andere momenten vrijwel niet te herkennen. Maar de muziek behelst uiteraard veel meer dan een muzikaal zoekplaatje. Elk geluidsexperiment roept op een of andere wijze spanning op; de sfeer is geheimzinnig, vaak onheilspellend, spookachtig, maar niet per se donker. Met name aan het einde van de plaat is de toonkleur wat lichter. De muziek klinkt abstract en hoewel vol met finesses ook minimaal.
Het is knap hoe Jerman, Salis en Sanna er al improviserend en met precies spel in slagen twaalf bijzonder mooie muziekstukken te scheppen, waarin een veelheid aan speelse vondsten gepaard gaat met een serieuze ondertoon. Zoals vaker geldt ook hier dat de muziek bij herhaalde beluistering steeds meer geheimen prijsgeeft, hoewel een zekere raadselachtigheid blijft. En dat is waardoor Kio Ge blijft intrigeren.
Paolo Sanna / Giacomo Salis / Jeph Jerman soundcloud