Absence of Wax, 2021
Devin Sarno is wellicht het meest bekend van zijn duoplaten met Wilco-gitarist Nels Cline, maar feitelijk maakt de man al jaren deel uit van de underground-scene in Los Angeles. Jarenlang bracht Sarno zijn muziek uit onder de noemer Crib. Aanvankelijk hield hij zich bezig met experimenten met feedback op hoog volume, maar in ongeveer tien jaar tijd evolueerde de muzikale aanpak naar sonisch onderzoek naar de meditatieve eigenschappen van low-end dronemuziek. In 2003 dropte Sarno de naam Crib en sindsdien brengt hij zijn muziek uit onder zijn eigen naam.
Sarno’s nieuwste solo-release Evocation wordt uitgebracht via zijn eigen digitale label Absence of Wax. De album ontstond in december van het afgelopen jaar en het gaat hier om een reactie op een periode die werd gekenmerkt door onzekerheid en onrust. Sarno dacht terug aan de moeilijkheden van het afgelopen jaar, aan hoeveel in de wereld was opgeofferd en hoeveel was afgenomen van zijn eigen leven en merkte dat hij plots geïnspireerd raakte om een stuk muziek te boetseren. In de loop van ongeveer een week kwamen de zeven stukken die op het album terecht zijn gekomen tot stand, allemaal geboren uit de reflectie, uit het verdriet dat de muzikant opslokte. Volgens Sarno zijn de stukken een abstracte uitdrukking van zijn emoties op dat moment.
Om van de muziek op Evocation te kunnen genieten, is de wetenschap van de gemoedstoestand waarin het album tot stand is gekomen niet noodzakelijk. Het geeft de muziek bij beluistering wel een extra dimensie. Het instrumentarium dat is gebruikt betreffen sequencer, Moog, gitaar, stem en veldopnamen. Het is niet je dagelijkse portie ambient/drone die Sarno laat horen. Hij heeft een eigen kijk op atmosfeer, op harmoniërende of juist niet harmoniërende klanken, op het inbrengen van field recordings en op de dichtheid en gelaagdheid van de muziek.
De zeven stukken zijn relatief kort en elk werk onderscheidt zich nadrukkelijk van de andere, terwijl de eenheid die het album als geheel uitstraalt, niet verloren gaat. Sarno neemt je als luisteraar mee op een avontuurlijke reis, die echter gekenschetst wordt door een sombere en donkere atmosfeer. Het is beslist geen dark ambient, maar wel ambient met de nodige donkere tinten. Het verdriet waar de muzikant het over heeft, is voelbaar, waarbij er afwisselend meer of minder ruimte is voor licht in de duisternis.
‘I Waited’ is de titel van de korte opener, dat start met elektronisch gemanipuleerde stemmen, omringd door drones. Het is een eenvoudig stuk dat qua sfeer direct de toon zet, want de toonzetting is droefgeestig. In ‘The World Behind Me’ doen pulserende klanken hun intrede. Terwijl de sfeer hetzelfde blijft, wordt de muziek wat meer ingevuld en vallen met name meer bewegingen te noteren. Desondanks – en dat is een kracht in de muziek van Sarno – is geen sprake van een veelheid aan klanken. De muziek klinkt transparant. In het laatste gedeelte zijn enkele bewerkte veldopnamen te horen, die als opvallende accenten in de drones worden gelegd.
De muziek duikt de diepte in zodra ‘When You Sleep’ begint. De sombere sfeer blijft maar krijgt een donkere inslag en zelfs iets onheilspellends, zonder dat van de muziek een grote dreiging uitgaat. Met name de onderlaag is duister, maar ook de bewegende klanken daarboven geven geen zicht op licht aan het eind van de tunnel. Vervormde menselijke stemmen dragen eveneens bij aan de voortgaande ontwikkeling die het best te omschrijven is als een proces van raadselachtige vervreemding van de omgeving, een proces dat zich langzaam maar zeker voltrekt en waarin je je helemaal kunt verliezen. Het heeft iets angstaanjagends en aantrekkelijks tegelijk.
De titel ‘Darkened Valley Lullaby’ spreekt boekdelen. Sarno creëert met verschillende geluiden een unheimliche sfeer en het stuk is qua intensiteit te vergelijken met dark ambient. Maar ook nu houdt de Amerikaan zijn muziek, die af en toe grenst aan geluidskunst, redelijk compact en transparant. Omgevingsgeluiden komen op in de mistige en moerasachtige klanken en met de ogen dicht zit je niet langer veilig binnen, maar bevindt je je in het donker in de buitenlucht, in een natuurlijke en gevaarlijke omgeving waarin je voorzichtig moet manoeuvreren.
De klankkleur van ‘Hesitant Touch’ is wat lichter, wat wordt veroorzaakt doordat een zwarte onderlaag ontbreekt en de gebruikte geluiden voor het grootste deel hoog klinken. Vrolijker wordt de muziek niet, want Sarno weet de bewegende klanken zo te combineren dat een lichte dissonantie ontstaat die de nodige spanning oproept. De klanken komen – de perfect gekozen titel indachtig – aarzelend tot elkaar. In ‘Evenfall’ komt de duisternis weer opzetten en ontstaat door dynamische ontwikkelingen en mysterieuze geluiden een spookachtige sfeer. De drone die als ondergrond fungeert is grofkorrelig en zwaar.
In het afsluitende ‘Borrowing Dreams’ zitten de bewegingen niet zozeer aan de bovenkant, niet in de hoge tonen, maar voltrekken die zich onder de oppervlakte, in de donkere onderlagen en de geluiden die daaromheen worden gedrapeerd. In tegenstelling tot de andere stukken op het album, kiest Sarno er nu voor om de muziek langzaam aan te laten zwellen en om een dicht totaalgeluid te produceren. Het stuk is een en al dreiging, een dreiging waar je niet onderuit kunt komen.
Van de muziek op Evocation gaat in al zijn mistroostigheid een bezwerende kracht uit. Sarno weet de luisteraar mee te slepen in zijn sombere bespiegelingen en dat doet hij op zo’n meeslepende wijze en met zoveel gevoel voor atmosfeer en emotie, dat de melancholie niet tot depressiviteit leidt. De spannende klankenpracht staat die laatste gemoedstoestand ook niet toe. Een onaangename periode heeft tot een zeer fraai album geleid.
Opduvel 