Decaying Spheres 2021
De Russische filmregisseur Andrej Tarkovsky en dan met name zijn film Solaris vormt een voorname inspiratiebron voor de muziek van Bonzaii. Dat is een in Hamburg gevestigde kunstenaar die de ep Death In The Cities uitbrengt bij het in Manchester gevestigde label Decaying Spheres. De muziek van Bonzaii kan onder de noemers ambient en drone worden geschaard. Dat is op zich niets bijzonders, maar toch is er hier iets opvallends aan de hand.
Op de ep is namelijk geen enkele synthesizer te horen, noch analoog, noch digitaal. Bonzaii maakt zijn muziek door veldopnames en samples te combineren. Dat betreft geluiden uit de studio, maar de muzikant heeft in de loop van de jaren ook onderweg, tijdens reizen en het toeren met bands, geluidsopnamen gemaakt die hij gebruikt in zijn muziek. Bonzaii samplet en manipuleert zijn opgenomen geluiden tot melodische instrumenten. Volgens eigen zeggen zorgt het gebruik van de opnames voor een sterke emotionele gehechtheid aan de geluiden en zorgt dat weer voor een snelle workflow waar hij van geniet.
Tarkovsky’s Solaris is een introspectieve science fiction-film die speelt in de verre toekomst. Het sobere beeldmateriaal legt de diepgang van de personages en de thematiek bloot. Wat is waar en hoe subjectief zijn waarnemingen? En hoe gaat het verval van het menselijk bewustzijn in zijn werk? Bonzaii’s muziek kan daarop geen antwoord geven, maar stelt wel dezelfde soort vragen. Als luisteraar vraag je je ook steeds af of dat wat je waarneemt ook is wat je daadwerkelijk hoort. Of niet, natuurlijk, want ook zonder achterliggende gedachtegang is de muziek op Death In The Cities het aanhoren meer dan waard.
Dat gebeurt op een ep van 31 minuten (menig muzikant zou het een album noemen), waarop de muziek je vanaf de eerste tonen van ‘Yellow Church’ in de greep neemt. Weg zijn de aardse beslommeringen zodra je je ogen dicht doet. De ruimte met zijn eigen wetten en eigenaardigheden dringt zich aan je op. Bonzaii doet een beroep op de verbeeldingskracht met pulserende klanken die door klankwolken zijn omgeven waarin ook menselijke stemmen zijn te herkennen. Als het menselijke stemmen zijn. Niets is zeker. Al na een paar minuten volgt een luide climax, enkel en alleen door het volume te verhogen en een paar dreigende lagen toe te voegen die het stuk zwaarte geven.
In ‘Liturgy’ worden de klanken herschikt en krijgen ze een bijna orkestraal timbre. Een donkere ondergrond zorgt voor een sombere en ook dreigende sfeer. De wereld is verdwenen en je zweeft door de kosmos, terwijl de zwaartekracht van een of meer planeten aan je trekt. De muziek neemt bezit van een aantal zintuigen, want de steeds dikker wordende atmosfeer is bijna tastbaar, beelden verschijnen voor je geestesoog en je oren worden gevuld met steeds meer en steeds luider wordende klanken. De apotheose is niet onvoorspelbaar maar toch overrompelend.
De dreiging neemt in een razend tempo toe aan het begin van ‘Eyes In The Water’, dat een snelle pulsatie kent, waaromheen het mysterie plaatsvindt. Mooi is hoe Bonzaii een contrast weet aan te brengen tussen orkestraal aandoende pracht en onheilspellende duisternis. Zonder zich te bedienen van echt ruwe klanken, weet hij de muziek toch een rauwe rand mee te geven. Door te spelen met dynamische contrasten en de verschillende tempi waarin de klanken bewegen, ontstaat een enerverend geheel. Het is muziek met een kloppend hart die een veelheid aan emoties herbergt en oproept.
Nog dreigender wordt het in het titelstuk, waarin een onvoorspelbaar bewegende grove en vrij zware klank de dominante factor is. De andere geluiden zijn lichter van kleur en zijn dienend aan de agressieve geluiden die de boventoon voeren. Na zo’n twee minuten wordt een extra boost gegeven door nog een grove toon toe te voegen. De sfeer is onbehaaglijk maar ook fascinerend. Slotstuk ‘Pillow Vortex’ brengt wat rust. Het stuk klinkt wat berustend, als na een zware tegenslag, waarvan de oorzaak nog doorklinkt in de diepte. De muziek komt echter steeds meer tot leven. De deken van geluid wordt dikker en er wordt een beweging richting een euforisch gevoel ingezet. Tegelijkertijd is er een onmiskenbare melancholie aanwezig in de gelaagde klanken.
Bonzaii schept op Death In The Cities zijn eigen muzikale universum met samples en veldopnamen. Pogingen om de oorsprong van de klanken te ontdekken zijn tevergeefs. Bovendien is de verbeeldingskracht van de muziek zo sterk dat je al snel vergeet de geluiden te analyseren. De muziek slokt je op en neemt je mee op een wonderlijke kosmische reis. Een nieuwe draaibeurt zorgt voor een nieuwe reis met nieuwe fantasieën. Vragen beantwoorden doet de muziek niet, een memorabele luisterervaring creëren zeker wel.
Opduvel 