Utech, 2020
Dat het Nijmeegse duo Dead Neanderthals regelmatig voor muzikale verrassingen zorgt, mag geen verrassing meer zijn. Uit de discografie, inmiddels van behoorlijke omvang, blijkt dat het tweetal uitdagingen niet uit de weg is gegaan en verschillende muziekstijlen heeft verkend, waarbij overigens opvalt dat de jazz het de laatste tijd aflegt tegen de drone.
Op het nieuwe album Blood Rite, op cassette uitgebracht door het Amerikaanse Utech Records, kan ook het etiket ‘drone’ worden geplakt. Dat is geen verrassing. Wat wel verrassend is, is dat Dead Neanderthals zich op deze uitgave waagt aan metal. Death/doom-metal welteverstaan. Wie de muzikale output buiten Dead Neanderthals van met name René Aquarius kent, zal echter minder verbaasd zijn. Met projecten als Celestial Bodies, Cryptae en DungeönHammer heeft de drummer al blijk gegeven in verschillende metalvarianten thuis te zijn.
Ook Otto Kokke heeft zich op zijn laatste solo-album Sonic Pressure, uitgebracht onder de naam Kultus, van een zeer stevige kant laten horen. Waar hij voorheen vooral saxofoon speelde (al dan niet met gebruikmaking van effecten), legt hij zich steeds vaker toe op het spelen van keyboards. Ook op het nieuwe Dead Neanderthals-album beperkt hij zich tot het spelen van synthesizer. Maar het is maar wat je ‘beperkt zich tot’ noemt. De synth is zeer dominant aanwezig.
De sound is waar het om voornamelijk om gaat op dit album. Het duo klinkt trager, donkerder en zwaarder dan ooit. Somberder ook. Het geluid van de synthesizer gaat gepaard met de nodige distortion, waardoor een hard ronkende sound ontstaat die onontkoombaar is. Als geheel klinkt het album behoorlijk lo-fi, alsof het stuk in een take is opgenomen en zo vanuit de repetitieruimte op tape is gekwakt. Het past wel bij het wat smerige geluid dat Kokke en Aquarius uit hun instrumenten halen.
Nog een verrassing: Dead Neanderthals gebruikt voor het eerst vocalen. Aquarius produceert een vanuit de diepte komende grunt, oerkreten die niet bovenop de muziek liggen, maar erin liggen begraven. Of hij tekstueel nog iets toe te voegen heeft, doet er niet toe. Het draait om de onheilspellende sfeer die wordt gecreëerd. De zware synth wordt ondersteund door forse slagen op toms en bekkens, in een traag doom metal-tempo. De drums klinken niet scherp, eerder wat modderig, wat ook weer goed past bij de morsige lo-fi sound.
Blood Rite duurt exact 27 minuten. Dat zijn 27 sinistere, angstaanjagende minuten. Beelden doemen op van een kerkhof waarin de doden uit hun graven zijn opgestaan en half vergaan aan het wandelen zijn geslagen, richting bewoonde wereld. Het is geen mooi beeld, maar het is ook geen mooie muziek in esthetische zin. Verslavend is het wel. Met simpele middelen als het verhogen of verlagen van de toonsoort, wordt de muzikale koers minimaal verlegd, al zijn enkele momenten aan te wijzen waarop rigoreuzer van het pad wordt afgeweken.
Zo houden de drums stil na zo’n tien minuten, waardoor de synthdrone de volle aandacht krijgt. Alsof een van de doden even stilstaat, om vervolgens – zodra drums en grunt weer worden toegevoegd – zijn trage gang te vervolgen. Het ineens toenemen van de zwaarte van de drone ergens halverwege, is een moment waarop de muziek een nieuwe impuls krijgt. Dat geldt ook voor een paar vocale uithalen. Die getuigen van woede, afkomstig van een monsterlijke, getormenteerde ziel. Toch is het vooral de overdonderende monotonie van het stuk als geheel die de meeste indruk maakt.
Als het duo Dead Neanderthals iets doet, doet het dat goed, ook als dat iets heel anders is dan gewoonlijk. Maar ‘gewoonlijk’ is een woord dat in het vocabulaire van dit tweetal niet voor lijkt te komen. Er zijn overigens wel overeenkomsten met andere drone-uitgaven van de Nijmegenaren, maar het klinkt nu duidelijk donkerder, zwaarder en trager. De metal-invloed treedt op de voorgrond en de toevoeging van vocalen is echt nieuw. Blood Rite is een verslavende death/doom-trip die je niet gauw zal loslaten.
Opduvel 