Eigen beheer, 2020
David Birchall is een in Manchester wonende gitarist die in de Engelse vrije improvisatie-scene een veel geziene gast is. Overigens niet alleen als muzikant, want hij organiseert ook concerten zoals de Curious Ears serie en het project Daylight Edition. Birchall werkte samen met muzikanten als Andrew Cheetham, Colin Webster, Alan Wilkinson, Rogier Smal, Toshimaru Nakamura, Richard Harrison, Sam Andreae en Otto Willberg.
Met de laatste twee maakte de gitarist in 2018 het album Live in Beppu, een registratie van een concert in een Japanse platenzaak. Tijdens dat optreden onderzochten de leden van het trio tegelijkertijd de onconventionele mogelijkheden van hun instrument. Er vond een muzikale verkenning plaats, zonder afspraken, zonder bodem en zonder vangnet. Grenzen van wat nog muziek kan worden genoemd en wat geluid, werden opgezocht.
Het concert in de Japanse platenzaak vestigde de aandacht op Birchall als innovator en enthousiast experimentalist. Op zijn nieuwe album SW Rain Patterns experimenteert hij ook, maar op geheel andere wijze. De muziek die op het album is te horen, is op opeenvolgende dagen opgenomen bij de achterdeur van zijn huis, tijdens onweer. De regen en het onweer vormen een wezenlijk onderdeel van de muziek die verder bestaat uit Birchalls gitaarspel en omgevingsgeluiden. Van het onconventionele spel waar Birchall mee wordt geassocieerd, is niets te horen, maar het laten samengaan van de regen en het gitaarspel is al een experiment op zich. Het gitaarspel klinkt in al zijn eenvoud onderzoekend, maar dan zonder dat er trucs of voorwerpen aan te pas komen.
In feite doen de regen en het onweer veel van het muzikale werk, nemen zij de belangrijkste rol in, terwijl de gitarist bedaard speelt, kalm zijn noten kiest en daarbij regelmatig spaarzaam te werk gaat. Er is geen haast, geen urgentie om iets te ondernemen. Het komt zoals het komt, zo klinkt het althans. Klinkt saai? Dat is het geenszins. De combinatie van de gestaag vallende regen, enkele donderklappen en het fraaie geluid uit de klankkast van de akoestische gitaar zorgen in combinatie met de andere (natuurlijke en onnatuurlijke) geluiden voor een boeiend geheel.
De muziek onderga je het best liggend op de bank, of onderuit zittend, via een koptelefoon. Het gitaarspel komt ontspannen en ongedwongen over, wat contrasteert met de neerkletterende regendruppels en de donder. De omgevingsgeluiden die niet op natuurlijke wijze tot stand komen, doen vermoeden dat Birchall de taperecorder heeft aangezet, vervolgens zijn gang is gegaan en de opname daarna zonder verdere bewerking heeft uitgegeven. Het draagt bij aan de relaxte en ongedwongen sfeer die de muziek uitstraalt. Verrassend is dat de gitarist een enkele keer ook zingt, wat hij al even ontspannen doet.
Het gitaarspel van Birchall klinkt helder. De voorzichtige akkoorden en het spel op individuele snaren worden op kalme wijze gebracht. Als de gitaar stilhoudt en alleen het geluid van de vallende regen en de donderklappen te horen is, valt op hoe muzikaal dat klinkt. Door de verschillende objecten waar de regen op valt, is sprake van een veelheid aan tonen en dat klinkt bijzonder en verfrissend. Ook de donder klinkt geen twee keer hetzelfde: op veilige afstand in de kamer luisterend naar de opname, gaat van het onweer geen dreiging uit. Het werkt juist rustgevend.
Huiselijke taferelen spelen zich af op de achtergrond, zo is te horen aan de kinder- en vrouwenstem in het tweede stuk. De regen valt op ‘Side B’ een stuk harder dan op ‘Side A’ en heeft daardoor nog meer een percussieve rol. Het gitaarspel klinkt iets verder naar achter doordat de regen meer ruimte inneemt. Birchall speelt nog spaarzamer, terwijl de intensiteit van de vallende regen verder toeneemt. Aan het einde is de hevigste regen voorbij en speelt Birchall een repeterend viertonig motief, waarna de regen in de laatste minuut vrij spel heeft. Birchall stopt de opname abrupt.
SW Rain Patterns bevat twee ontspannen improvisaties waarin de omgevingsgeluiden (regen, donder, huiselijke taferelen) een belangrijke rol spelen. Birchall toont zich een geduldig en fijngevoelig improvisator en het geluid van neervallende regen blijkt als muziek prima te functioneren. Je wilt het soort weer liever niet al te vaak meemaken, maar ernaar luisteren is een boeiende ervaring. In combinatie met het gitaarspel klinkt het zelfs prachtig.
Opduvel 