Gizeh, 2020
A-Sun Amissa is het project van de uit Manchester afkomstige Richard Knox. Hij is lid van The Rustle Of The Stars, Glissando en Shield Patterns en daarnaast is hij labelbaas van Gizeh Records, een label waarop werk van onder andere Aidan Baker, Hundred Year Old Man, Wren, astrïd, Snowdrops, Foudre!, Fieldhead en Christine Ott is verschenen.
A-Sun Amissa kent geen vaste samenstelling: Knox kiest de muzikanten die bij zijn muzikale stemming en composities passen. Daarbij is opvallend dat hij gaandeweg niet voor groter maar juist voor minder gaat, tenminste als het gaat om de bezetting van zijn project. Een paar maanden geleden verscheen het nieuwe reguliere album Black Rain (I) en deze maand is ook het live-album Live at HANS III uitgebracht. De albums tonen verschillende gezichten van A-Sun Amissa en doen in kwaliteit niet voor elkaar onder.
Black Rain (I)
Black Rain (I) is in de eerste maanden van dit jaar tot stand gekomen, waarbij Knox zichzelf een deadline stelde: elke maand moest een compositie worden afgerond. Op het album is A-Sun Amissa in de meest minimale samenstelling te horen: alleen Knox en niemand ander is verantwoordelijk voor de muziek en de uitvoering. Het is een voor A-Sun Amissa-begrippen sober, somber en in grote lijnen redelijk ingetogen album geworden, al schuilen er wat addertjes onder het gras. De muziek is minder vredelievend dan je zou denken.
De nadruk in de drie stukken die het album bevolken, ligt op ambient, op een niet te opdringerige atmosfeer die wel van kleur verandert maar waarin de melancholieke stemming intact blijft. Een poging tot bombast wordt niet echt gedaan, maar heel klein houdt Knox het ook niet. Daarvoor is het aantal lagen waaruit de muziek bestaat te groot. Wel is sprake van een zekere emotionele somberheid die tot overpeinzing uitnodigt.
In ‘The Sea’s Collapse’ is een rustige bewegende gitaarklank het leidende motief, omgeven door rustige maar donkere klanken die soms orkestrale vormen aannemen en steeds opkomen en wegsterven. Verderop wordt een nieuw motief geïntroduceerd, door de piano deze keer. De klanken daarachter worden grimmiger, waarbij noisy geluiden en helder, post-rockachtig gitaarspel worden gecombineerd. Dat gitaarspel neemt de breekbare melodieuze rol weer op zich, omringd door al strijkers klinkende synthklanken. Later wordt de piano weer het leidende instrument. Het is als een vertelling vanuit twee perspectieven.
Mooi is hoe A-Sun Amissa cleane geluiden mixt met noisy klanken en dat zo doet dat een hybride samenstelling ontstaat waarin beide aspecten als het ware vermengen. Zodra in ‘Out Past the Dark’ de piano zijn intrede doet en wordt geflankeerd door gitaarklanken, komt post-rockterrein in zicht. Het motief is simpel maar bevat een intense lading, mede door de orkestrale vormen aannemende omlijsting, die feitelijk net zo belangrijk is als het motief. Door synths gedomineerde ambientklanken nemen bezit van de voorgrond, zonder haast maar met een zekere dreiging. Die wordt sterker als noisy gitaren de dominerende factor worden. Het is het enige moment waarop de uitbarstingen van eerdere releases van het project worden benaderd. Het duurt maar kort, maar is wellicht daarom zo doeltreffend.
De opening van ‘Plucking Feathers From a Swan Song’ bestaat uit klankwolken die met korte tussenpozen over komen drijven. Daarna volgt een orkestraal gedeelte, alsof de zware strijkinstrumenten het hoofdmotief vertolken waar de andere klanken doorheen en omheen bewegen. In Knox’ soundscapes gebeurt echter altijd veel meer. Een repeterend patroon kan zomaar weer verdwenen zijn, terwijl nieuwe klanken vanuit het niets of vanuit de achtergrond opdoemen en de klankkleur van het stuk veranderen. In die ideeënstroom wordt wel coherentie gevonden. Zo kan in het laatste stuk van Black Rain (I) de piano zowel een leidende als een dienende rol spelen. De grens daartussen is diffuus. ‘Plucking Feathers From a Swan Song’ onderscheidt zich verder doordat ook met stilte wordt gespeeld. Sommige klanken komen voort uit die stilte. Er is echter ook een noisefactor, in de vorm van distortion op de gitaar, waarmee het vrij plechtige stuk even een grimmige trek krijgt.
