Submarine Broadcasting Company, 2019
Het Engelse label Submarine Broadcasting Company is een onafhankelijk label dat zich specialiseert in experimentele, ambient- en arthousemuziek. Dat levert een breed palet aan muzikale uitingsvormen op en het label blijkt daarbij een goede neus voor kwaliteit te hebben. Niet alleen nieuw talent krijgt een kans, maar ook een ervaren muzikant als Cousin Silas, de naam waaronder de uit het Engelse West Yorkshire afkomstige David Hughes muziek maakt.
Dat doet hij al jaren en met een grote output, getuige de meer dan tachtig uitgaven die zijn uitgebracht bij verschillende netlabels. Vorig jaar verschenen bij Submarine Broadcasting Company de albums Sketches, Rough Drafts and Early Ideas en Radio Galaxies. In november 2018 volgde daarop Spirits of Afrodubism, een samenwerking van Cousin Silas en Glove of Bones. Het nieuwe album ligt echter meer in het verlengde van Radio Galaxies.
Dat betekent dat sombere, sobere en donkere ambient overheerst. De stukken zijn gebaseerd op verschillende thema’s. De cover van het album is opvallend: een volgekalkte weg vol scheuren en gaten. Wat is daar gebeurd? Hebben de beschadigingen een natuurlijke oorzaak of is er iets anders aan de hand? Een antwoord is niet te vinden in de muziek van de Engelsman, maar het mysterie dat de cover herbergt, zit ook in de soundscapes die het album bevolken.
Die geluidslandschappen zijn trouwens duister maar niet pikzwart. De muziek van Cousin Silas is voor dark ambient-begrippen behoorlijk toegankelijk en de klanklagen die hij over elkaar legt, schuren en wringen niet echt. Wel herbergen ze spanning en dreiging en daarin schuilt de kracht van de muziek. Daarnaast is de muziek zowel statisch als constant in beweging; van een beweging voorwaarts is niet of nauwelijks sprake, maar de beweging zit in de veranderende lagen en klanken die ervoor zorgen dat er steeds iets gebeurt op A Night in Centralia.
De sfeer op ‘Weird Luminosity’ is er een van droefgeestige spanning, gecreëerd door elektronische lagen en steeds opkomende klanken die het geheel een onheilspellend karakter geven. Cousin Silas heeft geen extremen nodig om maximaal effect te sorteren; alle geluiden blijven binnen de marges van toegankelijkheid. Het is de manier waarop de Engelsman zijn klanken samenvoegt die maakt dat de spanning steeds aanwezig is; hij doet steeds net voldoende om de boog strak te houden en tegelijkertijd zoveel dat het stuk nergens een onveranderlijk karakter krijgt.
‘The Found Footage Controversy’ heeft iets griezeligs. Spookachtige klanken klinken door, terwijl een lage drone zich traag verroert. Tonen worden verbogen en incidentele klanken doen de aanwezigheid van een je vijandelijk gezind organisme vermoeden. Maar waar je ook zoekt, je krijgt hem nooit te zien. De dreiging is constant, zelfs als de drones op het eind wegvallen en de incidentele geluiden doorgaan. De titel ‘Strange Lights Above Scammonden Water’ gecombineerd met de ambient/drone-muziek van Cousin Silas, doet je in een science fiction-film belanden. De griezelige sfeer van het vorige stuk wordt overtroffen, al zit de griezelfactor nu niet in een donker vermoeden maar juist in datgene dat je voor je geestesoog ziet. Twijfel blijft: hebben we hier met iets buitenaards te maken, of is er een natuurlijke verklaring voor het verschijnsel? Cousin Silas weet de sfeer perfect te treffen met opkomende en wegstervende klanken, die elektronisch tot stand komen maar een levend creatuur scheppen.
Wel echt elektronisch klinkt het begin van ‘The Golgi Apparatus’, een stuk waarin de klanken sneller achter elkaar zijn gezet, dat veranderlijker van karakter is en wellicht daardoor experimenteler klinkt dan de andere stukken op A Night in Centralia. Na een tijdje treedt gewenning op en klinkt de muziek organischer. Dat stuk wordt gevolgd door de door een dichte drone gecreëerde sombere donkerte van ‘Boy In The Box’, waar de muzikant een mysterieuze draai aan geeft met opborrelende geluiden. Cousin Silas speelt met dynamiek; de drone beweegt in emotioneel geladen golven over je heen. ‘Travelling To Innsmouth’ is grilliger, soms ook gemeen, en geladen met elektriciteit. Er is geen vaste drone als onderlaag; de basis wordt gevormd door een meer van bewegende geluiden, waar zo nu en dan harde elektronische klanken aan worden toegevoegd.
Afgesloten wordt met het lange titelstuk, dat niet langzaam opbouwt maar direct dreigend begint. Een wolkige drone klinkt op de achtergrond, daar bovenop stapelt de Engelsman lagen en incidentele klanken. Het stuk is traag, maar er heerst nervositeit, geen rust. De dichtheid is niet constant, Cousin Silas varieert, zonder een moment de spanning los te laten. Ook in dynamiek is ‘A Night in Centralia’ gevarieerd en niet voorspelbaar. De spanning neemt toe, niet door de intensiteit op te voeren maar door de constant dreigende onderlaag, de opkomende klanken die regelmatig onheilspellende vormen aannemen en de sporadisch opduikende individuele klanken, waaronder keelklanken. De muzikant neemt zijn tijd, heeft de touwtjes in handen en laadt zijn muzikale bouwwerk met onheil.
De collectie werken die samen A Night in Centralia vormen, is een indrukwekkende. Cousin Silas weet met soms minimale middelen dreiging, droefgeestigheid en spanning te creëren. In elk van de zeven stukken weet de Engelse muzikant je al snel te grijpen, en eenmaal zover is er geen ontkomen meer aan. De soundscapes zijn boeiend van de eerste tot de laatste klank, hebben een emotionele lading en doen een beroep op de verbeeldingskracht. Prachtig album.
Opduvel 