NoiseFabrik, 2020
De gevolgen van de lockdown en andere beperkingen die Covid-19 met zich brengt, worden steeds meer voelbaar. De culturele sector krijgt het zwaar voor de kiezen en pas achteraf zal kunnen worden vastgesteld hoe groot de kaalslag is geweest. Vanuit de Nederlandse overheid komt vooralsnog weinig hulp als het gaat om kleinschalige projecten. De beperkende maatregelen kunnen echter ook leiden tot mooie samenwerkingen. Op afstand weliswaar, maar toch.
Zo hebben twee Franse elektronica-muzikanten, Pink Room en SEPL, tijdens de lockdown in hun land de handen ineengeslagen en hebben zij al improviserend een collage van geluiden gemaakt die onder de titel Transition is uitgebracht. Pink Room is het soloproject van Sophie Jeannin, die ook fotografe is. Muzikaal uit zij zich met drones en dark ambient-improvisaties. SEPL (Scorched Earth Policy Lab) is het project waaronder Thierry Arnal zijn ambient- en dronemuziek maakt.
Transition ziet op het proces waarin iets van de ene staat in de andere verandert. Ook de Covid-19 periode die we doormaken, kan worden gezien als een transitie van de ene werkelijkheid naar een andere (nieuwe). We bevinden ons tussen twee werelden, die van voor en die van na Covid-19. Met dat gegeven in het achterhoofd kan het half uur durende stuk van Pink Room & SEPL worden beluisterd, maar dat is uiteraard niet noodzakelijk om van de muziek te kunnen genieten.
Jeannin speelt op het door NoiseFabrik (onderdeel van Pharmafabrik) digitaal uitgebrachte werk modulaire synth, waar Arnal op de TubeOhm Alpha-Ray synthesizer speelt. De twee muzikanten gaan niet voor een zacht beginnend en langzaam opbouwend drone-stuk maar kiezen voor een muzikaal pad waarop soms harde tonen bepalend zijn en (grond)tonen aan verandering onderhevig zijn en ook wordt gevarieerd in intensiteit. Het maken van noise wordt daarbij niet uit de weg gegaan.
Klankwolken zijn te horen in het stuk, maar het zijn geen witte exemplaren. De wolken zijn donker gekleurd en bevatten de nodige dreiging. De verschillende lagen glijden over en langs elkaar heen, verdwijnen om plaats te maken voor nieuwe drones. Het is een proces dat op een natuurlijke wijze verloopt, maar niet vreedzaam. Ongenoegen, boosheid, teleurstelling en verval lijken een rol te spelen in de samenstelling van de geluiden. Je zou een parallel kunnen trekken naar wat de pandemie doet met de menselijke geest. Het klinkt verontrustend.
Maar ook spannend. Waar frictie is, is immers ook spanning. Pink Room en SEPL weten die spanning te verklanken. Aanvankelijk lijkt het nog alsof strakke drones bepalend gaan worden voor Transition, maar die beginfase dient om je al snel de dreiging te laten voelen. De samenstelling van geluiden heeft iets schurends en steeds meer nemen de drones weerbarstige vormen aan. Het muzikale verhaal dat wordt verteld is abstract en luidruchtig. Constant is de muziek in beweging, niet doordat op ritmische wijze vaart wordt gemaakt, maar doordat de ingebrachte klanken niet beperkt worden tot louter drones, maar ook andere geluiden en kleine motieven mede het parcours bepalen. Nu is het niet zo dat het Franse tweetal tot melodieën komt, maar monotoon is de muziek allerminst.
De collage van geluiden is ook dynamisch interessant en boeiend. Pink Room en SEPL spelen met de intensiteit en de dichtheid van de klanken, waardoor dynamische ontwikkelingen en contrasten ontstaan. Er zijn warme en kille klanken en met de veelheid aan geluiden worden emoties opgeroepen. De abstractie van het stuk staat daaraan niet in de weg. Een vooraf bepaalde vorm lijkt het stuk niet te bevatten, maar er is sprake van een zekere structuur, een opbouw die wellicht al improviserend tot stand is gekomen, maar wel stukje bij beetje naar een onstuimig einde leidt, zonder daarin te voorspelbaar te zijn. In het laatste gedeelte neemt de dichtheid toe, worden harde klanken ingebracht en krijgt de muziek een energieboost, waardoor de laatste minuten van het stuk zeer intens zijn.
Pink Room en SEPL hebben met Transition een stuk gecreëerd dat onder de noemer ambient/drone is te vatten, maar eigenlijk veel meer behelst dan die genre-aanduiding doet vermoeden. Er is constant beweging, de ideeën- en de geluidenrijkdom is groot en de elektronische muziek is geladen met menselijke emotie. Dat alles zorgt voor een intense en meeslepende luisterervaring.
Opduvel 