Dead Definition, 2020
De vanuit Oslo opererende Benjamin Finger is een veelzijdig kunstenaar. Behalve muzikant is hij ook fotograaf en filmmaker. Als componist heeft hij – naar eigen zeggen – een gezonde minachting voor genres en dat blijkt ook uit de uiteenlopende albums die hij vanaf 2009 heeft gemaakt. Ook binnen een enkel album is de muziek vaak moeilijk vast te pinnen en er slechts één etiket opplakken is dus onmogelijk.
Inmiddels is Finger toe aan zijn veertiende album, getiteld Less One Knows en daarop horen we hem weer van een andere kant. Dat is inmiddels geen verrassing meer. Het betreft een echte gitaarplaat waarop de muziek raakvlakken heeft met shoegaze, indierock, lo-fi, ambient, drone en elektronische muziek, maar geen van de omschrijvingen dekt ook maar enigszins de lading. De muzikant was altijd al ongrijpbaar, en dat blijft zo.
Toch ligt de muziek op Less One Knows makkelijker in het gehoor dan we van Finger gewend zijn. Voor een deel is dat overigens schijn, want de arrangementen van de sfeervolle composities zorgen ervoor dat er meer gebeurt dan bij een eerste of oppervlakkige beluistering naar voren komt.
Bij opener ‘Open Phase’ vallen meteen de heldere elektrische gitaarklanken op, beetje post-rockachtig, gelaagd en met een elektronische puls. Een harde gitaar wordt vervolgens in de mix gegooid, ook helder klinkend maar met een lichte distortion op de achtergrond. Het stuk bouwt mooi op naar een bescheiden noisy climax. ‘Head Fading Blues’ is vervolgens somber gestemd. Het stuk heeft een mooie, trage melodie, melancholiek en een beetje mijmerend. Een tweede melodie doet even later zijn intrede. De verschillende lijnen en motieven werken op elkaar in. Het klinkt niet moeilijk, maar het arrangement zit vernuftig in elkaar.
In ‘Worried Sick of Echo’ blijft de sombere sfeer, maar negatiever nu, depressiever. Finger bewijst in het stuk dat je met wat heldere gitaren en stevige effecten de muziek creepy kan maken. Richting het einde wordt steeds meer distortion ingezet. Een simpel motief op de voorgrond vormt het uitgangspunt in de titeltrack. De Noorse muzikant varieert op een klein thema en incidenteel klinkt een stem. Een echte zangstem horen we vervolgens in ‘Crushed at Sea’, waarin Finger een beetje off key en lo-fi klinkt. Jaren negentig lo-fi indierock is een duidelijke invloed in deze song. Opvallend is de akoestische gitaar die de constante factor vormt en die omgeven wordt door elektrische gitaareffecten, noise en een beetje feedback. Een mooie, weerbarstige song.
Een zwevend of rondvliegend elektronische motief omgeeft het gitaarspel in ‘Foggy View’ en voorziet zo het luistervriendelijke stuk van een vervreemdend randje. Op het eind neemt de elektronica het over van de gitaar. ‘Bothered Earwaves’ gaat daarna weer meer richting nineties indie, maar Finger geeft er een eigen draai aan en bouwt het stuk op terwijl het ritme alsmaar doorgaat, hoewel er een enkele onderbreking plaatsvindt waardoor het laatste gedeelte extra wordt benadrukt.
Leidraad in het album is de helder klinkende, met galm omgeven elektrische gitaar, wat misschien wel het sterkst naar voren komt in ‘Still Dreaming Green’. Het stuk is melodisch sterk, wat Finger er kennelijk toe zette om wat minder afleiding in de diepte aan te brengen, al zijn zeker een paar essentiële lagen hoorbaar. ‘Screaming Mind’ klinkt harder, met meer gitaarlagen en een straf ritme. Finger weeft er een heldere melodie doorheen. Inderdaad, er doorheen en niet er bovenop, want alle lagen doen er in gelijke mate toe. Dat pakt redelijk noisy uit.
‘Once Upon a Dirty Sound’ doet zijn titel eer aan, want er zijn de nodige dissonanten te horen in de muziek. Opvallend zijn de gestreken gitaarklanken. De niet helemaal toonvaste stem past uitstekend. De langzame zangmelodie ligt overigens begraven in de muziek. Gaandeweg ontpopt het stuk zich steeds meer als een echte song. Ook in deze vocale track valt het gebruik van de akoestisch gitaar op, liggend in een elektrisch bad. In afsluiter ‘Fade Away’ zijn de gitaren gedrenkt in reverb. Een klein repeterend patroon wordt omgeven met klanken die langzaam veranderen.
Benjamin Finger slaagt erin om met elementen uit verschillende (sub)genres tot een eigen sfeervol geheel te komen. De elf stukken op het album klinken soms bijna als echte liedjes, maar meestal legt de Noor veel nadruk op sfeer, zodat van een lied met een kop en een staart niet gesproken kan worden. Ook laveert elk stuk op Less One Knows tussen verschillende stijlen. Dat betekent dat ook dit album, hoewel het niet ingewikkeld klinkt, iets ondoorgrondelijks blijft houden. Laat dat nu precies de charme van Fingers muziek zijn.
Opduvel 