Zaimka, 2021
De Sardijnse percussionist Giacomo Salis heeft zo langzamerhand een heel eigen oeuvre gecreëerd. Dat oeuvre kenmerkt zich door klankonderzoek, dat de Italiaan verricht samen met andere muzikanten of solo en dat altijd doorgaat, in verschillende uitingen en vormen. Salis is niet van de luidruchtige roffels; zij muziek kan dynamisch zijn maar moet het meer hebben van subtiliteit en inventiviteit, van gevonden klanken die hun plek vinden in het geheel. Samen met Paolo Sanna vormt Salis een percussieduo, maar hij werkt ook met andere musici. Zo verscheen eind vorig jaar nog S/., waarop Salis te horen is met elektronica-muzikant Marco Ferrazza. Eerder dit jaar bracht Salis op cassette zijn solo-album Naghol uit, waarop hij zich concentreert op een enkel object dat wordt verkend door middel van continue gebaren en uitgebreide technieken.
Salis is een productieve muzikant en dat geldt ook voor de muzikant met wie hij samenwerkt op het vorige maand verschenen Collaboration. Vitaly Maklakov is zijn naam en dat is een Russische muzikant, grafisch ontwerper en docent. In die eerste hoedanigheid is hij te vinden in bands en projecten als Ergo Collapse, Gopota en Mynoda en daarnaast heeft hij als solo-artiest (onder zijn eigen naam en diverse aliassen) en in samenwerking met andere muzikanten een flink aantal uitgaven op zijn naam staan. De Russische muzikant experimenteert in verschillende muzikale velden, waaronder ambient en industrial.
Van dat laatste genre horen we niet zoveel terug in de samenwerking met Salis. Die richt zich op het creëren van een niet te opdringerig muzikaal landschap waarin experimentele percussieklanken en andere geluiden op fijngevoelige wijze een verbond aangaan. Salis is op het album te horen op percussie en objecten. Maklakov ook, en daarnaast is hij verantwoordelijk voor veldopnamen en tape-manipulaties. Het album is op cassette verschenen bij het Russische label Zaimka. De cassette is inmiddels uitverkocht, maar uiteraard is het album nog wel als download te koop.
Elektronische geluiden en field recordings zijn te horen aan het begin van kant A. Je zou kunnen vermoeden naar een ambientlandschap te gaan luisteren, maar dat is niet waar de muziek van Salis en Maklakov over gaat. Na het ambientachtige begin nemen onregelmatige percussieklanken het over. “Borrelen onder de korst van de zichtbare wereld”, zo staat te lezen op de bandcamp-pagina. Bij Opduvel wekken de klanken de suggestie dat ze buiten plaatsvinden, ergens op het platteland, niet te ver van de kust. Daar ontspint zich een muzikaal verhaal, dat schijnbaar achteloos wordt gebracht maar indringend werkt.
De muziek van het duo klinkt aards, maar toch is er iets vreemds aan de hand. Door de geluiden die afkomstig zijn van tape wordt een futuristisch of paranormaal randje aangebracht aan de muziek, die met schuivende, stappende, vegende, roterende, krakende, schrapende, pulserende, botsende en rammelende klanken is gevuld. Repeterende motieven zijn soms herkenbaar, maar ze klinken zacht en duren nooit te lang. In de elektronisch of elektronisch aandoende klanken schuilt een lichte dreiging, alsof een ongenode gast zijn opwachting maakt en het erf lijkt te gaan betreden. Maar steeds als je denkt te weten waar de muziek over gaat, weten Salis en Maklakov de koers zodanig bij te stellen dat de verwachting wordt gelogenstraft.
De muziek op kant B is aanvankelijk wat lichter van toon dan die op kant A. Beelden van de rand van een bos doemen op, maar er broeit wat onder het oppervlak. Het zijn die geluiden die de overhand nemen in een stuk dat intrigeert door wat je denkt te horen maar niet hoort. Of toch wel? Zonder visueel aspect is het lastig te achterhalen hoe de geluiden worden geproduceerd. Die zoektocht hoort echter bij de beleving van de muziek van Salis en Maklakov, die zoveel meer is dan een aaneenschakeling van gevonden en gespeelde geluiden. In de muziek is houvast te vinden, een zekere consistentie, al moet je daar soms naar zoeken. Het is geen muziek voor luie oren, er moet worden gewerkt, geconcentreerd worden geluisterd. Dat schept uiteindelijk een veel grotere bevrediging dan het gedachteloos ondergaan van de muziek.
De experimentele samenwerking van Salis en Maklakov zorgt voor een half uur enerverende klanken, in verschillende kleuren en vormen en met een duidelijke percussieve opvatting. Het is geen muziek van het grote gebaar, want hoewel met een groot arsenaal aan klanken wordt gewerkt, houdt het tweetal de muziek opvallend klein. Ingetogen is de muziek echter niet, want in sommige klanken schuilt een zekere agressie of dreiging. Bij elke luisterbeurt vallen nieuwe geluiden te ontdekken en vallen meer puzzelstukjes op hun plaats. De muziek is abstract maar ook veelzeggend. Een fascinerende combinatie.
Opduvel 