Relative Pitch, 2021
De jonge saxofoniste Signe Emmeluth komt uit Denemarken, studeerde jazz in het Noorse Trondheim en opereert al enige tijd vanuit Oslo. In Scandinavië en de rest van Europa is zij op menig concertpodium te bewonderen geweest en Emmeluth musiceerde in onder meer het Andreas Røysum Ensemble, Barrage, Emmeluth’s Amoeba, Kasper Agnas Cirkus, Owl, Skarbø Skulekorps, Spacemusic Ensemble en Tigerfish & Lioncats. Ze presenteert zich als componist zowel als improvisator. Onlangs verscheen haar eerste solo-album, uitgegeven door het Amerikaanse label Relative Pitch en getiteld Hi Hello I’m Signe.
Het betreft hier een live-opname, want het album betreft Emmeluth’s inbrengt tijdens de door Ingebrigt Håker Flaten georganiseerde editie van het Sonic Transmissions Festival, dat door de coronamaatregelen noodgedwongen online moest plaatsvinden. Emmeluth bracht haar soloset vanuit Kafé Hærverk in Oslo. De op cd verschenen muziek betreft een improvisatie die als titel ‘Action Painting En Vogue’ heeft meegekregen. De saxofoniste liet zich kennelijk inspireren door de action painting-stroming in de schilderkunst, waarvan Jackson Pollock de bekendste vertegenwoordiger is.
Emmeluth’s ‘Action Painting En Vogue’ is een lange improvisatie van ongeveer vijfendertig minuten, waarin de saxofoniste verschillende technieken tentoonspreidt en veel van haar muzikale visie kwijt kan. En een visie heeft de altsaxofoniste zeker. Achter elke frase, elke gebruikte techniek en wellicht zelf elke noot schuilt een heldere gedachte. Daarnaast toont de Deense zich zeer bekwaam als het gaat om opbouwen en afbouwen en in de timing, weten wanneer het tijd is voor een volgende fase in de improvisatie. Het stuk zakt daardoor nergens in en blijft de volle tijdsduur boeien.
De relatief lichte sax klinkt in handen van deze muzikant inderdaad vaak licht. Dunne en iele noten behoren tot het repertoire en worden door Emmeluth in haar voordeel gebruikt. Het stuk begint vrij zacht, maar niet rustig. De saxofoniste probeert hoorbaar de mogelijkheden van haar instrument uit, daarbij regelmatig doorschietend naar het topregister. Door op en over de rand daarvan te spelen, krijg je het idee dat toeval een rol speelt in het saxofoonspel, maar Emmeluth heeft steeds de controle. Het scherpe randje dat ze creëert levert een spannende luisterervaring op.
Emmeluth is een muzikant die makkelijk van de ene techniek op de andere overgaat. Zelfs in zachte passages kan ze ‘gemeen’ uit de hoek komen, met scherpe klanken en robuust spel. Na zo’n zes minuten schakelt ze over naar een nieuwe frase in de improvisatie. Het spel is nu snel en aanvankelijk vrij conventioneel, maar ook in dit gedeelte zoekt de saxofoniste al vrij snel experimenteler terrein op. De spontaniteit straalt van de muziek af en de improvisatie neemt gaandeweg indrukwekkender vormen aan, zeker als Emmeluth in het topregister een overtreffende trap weet te vinden of een dialoog met zichzelf in gang zet door te wisselen tussen het normale register en het topregister. Helemaal imponerend is de meervoudige klank die de Deense produceert met een aparte techniek, waarbij de ‘normale’ saxtoon een sputterende en rafelige ondergrond krijgt. In een korte passage lijkt ze zelfs multiphonics te spelen.
Het zijn technieken die indruk maken, maar bovenal speelt Emmeluth met veel gevoel. Elke klank en ademzucht is hoorbaar en als luisteraar bevindt je je als het ware dichtbij de muzikant en haar instrument. Een lichte, vrij korte galm is hoorbaar en vormt zodoende een onderdeel van de improvisatie. Tot een echte melodie laat Emmeluth zich nergens verleiden, maar de muziek kent wel degelijk een melodisch aspect. Belangrijker zijn echter dynamiek, frasering, onderzoek en timbre.
En afwisseling. Emmeluth gebruikt enkele repeterende motieven om een nieuwe frase in te luiden en om erop voort te borduren, maar het zijn er niet zoveel en bovendien verlaat Emmeluth de door haarzelf uitgestippelde route al vrij snel, simpelweg omdat haar muzikale fantasie tot andere ingevingen leidt. Daarbij kan zij overigens zeer fel en scherp uit de hoek komen. Toch vertelt de saxofoniste een duidelijk muzikaal verhaal. Dat is weliswaar een abstract verhaal, maar er zit een lijn in die niet moeilijk is om te ontdekken.
Emmeluth eindigt haar improvisatie net zo zacht als ze begonnen is, met veel lucht. Het getuigt van haar gevoel voor structuur: welke kant de muziek ook op beweegt, steeds weet de saxofoniste waar ze zich in de improvisatie begint en hoe ze haar ideeën kan verbinden. ‘Action Paiting En Vogue’ is een intelligente, gevoelvolle en in zijn experimenteerdrift ook mooie improvisatie van een gedreven en zeer getalenteerde muzikant.
Opduvel 