Glitterhouse, 2020
Max Rieger is gitarist/zanger van het Stuttgartse post-punk/noiserocktrio Die Nerven, dat met Fluidum, Fun, Out en Fake vier uitstekende langspelers heeft uitgebracht. De populariteit van de band is gestaag gegroeid en de Duitsers waren – in ieder geval voordat corona toesloeg – ook met enige regelmaat op Nederlandse concertpodia te vinden. All Diese Gewalt is het soloproject van Rieger. Vier jaar geleden kwam daarvan het eerste album Welt in Klammern uit en sinds een paar weken is opvolger Andere te verkrijgen.
Op de voorganger maakte de muziek een wat dromerige indruk en was de stijl te betitelen als drone-pop met een neiging naar post-punk. Lange intro’s en instrumentale stukken kenschetsten een aantal nummers en naar een couplet-refrein structuur was het vaak tevergeefs zoeken. Dat is anders op Andere, waarop de muziek directer klinkt dan op de voorganger, minder zweverig en met meer nadruk op echte songs, inclusief refreinen.
Het nieuwe album is op de eerste plaats een popplaat, die voor het grootste gedeelte elektronisch klinkt maar waarin ook ruimte is voor een paar pianogestuurde songs (‘Etwas Passiert’, ‘Blind’). Een enkele keer klinken techno-invloeden door, zoals in ‘Erfolgreiche Life’. Rieger heeft zich daarnaast als zanger verder ontwikkeld. Hij klinkt natuurlijker en zelfverzekerder dan voorheen en hij heeft een aangename stem die emoties doorlaat. Soms gebeurt dat enigszins onderkoeld, maar Rieger klinkt op verschillende momenten echt gevoelig.
De elektronische arrangementen die de Duitser heeft gemaakt, maken dat het album een coherente indruk maakt, terwijl er tegelijkertijd genoeg afwisseling te vinden is op de plaat. Soms wordt even groots uitgepakt (‘Gift’, ‘Andere’) met een weelderig en bijna orkestraal arrangement, iets wat je niet direct bij Rieger verwacht. Het werkt, mede door de juiste timing en het gedoseerde gebruik.
Tekstueel doet de muzikant niet al te ingewikkeld, maar de teksten zijn zeker niet zonder diepgang. Ze hebben een persoonlijke inslag, maar zijn soms ook sociaal/maatschappelijk geëngageerd, hoewel dat er niet al te dik bovenop ligt. Rieger kan zich bij Die Nerven op het podium nogal arrogant, uit de hoogte doend, gedragen, maar durft in zijn teksten twijfel en onzekerheid toe te laten en dat geeft een andere kijk op zijn persoonlijkheid. In het kwetsbare schuilt kracht, zo blijkt op Andere. Er is echter ook plaats voor sarcasme en een kritische blik op de wereld en het leven.
Andere is een ambivalent album (in de goede zin van het woord), want waar de teksten ruimte laten voor kwetsbaarheid, daar straalt met name de muziek (en regelmatig ook de vocalen) zelfverzekerdheid uit en komt duidelijk naar voren dat we hier te doen hebben met een vakman die donders goed weet waar hij mee bezig is. Riegers ervaring als producer zal daar mede debet aan zijn. ‘Erfolgreiche Life’ is grammaticaal geen correct Duits, maar Rieger maakt zijn eigen regels, ook een blijk van zelfvertrouwen.
Laatstgenoemde song behandelt op sarcastische wijze sociale druk om succesvol te zijn. Veel gevoeliger is ‘Dein’, waarin Rieger erin slaagt gemis te vatten in dansbare muziek en mooie rechtstreekse woorden die weten te raken: “Und jetzt liegen wir zu zweit / Zu zweit und doch allein”, en “Lass alles ungeschehen sein”. Zelfs met een aanstekelijk “lalala” komt All Diese Gewalt” goed weg. In ‘Grenzen’ is een duidelijke jaren tachtig-wave invloed te horen, maar de song schurkt ook dicht tegen de post-punk van Die Nerven aan. Een wave-invloed is er ook in ‘Maske’, dat een melodieuze baslijn als basis heeft. ‘Gift’ kent een techno-referentie en pakt grandioos uit op het eind.
Daar staat het breekbare en subtiel gearrangeerde ‘Blind’ tegenover, waar op het eind een romantische draai aan wordt gegeven, inclusief een gedempte trompetmelodie. Het afsluitende titelstuk sluit daar goed op aan. Ook hier laat Rieger zich tekstueel van een breekbare kant horen, maar nu wordt de muziek rijker ingevuld, opbouwend naar een bijna orkestraal aandoende climax, waarna wordt afgebouwd met gesproken woorden. Het is een fraai einde van een album dat de voorganger overtreft, per luisterbeurt aan kracht wint en meer diepgang heeft dan je op het eerste gehoor zou vermoeden.
Opduvel 