Keroxen, 2021
Het gaat op deze site regelmatig over genre-afbakeningen, maar dan met name in besprekingen van artiesten die zich geen ene moer aantrekken van conventies of grenzen. Het muzikale avontuur kent geen hokjes, maar kenmerkt zich juist door het overschrijden van grenzen en het op een eigenwijze manier omgaan met muzikale mogelijkheden. Niet dat er iets mis is met pure jazz, metal of ambient, om maar een paar stijlen te noemen, maar echt spannend wordt het pas op het grensvlak van verschillende genres, die vlakbij elkaar kunnen liggen maar ook mijlenver van elkaar kunnen zijn verwijderd en toch een inspiratiebron vormen voor een en dezelfde artiest.
Met de overwegingen die hierboven staan, zal menige muzikant zich überhaupt niet bezighouden. Men maakt muziek, punt uit. Genrehokjes zijn er slechts om duiding te geven, meer waarde moet er niet aan worden gehecht. Een muzikant die op het snijvlak van verschillende genres opereert zonder daar ogenschijnlijk bewust mee bezig te zijn, is de van de Canarische eilanden afkomstige maar al jarenlang in Amsterdam woonachtige gitarist Francisco Javier (FJ) González Torres. Zijn hang naar muzikaal avontuur kwam goed tot uiting op zijn eind 2017 verschenen solo-album Grandes Esferas En Movimiento.
Op dat solo-album experimenteerde de gitarist met klanken, gebruikmakend van repeterende patronen of loops en daarmee een vrij heldere sound creërend in overzichtelijke composities die tegelijkertijd veel inhoud bevatten. Op het nu verschenen Migi Hidari gooit González Torres het over een wat andere boeg, al zijn een paar aspecten die zijn soloplaat zo boeiend maakten nog wel terug te vinden in de sound van met name de gitaar. De verschillen zijn echter groter.
Dat komt natuurlijk niet in de laatste plaats door drummer Thomas van Nieuwenhoven. Hij is samen met González Torres te vinden in de band Gallo, maar hier opereren zij als duo. De muziek is niet makkelijk te duiden, maar opvallend is wel dat de Spanjaard in zijn gitaarspel niet voor de makkelijke weg gaat, dat wil zeggen dat hij geen voorspelbaar reliëf aanbrengt of voor de hand liggende akkoorden speelt om de muziek tot hapklare brokken te reduceren. Veel stukken op Migi Hidari zijn kort, maar van echte songs is geen sprake. ‘Eve Means Snake’ opent het album voorzichtig, met zachte gitaarklanken die González Torres steeds laat opkomen en wegsterven. De muziek straalt rust uit, al doet Van Nieuwenhoven voorzichtig zijn best om met drumslagen wat ontregeling aan te brengen. Het spel is ingehouden, de spanning voelbaar.
‘There Is More To It Than Meets The Eye’ valt direct met de deur in huis. Geen behoedzaam aftasten nu, maar de stalen snaren luid en duidelijk op de voorgrond. In het gitaarspel kruipt een western-gevoel, je ziet als het ware de prairievlakte zo voor je. Waar je een slepend drumritme zou verwachten, daar houdt Van Nieuwenhoven zijn inbreng beperkt. Zijn inbreng is subtiel en vrij, maar nergens opdringerig. Toch is zijn bijdrage essentieel, als intelligent tegenwicht ten opzichte van het gitaarspel.
‘A Little Wisp Of Soul Carrying a Corpse’ doet vroeg in het jaar al mee in de wedstrijd om de meest intrigerende titel van het jaar. Taperuis is hoorbaar, fungerend als een soort instrument. De gitarist wisselt heldere tonen af met licht dissonante passages en een paar opvallende loopjes. Het drumspel wordt op even subtiele wijze ingezet als in het voorgaande stuk. ‘Gudrum’ sluit goed aan op ‘A Little Wisp Of Soul Carrying a Corpse’, met het duidelijke verschil dat González Torres een stapvoets tempo creëert met zijn heldere gitaarspel, waar Van Nieuwenhoven met fijngevoelige bekkenslagen op reageert. Het volume waarop gemusiceerd wordt is opnieuw bescheiden, waarmee een ingehouden spanning wordt gecreëerd. Het experiment is aanwezig maar ligt er niet te dik bovenop.
‘As If The City Unfolds Me’ bestaat uit drie delen. In ‘Part 1’ komt de percussie van Van Nieuwenhoven duidelijk naar voren: de ruisende snare en slagen op kleine woodblocks en verderop de bekkenslagen vormen een fraaie ondergrond voor het gitaarspel waarin lange hoge klanken gezelschap krijgen van wat robuustere klanken. Een enkele keer wordt het geluid van een orgel benaderd. Langzaam neemt de muziek een gemener aandoend karakter aan, maar ook dat gebeurt op subtiele wijze: met wrijvende percussie en een paar goed geplaatste, met distortion geladen gitaarklanken. Van Nieuwenhoven is zeer bedrijvig in de weer maar toch heeft het duo geen haast: de muziek voltrekt zich in een rustig tempo.
In het tweede deel worden schrapende geluiden ingezet, is het gitaarspel afwisselend helder en scherp en wordt af en toe de feedbackgrens verkend. Een aanzet tot een melodie is er en je hebt het idee dat elk moment een toegankelijk deuntje tevoorschijn gaat komen uit de experimentele klanken van het duo. Het gebeurt niet; González Torres en Van Nieuwenhoven zoeken in hun muzikale dadendrang randjes op maar kukelen er niet overheen. Het derde deel is mysterieuzer en ook donkerder van toon. De snaredrum ruist weer en de gitaar speelt vrij korte noten, in een onregelmatig ritme. De spanning is om te snijden en neemt alsmaar verder toe als González Torres al strijkend over zijn snaren beweegt en Van Nieuwenhoven zijn cimbalen beroert.
De laatste twee werken op Migi Hidari wijken qua muzikale aanpak af van de andere stukken. Ze bevatten gevonden opnamen van een onbekende band (bas, gitaar, drums en synths), en die opnamen zijn gemanipuleerd op een oude 1/4 inch tape. In ‘Love’ leidt dat niet direct tot een opvallende koerswijziging, al is een repeterende beweging wel opvallend. Daarna wordt de tape-opname ingeschakeld en ontstaat een sound die door zijn vreemde eigenschappen fascineert. Het is bestaande muziek die echter zo wordt weergegeven dat er iets nieuws ontstaat, zonder dat aan de basiselementen wordt getornd.
Dat gebeurt wel in ‘Lollar System in Cupid’, dat dertien minuten en waarin de zaak echt op de schop gaat. Het stuk zou zomaar de soundtrack bij een spannende filmscène kunnen zijn. De ambient-invloed is duidelijk doordat een onregelmatig pulserende drone, die tijdens het stuk van vorm en qua dichtheid verandert, als leidraad dient. Daarbovenop legt González Torres zeer hoge klanken. De grens tussen livespel en gemanipuleerde tape is diffuus. Ondanks de afwijkende lengte en klank, past het stuk toch prima bij de rest van het album. Dat is niet raar, want González Torres en Van Nieuwenhoven wekken met hun muziek de indruk dat ze muzikaal vooral niet aan de verwachtingen wensen te voldoen. Aan geen enkele verwachting. De muziek op Migi Hidari is verrassend zonder spectaculair te zijn en spreekt voor zich. Het heeft geen zin er een etiket op te plakken.
Opduvel 