A-Sun Amissa in afgeslanke vorm en wat ingetogener musicerend (al is dat soms schijn) blijkt tot een fraai resultaat te komen. De muziek beroert het gemoed, stemt tot nadenken en is spannend. Veel meer valt er niet te wensen.
Live at HANS III
In Herberg De Pol in het Overijsselse Diepenheim vond in oktober vorig jaar de derde editie van het H.A.N.S Festival plaats, georganiseerd door Hans van der Velden uit het nabijgelegen Goor, waar hij ook met enige regelmaat huiskamerconcerten organiseert. Bij de laatste editie van het festival was A-Sun Amissa de uitsmijter. Dat concert is opgenomen en omdat de geluidskwaliteit behoorlijk goed bleek, zal Knox op de gedachte zijn gekomen om de muziek uit te brengen, wat nu in digitale vorm is gebeurd.
Tijdens het optreden op het H.A.N.S Festival was A-Sun Amissa een duo: Richard Knox en zijn echtgenote Claire Knox, waarbij eerstgenoemde verantwoordelijk was voor gitaar, effecten en tape-manipulatie en laatstgenoemde voor bas, klarinet, vocalen en effecten. De concertregistratie bevat drie stukken: ‘The Thaw’, ‘A Hungover Whisper’ en ‘Breath by Breath (Part I)’, maar kan als één geheel beluisterd worden.
De noise die op Black Rain (I) her en der opduikt, doet dat tijdens het live-concert in Diepenheim ook en dan in sterkere mate. Ook de drones nemen grotere proporties aan. Maar ook hier bewijst A-Sun Amissa de kunst van het doseren machtig te zijn: tegenover intense passages staan zachte gedeelten, die eveneens intens zijn maar dan van de ingehouden spanning. De toevoeging van stemmen afkomstig van een tape, geeft in het eerste gedeelte een vreemd effect aan de muziek en dat pakt zeer goed uit. De muziek krijgt daardoor iets van een soundtrack, al is dat niet van een vrolijke film. Daarnaast heeft de muziek een percussief element, in tegenstelling tot het hierboven besproken album.
Verschillende geluiden hebben een functies, buiten de drones die steeds een andere kleur en een wisselende mate van dichtheid hebben. Rondzwevende elektronische deeltjes vormen een licht ontregelende factor en een motief van zware synths geeft de muziek een futuristische doomrand, terwijl de verderop ingezette post-rockgitaar door de ziel snijdt. A-Sun Amissa zoekt de donkerste randen van zijn muzikale spectrum op en dat is een meeslepende belevenis.
Ergens halverwege schakelt Claire Knox over op klarinet, terwijl haar man zijn gitaar desolaat laat klinken. Het is een rustig maar met elektriciteit geladen gedeelte. Het geluid van de klarinet blijkt perfect te passen in de droefgeestige muziek van A-Sun Amissa, die nu zindert van de ingehouden spanning. De zachte stroom van klanken als afkomstig van cimbalen op de achtergrond vergroten die spanning en dat blijft zo als de klarinet en later ook de gitaar stilhouden en zachte noise overblijft. Voorzichtig keert de klarinet terug, lichtjes met een effect vervormd, waardoor het lijkt of er twee instrumenten klinken. Waar wellicht een noisy apotheose wordt verwacht, houden Richard en Claire Knox de spanning intact om die pas zeer laat te laten oplopen en uit te laten monden in een orkestraal slot. A-Sun Amissa was een waardige afsluiter van het festival. Dat blijkt eens te meer uit deze prachtige uitgave.
Opduvel 