De Loods, Stramproy
Zaterdag 12 september 2020
Met de dubbel-cd/lp Epitaph nam gitarist Dirk Serries in 2018 afscheid van ambient en drone, althans als solo-artiest. Zijn belang als ambient/drone-artiest kan moeilijk worden overschat. Al in de jaren tachtig was hij actief onder de naam Vidna Obmana, later werkte hij onder de noemer Fear Falls Burning en weer later was er het project Microphonics. Serries kan worden gezien als een pionier in het genre, iemand die in een door synthesizers gedomineerde wereld de gitaar als hoofdinstrument ging gebruiken en die altijd zijn eigen koers is blijven varen.
Maar de gitarist is ook iemand die zijn eigen koers wil verleggen, op zoek gaat naar nieuwe uitdagingen. Er zijn duidelijk verschillen tussen de verschillende ambient/drone-projecten, en nadat Serries bij Yodok III kennis had gemaakt met vrije improvisatie, ontwikkelde hij zich tot een gitarist die zich richt op dat genre, solo en in samenwerking met anderen. De perfectionist die zijn soundscapes met grote precisie creëerde, veranderde in een vrij denkende en spelende muzikant en dat opende nieuwe muzikale wegen.
Voor degenen die Serries volgden als ambient/drone-artiest, was de omslag een lastiger horde om te nemen. De gitarist moest een nieuw publiek aanboren, wat ook wel lukte, al is dat publiek kleiner in aantal dan zijn oude publiek. Dat blijkt ook vanavond, als Serries op verzoek nog één maal een ambient/drone-set speelt. Dat gebeurt in het Limburgse Stramproy, in het kader van JazzBlazzt, dat weer een creatieve oplossing heeft gevonden om te kunnen voldoen aan de coronamaatregelen. Het concert vindt plaats in een ruime loods en het aantal toehoorders wordt beperkt tot veertig. Het optreden verkoopt moeiteloos uit.
Het concert zou overigens al plaatsvinden in mei van dit jaar, maar toen gooide corona roet in het eten. Tijdens de lockdown gaf Serries nog wel online een ambient-concert, maar er gaat niets boven de echte live-beleving. Slechts een paar lampen achter Serries zorgen voor spaarzame verlichting en de muziek van de gitarist gedijt goed in het donker. Met de ogen dicht kun je helemaal opgaan in de lange klanken, je laten meevoeren door de geluidslagen die de man uit België nauwkeurig legt.
De set van anderhalf uur die Serries vanavond speelt, komt qua stijl het dichtst in de buurt van Epitaph. Hij musiceert geconcentreerd en geduldig en voegt zijn klanken op subtiele wijze samen, in het eerste gedeelte zelfs zonder dat het aanslaan van de snaren ook maar enigszins te horen is. Serries toont zich een meester in het doseren en zijn hang naar minimalisme komt ook naar voren. Er wordt geen noot te veel gespeeld en geen laag te veel aangebracht. Geen noise, geen massieve drones: transparantie en een enorme emotionele lading zijn de elementen waar het vanavond om draait.
In zijn ontwikkeling als muzikant is bij Serries één ding niet veranderd: het klankonderzoek. Zowel in zijn nerveuze dadendrang als vrije impro-gitarist, als in zijn minimal music-project Tonus, als in het muzikaal schilderen van klanklandschappen is de Belg bezig om nieuwe klanken te ontdekken, nieuwe mogelijkheden te vinden om tot een hem tevreden stemmend resultaat te komen. Vanavond zien we Serries in de weer met vertrouwde hulpmiddelen als de e-bow en de strijkstok, maar hij bespeelt zijn instrument ook met een plastic lineaal, om op die manier een nieuwe klank aan de gitaar te ontlokken.
Met zijn gitaardrones roept Serries een melancholieke emotie op, in verschillende gedaanten en gradaties. Hij laat zijn drones niet tot grote proporties aanzwellen, maar er blijft een ingehouden spanning op de klanken zitten waardoor de aandacht niet verslapt. De gelaagdheid neemt toe en af, waarbij soms fluisterzacht wordt gespeeld, waarmee de gitarist aandachtig luisteren afdwingt. Serries’ soundscapes geven geen gelegenheid tot wegdromen, wel tot het ondergaan van de klankenpracht die ter plekke wordt geschapen.
In het tweede gedeelte komen wat donkerder tonen door, maar ook dat houdt Serries binnen de perken. Met slechts gitaar en effecten smeedt Serries emotievolle en luisterrijke muzikale landschappen, die je als luisteraar niet onbewogen kunnen laten. Het geluid is perfect in balans, iets waar de verrassend goede akoestiek van de loods aan bijdraagt. Het publiek luistert muisstil toe, in de ban van het wondermooie spel met geluid. Aan het eind maakt Serries indruk met een langgerekt diminuendo. Het is een passend einde van een memorabel en bij vlagen zelfs ontroerend concert.
Opduvel 