Astral Spirits, 2020
De Amerikaanse componist Sarah Hennies is geboren in Louisville, Kentucky, maar werkt als componist en percussionist vanuit Ithaca in de staat New York. In haar werk houdt zij zich bezig met een verscheidenheid aan muzikale, sociaal-politieke en psychologische kwesties, waaronder queer- & trans-identiteit, liefde, intimiteit, psycho-akoestiek en percussie. Hennies is voornamelijk componist van kleine kamermuziekwerken, maar ze is ook actief in improvisatie, film, performance art en dans.
Hennies’ bekendste werk is het baanbrekende audiovisuele werk Contralto (2017), waarin transvrouwelijke identiteit wordt onderzocht door middel van de elementen van stem feminisatie therapie, met een cast van transgendervrouwen, vergezeld van een dichte en gevarieerde muziekpartituur voor strijkkwartet en drie percussionisten. Er is veel vraag naar het werk sinds de première, met talloze optredens in Noord-Amerika, Europa en Australië. Met het werk was Hennies een van de vier finalisten voor de Queer/Art Prize 2019.
Two-Way Street is een duo uit Knoxville, Tennessee, bestaande uit Adam Lion en Ashlee Booth. Laatstgenoemde is een klassiek geschoolde cellist gespecialiseerd in hedendaagse muziek. Percussionist Lion onderzoekt in zijn werk improvisatie, interpretatie en uitvoeringspraktijk van experimentele percussiemuziek, waarbij zijn huidige interesse uitgaat naar onder meer akoestische ruimte, objectresonantie en creatieve techniek. Als duo wijden Booth en Lion zich aan experimenten in geluid, zowel gecomponeerd als geïmproviseerd. Ze werken samen aan een groot aantal interdisciplinaire projecten waarin ze ideeën onderzoeken zoals experimenten, technologie en sociaal-politieke kwesties.
Booth en Lion gaven Hennies de opdracht om een heel lang stuk te componeren en zodoende is The Reinvention of Romance ontstaan, een nieuw werk voor percussie en cello dat de zorg en empathie onderzoekt die ontstaan wanneer twee levens de ruimte delen. In de loop van negentig minuten zorgt een reeks zich herhalende patronen voor een eigenaardige harmonie waarin de twee muzikanten zelden ‘samen spelen’ maar toch innig met elkaar verbonden zijn. Dat is het idee dat in praktijk moet worden gebracht door Two-Way Street.
Het is niet moeilijk om het achterliggende denkbeeld waar te nemen in de klanken van de cello en de percussie. Vanaf de eerste klanken, waarin Booth en Lion beiden een toon herhalen, is duidelijk dat de twee hun eigen weg gaan maar bij elkaar horen. Ze spelen afzonderlijk, maar de klanken interfereren; de muzikanten hebben een relatie, in wat voor vorm dan ook, en die maakt een ontwikkeling door. Waar die ontwikkeling op duidt, is aan de luisteraar. De muziek is abstract en geeft geen aanwijzingen. Toch schuilt er een zekere emotie in de klanken die Hennies op papier heeft gezet en Two-Way Street laat horen.
The Reinvention of Romance is een minimaal stuk muziek. In die zin is het enigszins streng, maar dat gaat niet zover dat het stuk louter bestaat uit repeterende, niet of nauwelijks veranderende klanken. Ook bestaat het stuk niet uit fijn harmoniërende klanken. In de relatie tussen de instrumenten, maar ook in de akkoorden die Booth op haar cello speelt, mag het schuren en wringen. In die zin heeft het werk iets koppigs en dwars, wat ook naar voren komt in de hoge en zelfs piepende klanken die Lion regelmatig speelt door met een strijkstok over metaal te strijken. De schoonheid van het werk schuilt in het experiment, in het idee en in de emotie die de muziek oproept.
Wat dat laatste aspect betreft: het werk van Hennies ontroert. In al zijn minimalisme en abstractie weet de muziek een gevoel van vertedering te bewerkstelligen, niet door je direct in het hart te treffen maar door langzaam bezit van je te nemen en je vertrouwd te laten raken met de muzikale zeggingskracht van de muziek van deze bijzondere componist. De lengte van het stuk draagt bij aan het steeds sterker wordende gevoel van betrokkenheid. Comfortabel wordt het nooit, maar gaandeweg lijkt de muziek steeds dichterbij te komen staan.
De muziek lijkt gecomponeerd vanuit stilte. Het werk bevat ook een paar lange stiltes, wellicht bedoeld om verschillende delen te scheiden, maar onlosmakelijk deel uitmakend van de muziek. Het zijn rustpunten in een werk dat van zichzelf rustig en beheerst klinkt maar dat qua gemoedsbewegingen zeker niet is. Sommige frasen zijn levendig, andere klinken verstild. Booth en Lion kwijten zich van hun taak met een uiterste concentratie, een concentratie die bijna voelbaar is. Ook voelbaar is de aanwezigheid van de andere muzikant als in een passage slechts één instrument hoorbaar is.
Alles bij elkaar genomen is The Reinvention of Romance een intense en enerverende luisterervaring. Het is een werk dat inventief is in eenvoud en met een paar tonen een rijke muzikale wereld schept. Bovendien is het knap hoe intimiteit wordt weergegeven in een muzikale taal die abstract en minimaal is. Het zijn echter vooral de verbeeldingskracht en emotie die het werk bevat die ervoor zorgen dat de muziek boeit van de eerste tot te laatste seconde.
The Reinvention of Romance bandcamp
Opduvel 