Somewherecold, 2021
Uit Jackson, Mississippi komt de muzikant/geluidskunstenaar Nicholas Maloney. Hij maakt muziek onder zijn eigen naam en onder de namen Sweet Silver Lightning en Blanket Swimming. Maloney is voornamelijk actief binnen ambient, drone, musique concrète en minimalisme. Onder zijn eigen naam maakt hij composities met behulp van veldopnamen, gevonden geluiden en elektronica. Hij creëert persoonlijke, beeldende werken, waarbij hij geïnteresseerd is in de interactie tussen textuur, geluid en ruimte.
De geluiden en muziek op het onlangs bij Somewherecold Records verschenen Stilling hebben iets ongrijpbaars. Daarin schuilt een deel van de charme van de twee soundscapes die Stilling telt, maar het doet ook verlangen naar begrip van wat je hoort. Gelukkig legt Maloney op zijn bandcamppagina uit waar zijn werk op ziet. Het werk was een opdracht van Crosstown Arts in Memphis, Tennessee en zou worden uitgevoerd tijdens de concertserie A Change of Tone Music Exhibition in april 2020. Door corona kwam het zover niet. Het thema van de serie was het wel en niet synchroon zijn.
Wat betekent dat? Maloney worstelde met die vraag en dat leidde tot een tweedelig werk dat zich richt op geluid in relatie tot synchronie in Maloneys subjectieve menselijke ervaring op microniveau (het verkennen van dagelijkse ervaringen en stemmingswisselingen, vooral als ze betrekking hebben op de directe omgeving en de eeuwige, fluctuerende omgeving) en op macroniveau (het verkennen van omgevingsverschijnselen op grotere schaal, dat wil zeggen temperatuurverschuivingen, extreem weer, evenals verschuivingen tussen gevoelens van innerlijke rust en angst in relatie tot Maloneys beschouwingen op het onmiddellijke nu.
In ‘Movement 1’ concentreert de Amerikaan zich op micro-omgevingsgeluid, waarbij de focus ligt op geluiden die verband houden met Maloneys interactie met door de mens gemaakte dingen die verandering veroorzaken in de grotere omgeving, of het nu positief of negatief is. In het tweede deel gaat het om macro-omgevingsgeluid en nam Maloney geluiden op die werden geproduceerd door grootschalige natuurlijke en menselijke verschijnselen. Bij beluistering van beide delen vallen de verschillen direct op. ‘Movement 1’ is meer naar binnen gericht, waar ‘Movement 2’ hoorbaar op de omgeving, op buitengeluiden ziet.
Het eerste deel is het meest abstract op verschillende niveaus. Geluiden zijn herkenbaar, maar vaak ook onherkenbaar en samen vormen ze regelmatig muziek in het ambient/drone-spectrum. De combinatie van elektronisch aandoende klanken en natuurlijke geluiden is een spannende, niet in de laatste plaats omdat het muzikale parcours elk moment kan wijzigen. Het geluid van water speelt een belangrijke rol in beide ‘Movements’: in natuurlijke staat (stromend water en regen in het tweede deel) en als gevolg van menselijk handelen (water dat wordt opgezogen in de gootsteen in het eerste deel).
‘Movement 2’ is meer een natuurlijke weergave van geluiden dan ‘Movement 1’. De natuurverschijnselen afkomstig uit bossen, velden en rivieren zijn duidelijk te herkennen, evenals de geluiden van stormen. De grens tussen micro en macro is echter niet strak getrokken. Zo zijn in het eerste deel ook natuurgeluiden te horen en in het tweede deel geluiden van menselijk handelen, zoals verkeersgeluiden.
Vooral in het eerste deel is Maloney er niet op uit om de luisteraar te ‘pleasen’ met een soundscape die op organische wijze fluctueert, van kleur verandert of in gelaagdheid toe- of afneemt. Naar de herkomst van de geluiden en fragmenten is het vaak gissen. Het is een abstracte vertelling zonder hoofdmoment, zonder plot maar met een bepaalde flow die ervoor zorgt dat je geboeid blijft luisteren. Stemmen klinken en elektronisch aandoende klanken zweven, knetteren, echoën. Het geluidslandschap klinkt soms bijna georchestreerd, op andere momenten juist klein, minimaal. Steeds weet Maloney te verwonderen met zijn originele samenvoegingen van geluiden, vooral als die ogenschijnlijk niets met elkaar uit te staan hebben maar in de muzikale bewerking prima bij elkaar blijken te kleuren.
Mooi is hoe in ‘Movement 1’ de menselijke stemmen worden vervormd, waardoor ze als geesten door het muzikale landschap gaan zweven en de scheidslijn tussen stem en elektronica diffuus wordt, maar het hoogtepunt van dat eerste werk is als Maloney met natuurlijke en niet-natuurlijke geluiden even een flinke geluidsmuur optrekt. Het duurt niet lang, maar de impact is groot, ook op het gedeelte met snelle vogelgeluiden en elektronica dat daarop volgt en waarmee de muzikant het met een aanloop nog eens dunnetjes overdoet, nu met een volledig andere klankkleur. Maloney bouwt op en breekt af en na intense spanning volgt een serene rust als de elektronica zich even koest houdt (maar nog wel aanwezig is) en natuurgeluiden de boventoon voeren.
Dat sluit aan op ‘Movement 2’ waarin de grote rol van stromend water opvallend is. Daarbij is vooral indrukwekkend hoe alleen dat geluid plus wat natuurgeluiden eromheen tot een zinderende luisterervaring leiden. Het is ook echt spannend om naar het geluid van aantrekkende wind en harde regen te luisteren, om de bewegingen te volgen en om te proberen die te duiden. Het is beslist geen rustige soundscape die je onaangedaan kunt ondergaan. Het stuk heeft veel dynamiek, is onvoorspelbaar en bovenal intrigerend. De menselijke inbreng toont zich vooral in de tweede helft van het stuk.
Maloney creërt met Stilling een werk dat in zijn totaliteit 86 minuten in beslag neemt, van begin tot eind boeit en zowel intellectueel als gevoelsmatig bevredigt. Het is een persoonlijk werkstuk dat elke luisteraar echter op zijn eigen manier kan beleven. De gedetailleerdheid zorgt ervoor dat ook na ettelijke draaibeurten nieuwe elementen in de soundscapes zich openbaren. Opduvel is in ieder geval nog lang niet uitgeluisterd op dit verslavend stuk geluidskunst.
Opduvel 