Morr Music, 2021
Terug in vorm. Dat is de eerste indruk die het nieuwe album Vertigo Days van de Duitse band The Notwist achterlaat. De band rond de broers Markus en Micha Acher begon als een door hardcore en metal beïnvloedde act, maar daarin was men al een buitenbeentje. Gaandeweg evolueerde de sound van de groep en dat resulteerde in het schitterende, met elektronica en jazz gekruide Shrink (1998), waarna de muziek meer in popstructuren werd gegoten op het al even fraaie Neon Golden (2002). Zes jaar later volgde het onderschatte The Devil, You + Me.
Daarna liet The Notwist toch wat steekjes vallen. De elektronica kreeg een nog belangrijker invloed op Close To The Glass (2014) en The Messier Objects (2015), waar op zich niets mis mee is, maar de muziek miste de brille en de focus van de eerdere albums. Het heeft even geduurd, maar Vertigo Days mag een daverende revanche worden genoemd, al is het woord ‘daverend’ niet iets wat op de muziek van de Beierse band van toepassing is. De lijn die met Close To The Glass is ingezet, wordt doorgetrokken maar het wordt nu met een veel kleurrijker muzikaal palet gebracht en met veel mooiere compositorische elementen ingevuld.
Voor het elektronische aspect in de muziek van The Notwist was op de drie in de eerste alinea genoemde platen Martin Gretschmann (o.a. Console) verantwoordelijk. Tijdens live-concerten was hij een opvallende verschijning die met twee afstandsbedieningen in zijn handen de elektronica aanstuurde. Vanaf Close To The Glass is Gretschmann niet meer van de partij en wordt zijn plaats ingenomen door Cico Beck. Of het zijn invloed is die ervoor heeft gezorgd dat de muziek een iets andere richting op is gaan bewegen, is niet duidelijk, maar feit is dat de groep zich is blijven ontwikkelen en kennelijk steeds zoekt naar nieuwe manieren om zijn ideeën vorm te geven.
Op het nieuw album zijn invloeden uit indierock, indietronica, folk, jazz en krautrock te horen. Met name die laatste stijl valt op, vooral in de ritmiek, maar ook in de flow die het album heeft. Ondanks de variëteit die The Notwist laat horen, is die flow aanwezig, niet alleen doordat de songs vaak in elkaar overlopen, maar ook doordat er minder wordt gedacht in geijkte songstructuren (al blijven het merendeels echt liedjes) en de plaat als geheel een wat filmisch karakter heeft. De muziek klinkt toegankelijk, terwijl het experiment toch nooit ver te zoeken is.
Daarnaast hebben de Duitsers een goed oor voor muzikale schoonheid, voor welke klanken goed bij elkaar passen en hoe de muziek inventief en sensitief kan worden ingekleurd. De dunne en zonder opsmuk emotievolle stem van Markus Acher is een opvallend handelsmerk van de band, evenals de delicate en melancholieke melodielijnen die ook op de nieuwe plaat te vinden zijn en soms aan de oude The Notwist doen denken.
Op Vertigo Days komen voor de muzikale inkleuring en zang ook enkele gasten opdraven. Samen met Saya, lid van de groep Tenniscoats, stelde Markus Acher de compilatie Minna Miteru samen, een verzameling Japanse indiepop-tracks. Op het The Notwist-album zingt Saya op ‘Ship’, een ritmisch lekker krautrockende song waarin haar typische hoge stemgeluid goed tot zijn recht komt. Ritmisch aanstekelijk is ‘Into The Ice Age’, waarop jazzmuzikant Angel Bat Dawid met zijn klarinetspel vrij beweegt over een dansbare beat en een repeterend patroon. De zich eveneens in jazzkringen (Chicago) bewegende Ben LaMar Gay verzorgt een deel van de vocalen in ‘Oh Sweet Fire’ en zijn robuuste stem vormt een mooi tegenwicht voor de introverter zang van Markus Acher.
De Argentijnse singer/songwriter Juana Molina levert haar meerstemmige vocale bijdrage aan het synthgedreven ‘Al Sur’, dat ook de ritmische kwaliteit van The Notwist (wat altijd een sterke troef van de band is geweest) in het volle licht plaatst. In de slotsong ‘Into Love Again’ mag de Japanse brassband Zayaendo, waarvan ook Saya deel uitmaakt, de muziek mede vormgeven. Zoals het The Notwist betaamt, wordt ervoor gezorgd dat dit op fijngevoelige wijze gebeurt, zonder overdreven pathos, ook als de muziek uiteindelijk een vollere vorm aanneemt en zich ontwikkelt tot een song met een sterke folkinslag.
Het dromerige element is bij The Notwist nooit ver weg en het is knap hoe de groep dat steeds weet te bewaren terwijl de muziek toch duidelijk varieert. Het contrast tussen de zachte blazerspartij aan het einde van ‘Into The Ice Age’ en de harde beat van ‘Oh Sweet Fire’ is behoorlijk groot, maar de sombere zanglijnen in de beide songs vormen de constante en houden het zaakje keurig bij elkaar. Zeer fraai is de opbouw van de ballad ‘Loose Ends’, klein beginnend met akoestische gitaren en uitmondend in een melancholieke tranentrekker waarin subtiele synths en een simpele maar doeltreffende gitaarpartij de muziek naar grote hoogten stuwen. Verrassend is de overgang in ‘Into Love/Stars’, waarin ‘Stars’ abrupt ingrijpt in de breekbare piano/synth-song die ‘Into Love’ is.
Op Vertigo Days klinkt The Notwist zoals we de band graag horen: zich ontwikkelend, met een fraaie instrumentatie, een fijn gevoel voor ritmiek, subtiel, melancholiek en kleurrijk. Het is niet meer de band van Neon Golden, maar wat ervoor in de plaats is gekomen bevalt op deze nieuwe plaat zeer goed. Een plaat om te koesteren, het kan immers jaren duren voordat de volgende verschijnt.
Opduvel 