NoBusiness, 2021
Het is een aantal jaren geleden dat het laatste album van het Rodrigo Amado Motion Trio verscheen, want Desire & Freedom dateert alweer van 2016. Tenorsaxofonist Rodrigo Amado, cellist Miguel Mira en drummer Gabriel Ferrandini toonden zich perfect op elkaar ingespeeld, elkaar ruimte gevend en ieder hun eigen ruimte vindend en gebruikend in het samenspel. Het ‘kale’ trio klonk fantastisch, hoewel de albums die het Motion Trio maakte met trombonist Jeb Bishop en trompettist Peter Evans ook zeer de moeite waard zijn.
Nu is er een nieuw album van het trio, The Field, een live-opname van een concert dat werd gegeven tijdens het Vilnius Jazz Festival in de Litouwse hoofdstad op 18 oktober 2019. Het betreft een samenwerking met een grootheid uit de (free)jazzwereld, want zo mag je pianist Alexander von Schlippenbach gerust noemen. Hij kan worden gezien als een van de initiatoren van de Europese freejazz en is onder meer bekend van Globe Unity en zijn opnames van werk van Thelonious Monk. Daarnaast was de pianist veelvuldig te vinden in kleinere bezettingen, waarin zijn pianospel uitstekend tot zijn recht komt.
Zo ook in dit gezelschap. Het knappe van het spel van Von Schlippenbach is dat hij zonder muzikale krachtpatserij zijn muziek rechtstreeks laat binnenkomen, puur en alleen door de schoonheid, de inventiviteit en het timbre van zijn spel. In dat opzicht heeft hij aan Amado een goede kompaan, want als het gaat om de drie net genoemde elementen, is de Portugese saxofonist absoluut een uitblinker. Er komen geen ‘extended techniques’ of andere muzikale fratsen aan te pas; het is puur het spel op het instrument dat er toe doet. En uiteraard de interactie tussen de muzikanten.
Wat dat betreft blijken de pianist en de tenorsaxofonist voor elkaar gemaakt. In de lange improvisatie van circa 55 minuten wekken zij de indruk met een grote regelmaat met elkaar te spelen. Beide muzikanten houden ervan af te wijken van geijkte jazzpatronen. Daarin schuilt het risico dat de muziek en dan met name het samenspel verzandt in experimentele frasen, korte fragmenten of lange solo-escapades. Niets van dat alles op The Field. Amado en Von Schlippenbach weten elkaar te vinden, passen zich perfect aan elkaar aan of bieden juist tegenwicht aan elkaar.
Daarbij lijken zij geen enkele concessie te hoeven doen aan hun eigen natuurlijke spel. Dat blijkt vooral uit de robuuste passages in de lange improvisatie. Die passages zijn redelijk talrijk en mogen gerust enkele minuten duren. De muzikanten gaan er vol voor, zo is duidelijk te horen, en tegelijkertijd is er oog en oor voor elkaar. Afwijkende harmonieën van de piano worden door de andere drie muzikanten als een natuurlijk gegeven beschouwd, zo lijkt het, en daarop wordt eendrachtig voortgeborduurd. Abrupte wendingen zijn niet nodig in het samenspel, de interactie verloopt vloeiend, hoewel er uiteraard plaats is voor hoekig en weerbarstig spel.
Daarbij moet het spel van Mira en Ferrandini beslist niet worden uitgevlakt. Mira’s spel valt door de inbreng van de piano iets minder op dan op Desire & Freedom, maar het blijft een lust voor het oor om naar het ten opzichte van de in jazz meer voor de hand liggende contrabas wat lichter klinkende cello te luisteren, al moet je er nu dus iets meer moeite voor doen. Ferrandini is niet de traditionele gangmaker maar een vrije vogel die zijn bekkens, toms en andere percussie inzet op allerhande manieren, zijn spel aanpassend aan dat waar de muziek om vraagt. Erg fraai is zijn duet met Von Schlippenbach, waarin het fantasierijke spel van de pianist met evenzo verbeeldingskrachtig drumspel wordt verrijkt.
Naast robuuste freejazz kent de improvisatie ook een paar contemplatieve momenten, waarin Ferrandini en Mira spanning creëren en Von Schlippenbach en Amado zich ook op dit terrein sublieme solisten tonen. Ook hier geldt echter dat het samenspel van de vier muzikanten de fraaiste momenten oplevert. Als vanzelf stijgt en daalt het energiepeil, wordt overgegaan naar een nieuwe fase in het lange geïmproviseerde verhaal dat het viertal vertelt. Luister naar de overgang net voor de dertigste minuut: de daadkracht bouwt zich op en als luisteraar wordt je instinctief meegenomen in het muzikale relaas.
Het Rodrigo Amado Motion Trio vormt met Von Schlippenbach een kwartet dat duidelijk meer is dan de som der delen, om er maar eens een cliché tegenaan te gooien. Een improvisatie van 55 minuten kan op voorhand een lange zit lijken, maar dat is bij The Field geenszins het geval. De freejazz van het viertal kent vele facetten, is gevarieerd en wordt vol overgave en met hoorbaar veel speelplezier gebracht. Het is muziek die gecreëerd is in het moment, maar het is goed dat er nu de gelegenheid is om er vaker naar te luisteren. Zeker de eerste paar keer levert elke luisterbeurt nieuwe inzichten op, maar bovenal is het luisteren naar het spel van dit uitmuntende stel muzikanten puur genieten.
Opduvel 