Panurus Productions, 2021
“Unpopular music on tape.” Dat is de slogan waarmee het in het Engelse Newcastle upon Tyne gevestigde label Panurus Recordings op bandcamp zijn waar aanprijst. Dat wil uiteraard niet zeggen dat geen poging ondernomen mag worden om die onpopulaire muziek aan de man te brengen om daarmee de aandacht ervoor te vergroten. De meeste uitgaven op het label zijn zeer de moeite waard, hoe uiteenlopend van aard ze ook zijn.
Gathering Dust van Charlie Butler is de zesentwintigste uitgave van het in 2018 gestarte label en het betreft een album in het ambient/drone-genre. Dat is een drukbevolkt en ook veelomvattend genre waar zowel verstilde, in zichzelf gekeerde muziek is te vinden als ook donkere en luide sonische geluidssculpturen of landschappen. Butler heeft beide varianten in zich, zo is te horen op de nu verschenen cassette, en weet daarmee een eigen plek te vinden binnen de grote gemeenschap van muzikanten die in dezelfde vijver vissen.
De twee stukken op de tape, ‘Gathering’ en ‘Dust’ gaan uit van gitaarmotieven, -melodieën en -refreinen. Beide stukken bouwen langzaam op, maar echte climaxen blijven uit. De muziek is zorgvuldig geconstrueerd en dat is hoorbaar, maar Butler waakt ervoor er een te bedachte of zelfs klinische expeditie van te maken. De gitarist speelt met gevoel en de emoties die te vinden zijn in de muziek komen oprecht over en daardoor ook echt binnen.
De muziek meandert rustig, maar is minder vreedzaam dan je zou vermoeden. Achter de eerste gitaartonen van ‘Gathering’ schuilt spanning, alsof er een gevaar loert op de achtergrond. De ruis die in het begin te horen is, vormt een onderdeel van de muziek, die gevuld is met gitaartonen die een ruw randje hebben. Een melodie ontvouwt zich vanuit de grondlagen, ietwat melancholiek klinkend maar niet depressief. Het roept vooral een verlangen op naar wat geweest is, een aangenaam mijmeren over betere tijden. Daardoor weet de gitarist daadwerkelijk te ontroeren.
De gitaarmelodie wordt herhaald, maar niet steeds op exact dezelfde wijze. De muziek maakt een ontwikkeling door. Dat geldt ook voor de lagen die om de melodie heen worden gelegd. De oorspronkelijke grondtoon is nog steeds aanwezig, maar krijgt langzamerhand gezelschap van andere gitaarlagen, waaronder een hoge toon die opvallend aanwezig is en die mooi past bij het herhalende motief. Butler plamuurt zijn muziek niet dicht met steeds meer lagen, maar kiest ervoor om afwisseling aan te brengen in zijn ambient/drone-muziek, zonder de algehele klankkleur van het stuk te veranderen.
Wat zeker verandert is het leidende motief, aanvankelijk een melodie maar later uitmondend in een repeterend patroon dat bestaat uit een paar noten. De klanken op de achtergrond komen sterker naar voren. Het geluidslandschap dat Butler creëert heeft een ruw oppervlak en een licht dreigende ondergrond die gaandeweg dominanter wordt. De gitarist bouwt, nadat hij het plateau heeft bereikt en daar enige tijd heeft vertoeft, langzaam weer af. De muziek wordt minder dicht en het aantal lagen neemt af. De opnameruis wordt weer hoorbaar. Het is een beproefd maar werkend recept.
‘Dust’ begint waar ‘Gathering’ eindigt, maar Butler verlegt de koers met een nieuwe gitaarmelodie, die rustig maar ook weer wat ruw klinkt. De sound is behoorlijk lo-fi, wat een spannend effect heeft. Het melodieuze spel blijft leidend en wordt omringd door drones die een duistere rand aanbrengen. De aangename melodie krijgt daardoor een zeker tegenwicht en een enigszins sinistere ondertoon. Een bastoon is dreigend aanwezig en ergens halverwege lost de melodie op in de drones.
Die drones nemen in aantal en vooral in kracht toe en vanaf dat moment neemt ‘Dust’ een andere gedaante aan, niet zozeer qua vorm maar wel qua sound en intensiteit. De gitaartonen klinken grofkorrelig en de muziek krijgt een gemene uitstraling. Met die elementen speelt Butler en dat gaat zover dat de muziek zich richting harsh noise begeeft. Het stuk dat is ontstaan vanuit een vriendelijke melodie, ondergaat langzaam een metamorfose en die is nu compleet.
Butler weet met zijn gitaarklanken een aangename atmosfeer te creëren, maar het is bedrieglijk. Erachter schuilt een donkerder gedaante, die lang verborgen blijft maar uiteindelijk in de laatste paar minuten van ‘Dust’ zijn ware gezicht toont. Het volgen van de ontwikkeling die de muziek doormaakt, zorgt voor een spannende en op een niet al te opzichtige wijze toch indringende luisterervaring. Gathering Dust duurt nog geen half uur, maar biedt genoeg stof voor de oren en het brein om lang op te teren.
Opduvel 