SIGE, 2020
De uit Portland, Oregon afkomstige experimentele componist en muzikant Daniel Menche is al sinds eind jaren tachtig actief. Sindsdien heeft hij zo’n tachtig albums uitgebracht, die uiteenlopend van aard zijn en waarop je de noemers elektro-akoestisch, dark ambient, avant-garde, drone en minimal music zou kunnen plakken. In zijn nu ruim drie decennia omvattende loopbaan werkte Menche met onder andere Mamiffer, Aaron Turner, KK Null, Zbigniew Karkowski, Anla Courtis, Damion Romero, Andrew Liles, Kiyoshi Mizutani, Kevin Drumm, Mike Shiflet, John Weise, Joe Preston, John Haughm en Arcn Templ. Als vocalist is hij te horen in ‘Hunting&Gathering (Cydonia)’ van Sunn O))).
Eerder dit jaar verscheen op het Nederlandse Moving Furniture Records Cuspa Llullu, een samenwerking van Menche en Anla Courtis en nu, slechts enkele maanden later, heeft het Amerikaanse SIGE Records The Soaring uitgebracht. Door zijn samenwerking met Joe Preston, waaruit de ep Cerberic Doxology (2008) is ontstaan, realiseerde Menche zich dat de menselijke zangstem de meest dynamische harmonieën bevat en bovenaan de lijst van muzikale zuiverheid staat. Hij kreeg het idee voor een grootschalig stuk waarin zang centraal staat. Oorspronkelijk was de bedoeling om vier klassiek geschoolde vocalisten de opdracht te geven zijn notatie te volgen, om dan later de stemmen te manipuleren tot een uitgestrekte ambientplaat.
Die uitgestrekte ambientplaat is er gekomen, maar is op een iets andere manier ontstaan doordat Menche zich realiseerde dat het stuk meer emotionele weerklank had toen hij samenwerkte met gelijkgestemde artiesten. Dat zijn Joe Preston en Faith Coloccia. Preston is een bassist die onder andere speelde in zijn eenmansband Thrones, maar ook met Melvins, Earth, High on Fire, Harvey Milk, Men’s Recovery Project en The Whip. Als sessiemuzikant speelde ook hij met Sunn O))). Samen met Menche zat hij in BEAST. Coloccia is vooral bekend van de band Mamiffer, maar speelde ook in Everlovely Lightningheart, Pyramids, House of Low Culture en Split Cranium. Samen met haar echtgenoot Aaron Turner (Isis, Sumac) is zij labelbaas van SIGE Records.
Preston en Coloccia hebben het vocale bronmateriaal aangeleverd voor The Soaring, terwijl Menche zichzelf bas-celloklanken heeft aangereikt om te bewerken. Het materiaal is spaarzaam, maar in handen van de Amerikaanse componist en muzikant ontstaat daaruit een werk van ruim een uur waarin je wordt ondergedompeld in een weldadig bad van vocale en instrumentale klanken die naadloos op elkaar aansluiten, waarbij vooral de vocale kant in het zonlicht wordt gezet maar waarin ook passages zijn verwerkt waarin het instrument (de bas-cello) iets meer naar voren komt. De stemmen zijn herkenbaar, voor de cello moet je al iets meer moeite doen, en daarnaast zijn klanken bewerkt, vervormd, maar niet op dusdanige wijze dat het stuk elektronisch gaat klinken. Ook weet Menche de emotie die in zowel de menselijke stem als de cello aanwezig is, te bewaren.
The Soaring werkt niet naar een of meer centrale punten toe, net zo min als dat het stuk een climax heeft. Wel speelt Menche met dynamiek, op meer en minder subtiele wijze, duidelijk hoorbaar maar zonder grote sprongen. Het werk klinkt als een organisch geheel waarbinnen bewegingen plaatsvinden. De schoonheid van de menselijke stem wordt benadrukt, terwijl de stemmen in het stuk toch niet natuurgetrouw zijn weergegeven, dat wil zeggen dat de zangstemmen soms wel helder en natuurlijk overkomen maar niet door Coloccia en Preston op deze manier live zijn ingezongen. Door stemmen te dubbelen of door ze zelfs als een klein koor te laten klinken, varieert Menche in dichtheid. Echte plechtstatigheid wordt voorkomen.
Hoewel het werk duidelijk geconstrueerd is, komt het niet zo over. In ruim een uur tijd neemt Menche je mee op een wonderlijke en wonderschone muzikale reis, waarin het vervoersmiddel een wolk van klanken is waarop je zweeft. De emoties die worden verklankt liggen niet ver uit elkaar, liggen aan de oppervlakte maar zijn ook aanwezig in de diepte. Het gevoel is melancholisch, droef op een aangename wijze, met ruimte voor nuances, voor kleurschakeringen binnen de bandbreedte van de overheersende melancholie. Het werkt louterend, verfrissend en het klinkt ronduit prachtig.
Menche varieert de dichtheid, het volume, het samenspel van klanken en de algehele sfeer op fijngevoelige wijze, waardoor de muziek steeds van een nieuwe impuls wordt voorzien, hoe zacht of subtiel ook. Het zorgt ervoor dat het werk je de volle tijdsduur in beslag neemt, je even in een andere wereld laat vertoeven, een wereld die je deels zelf creëert met je verbeeldingskracht. The Soaring is een stuk dat betoverend werkt.
Opduvel 