Moving Furniture, 2020
Cinema Perdu is het project van Martijn Pieck. Naar eigen zeggen maakt hij ‘soundtracks without movies’. Veldopnamen vormen de basis van de muziek die hij creëert, waarin het landschap of de (stedelijke) omgeving een belangrijke rol speelt. Zo maakte hij soundscapes met geluiden van kustlandschappen (Interventions In A Landscape, 2016) en een werk gebaseerd op geluiden van Amsterdams Centraal Station (Amsterdam CS, 2018). Het gaat daarbij om Piecks eigen interpretaties, waarvan het resultaat weer interpretabel is voor de luisteraar.
Ook het nieuwe album Vlakverdeling kent zijn oorsprong in het Nederlandse landschap. Tijdens zijn regelmatige reizen naar Friesland werd Pieck zich steeds meer bewust van de strikte afbakeningen in het Nederlandse landschap. Elke keer als hij door de polder trok, veranderde de sfeer van het landschap. Deze veranderingen in de atmosfeer werden niet alleen door het weer en het licht beïnvloed, maar ook door de menselijke aanwezigheid. Pieck maakte veldopnamen bij verschillende gelegenheden en op verschillende locaties. De geluiden begonnen zich te vertalen in hun abstracte vorm van het landschap en terwijl Pieck die abstracte vormen en kleuren in nieuwe klanken transformeerde, verscheen een nieuw denkbeeldig landschap in zijn hoofd. Dat landschap heeft hij vertaald in de compositie Vlakverdeling.
De veldopnamen die Pieck heeft gemaakt, liggen aan de basis van de compositie, die drie kwartier duurt en waarin je als luisteraar een denkbeeldige reis door het (polder)landschap maakt. Het lijkt niet het meest tot de verbeelding sprekende landschap. Iedereen zal er zijn eigen voorstelling bij maken, al zullen vaste elementen (vlak land, gras, bomen, water, wegen) in ieders geheugen opgeslagen zijn. Cinema Perdu laat je met zijn auditieve werk het landschap als het ware ‘horen’, of anders gezegd: je er op een andere manier naar kijken. Dat komt omdat hij niet getrouw de geluidsopnamen laat horen, maar in sterke mate met elektronica intervenieert.
Drones vormen de constante in het werk, dat steeds van vorm en inhoud verandert. De tocht door het geluidslandschap van Cinema Perdu lijkt in eerste instantie meer te worden bepaald door de elektronische component dan door de opgenomen en weergegeven geluiden uit het landschap waar de compositie op is gebaseerd. Vlak die geluiden echter niet uit, want ze vormen niet alleen de basis, maar zijn ook anderszins en hoorbaar een wezenlijk bestanddeel van Vlakverdeling. Ze zijn echter deels bewerkt, waardoor veel niet is wat het lijkt. Het je afvragen wat je precies hoort, is een van de onderdelen van de luisterervaring.
Zoals het een ‘soundtrack without movie’ betaamt, worden de beelden behorend bij de geluiden gevormd in het hoofd van de luisteraar. Cinema Perdu maakt het je echter niet makkelijk: zijn compositie zit zo in elkaar dat je niet zomaar een typisch Nederlands polderlandschap voor je geestesoog ziet verschijnen. Drones, spaarzame pianoklanken, knappende en lichtjes knetterende geluiden, bewegend water, regen, wind, etc. zorgen voor meer reuring in je hoofd dan in een rustige landelijke omgeving zou gebeuren.
Het werk van Cinema Perdu is abstract, maar heeft een grote verbeeldingskracht. Het heeft geen duidelijk punt waar naartoe gewerkt wordt, geen climax en geen tempowisseling. Het is een landschap dat traag voorbijtrekt en dat desondanks vele gedaanten kent en ook abrupte overgangen. Een zwaardere drone zorgt voor dreiging, een indringende elektronische klank schept afstand tot het denkbeeldige landschap, terwijl het geluid van regen weer maakt dat je er (ook denkbeeldig) middenin staat. Het meest intrigerend zijn echter de geluiden die niet of moeilijk thuis te brengen zijn, die je geen houvast geven om een voorstelling erbij te maken. Vooral die geluiden dwingen aandachtig luisteren af en zorgen voor een gezonde dosis spanning.
Cinema Perdu speelt met de combinatie elektronica en geluidsopnamen, met dynamiek, klankkleur en textuur. De compositie klinkt ondanks de vele geluiden vrij open en transparant; de dichtheid wordt nooit zo sterk dat termen als orkestraal of bombastisch in zicht komen. De stemming van het werk is somber en doet deze luisteraar ondanks de grote verschillen in grove lijnen denken aan een druilerige, grijze dag, aan Nederlands polderweer. Zo’n dag is vervelend, maar dat is Vlakverdeling beslist niet. Het is een fraaie compositie met veel inhoud, zoveel dat bij herhaalde beluistering nog steeds bijzonderheden te ontdekken zijn en gezichtspunten kunnen wijzigen. Het denkbeeldige landschap in je hoofd is niet statisch, maar aan verandering onderhevig, net als het werk van Cinema Perdu.
‘Vlakverdeling I’ is verschenen op cd. Als je het album koopt is ‘Vlakverdeling II’ als download beschikbaar.
Opduvel 