Reprise, 2020
Mastodon komt met een tussendoortje, omdat de band twintig jaar bestaat maar naar het schijnt ook om het verlies aan inkomsten te compenseren doordat de band door Covid-19 niet kan touren en dus opbrengsten uit concerten en merchandise misloopt. Medium Rarities is een verzameling bestaande uit één nieuwe song, livetracks, instrumentale versies van oude nummers, een paar covers en wat bijdragen aan soundtracks of series. Het is – zoals vaak bij rarities-compilaties – een onevenwichtige verzamelaar, die echter ook laat horen waartoe de band allemaal in staat is.
“Fans Only”, zou je als sticker op het album kunnen plakken, al zullen de meest fanatieke fans, degenen die alles verzamelen, niet veel nieuws vinden. De live-nummers op het album zijn afkomstig van singles, evenals de instrumentale versies van nummers. Ook de covers (van Feist, The Flaming Lips en Metallica) zijn al eerder verschenen. Daarentegen ontbreken bijvoorbeeld de degelijke Thin Lizzy-cover ‘Emerald’, de sublieme ZZ Top-cover ‘Just Got Paid’ en de adequate Melvins-cover The Bit’. Ook ‘Deathbound’ en ‘The Ruiner’, waarvan video’s zijn te vinden op de luxe editie van het album The Hunter, en ‘One Is The Loneliest Number’, uit de Army Of Two videogame-trailer (een cover van een gedeelte van een Three Dog Night-song), schitteren door afwezigheid. Dat Mastodons versie van ‘Stairway to Heaven’ ontbreekt, is minder erg, niet omdat de band een ondermaatse prestatie levert, maar omdat de song op zichzelf staat en zou misstaan tussen de overige nummers op de compilatie.
Het is natuurlijk altijd de makke van zo’n verzamelaar: niet alles past erop en keuzes die de band maakt zijn doorgaans discutabel. Toch valt op Medium Rarities wel het een en ander te genieten. De nieuwe song ‘Falling Torches’ bijvoorbeeld, met medewerking van Scott Kelly (Neurosis), is interessant. Het geeft een mooi inkijkje in waar Mastodon op dit moment mee bezig is. De band heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld van heftige sludgemetalband tot een progmetal-vehikel dat nog maar in vlagen doet herinneren aan de beginjaren. De brute kracht is volledig verdwenen, maar daarvoor in de plaats komt compositorisch vernuft. Of dat een goede zaak is, is een kwestie van smaak, maar het siert de band dat die zijn grenzen verlegt.
De livesongs op het album betreffen allemaal oudere nummers, afkomstig van Leviathan (2004) en Blood Mountain (2006), die live goed worden uitgevoerd. In het latere werk van Mastodon ligt meer nadruk op de vocalen. De bandleden zijn ook wel beter gaan zingen, maar live wordt het niveau van de studio-opnamen niet gehaald. Dat gebrek speelt in de oudere nummers niet; er kan gewoon gebruld worden. Zodra dat even niet kan, zoals in ‘Capillarian Crest’, valt het meteen tegen, hoe overtuigend er ook gemusiceerd wordt. Publieksfavoriet ‘Blood & Thunder’ ontbreekt niet en blijft een van de sterkste songs van de band.
De instrumentale stukken dateren wel uit de latere periode. Het is leuk om te horen hoe de songs ontdaan van vocalen in elkaar zitten. Bijster veel toevoegen doen ze overigens niet. Dat Mastodon technisch een steengoede groep is, is geen verrassing en dat komt in de instrumentale versies sterk naar voren. Stiekem gaat de voorkeur uit naar de non-vocale versie van ‘Asleep In The Deep’ ten opzichte van de vocale track op Once More ‘Round The Sun en eigenlijk geldt hetzelfde voor ‘Toe To Toes’, waarvan de vocale versie op de ep Cold Dark Place staat.
Dan de covers. Die zeggen wat over de ruime smaak van de bandleden. Die loopt niet altijd gelijk met die van de fans. ‘A Spoonful Weighs a Ton’ is van The Flaming Lips en dat is niet bepaald Opduvels favoriete band. Mastodon weet er wel wat heavyness in te brengen, maar het blijft een draak van een nummer waar kennelijk weinig inspirerends uit te halen valt. De Metallica-cover ‘Orion’ is volstrekt overbodig. Wel volledig geslaagd is ‘A Commotion’, oorspronkelijk van Feist. Mastodon weet de song naar zich toe te trekken en er een spannende metalsong van te maken die op een van de latere albums niet had misstaan.
Curieus is ‘Atlanta’, waarop Gibby Haines de vocalen voor zijn rekening neemt en een gezonde scheut punk en Butthole Surfers-gekte aan de metal van Mastodon toevoegt. Mag best vaker, al is het voor Mastodon-begrippen wellicht niet complex genoeg. Gekte is ook te vinden in het niet al te serieuze ‘Cut You Up With A Linoleum Knife’, dat komt van de tekenfilm Aqua Teen Force. Van de Catch The Throne Mixtape voor de serie Game Of Thrones serie komt ‘White Walker’, een vocaal hoogstandje dat opvallend goed uitpakt, al zullen liefhebbers van de oude Mastodon er niet veel mee op hebben.
Al met al is Medium Rarities een allegaartje en beslist geen essentiële Mastodon-plaat, maar als geheel is het album behoorlijk genietbaar. Iedere Mastodon-fan zal er iets van zijn of haar gading vinden, maar ook kanten van de band horen die niet in het eigen straatje passen. Dat tekent de veelzijdigheid van de band uit Georgia, waarvan hopelijk binnen afzienbare tijd een regulier nieuw album verschijnt. Tot die tijd is deze compilatie een meer dan aardig verzetje.
Opduvel 