Insula Jazz, 2019
Kogarashi is de muzikale samenwerking tussen gitarist Tashi Dorji en saxofonist Patrick Shiroishi. Beide muzikanten voelen zich thuis in de vrije improvisatie en de collaboratie is dan ook geen onlogische. Op de door het Deense label Insula Jazz uitgebrachte cassette All Sorrow Feels Ancient tonnen beiden zich van een avontuurlijke en expressieve kant.
Dorji is geboren in Bhutan, maar hij woont sinds 2000 in de Verenigde Staten. Van hem zijn legio albums verschenen, zowel solo als in samenwerking met bijvoorbeeld de gitaristen Marisa Anderson en Shane Parish, drummers Thom Nguyen en Tyler Damon, altviolist Eyvind Kang en saxofoniste Mette Rasmussen. Dorji’s muzikale universum is groot en zijn experimenten op gitaar variëren van rustige improvisaties op akoestische gitaar tot tegendraads spel op elektrische gitaar.
Shiroishi is een in Los Angeles wonende Japans-Amerikaanse multi-instrumentalist en componist, al is de saxofoon zijn hoofdinstrument. Hij weet zijn muziek vaak een zeer persoonlijk karakter te geven en daarbij schuwt hij het extreme en het obscure niet. Shiroishi speelt solo en is of was lid van onder andere Corima, Upsilon Acrux, Nakata, In The Womb, Oort Smog, Sunreader en Danketsu 9. Daarnaast werkte hij in het recente verleden met onder andere Rob Magill, Noah Guevara, Paco Casanova, Dylan Fujioka, Arturo Ibarra en Noel Meek.
Op All Sorrow Feels Ancient speelt Dorji gitaar en Shiroishi sopranino- en altsax. Beide muzikanten verstaan de kunst van het improviseren op het scherpst van de snede, dat wil zeggen: zoveel mogelijk je eigen ingevingen volgen maar ondertussen wel nauwkeurig luisteren en responderen op wat de ander doet. De gitarist en de saxofonist lijken in hun samenwerking weinig concessies te hoeven doen om tot het beste resultaat te komen.
De eerste track ‘Scene Nine: How They Kill Us’ is met bijna zesentwintig minuten aanzienlijk langer dan de tweede. Dorji opent met gitaargeluiden, waarbij het zoemen van de versterker te horen is. Al snel speelt hij een repeterend patroon waar Shiroishi lange tonen overheen speelt. Het is geen vreedzame bedoening, want de beide muzikanten zijn van het rauwe soort. Dorji weet daarbij meermaals de suggestie te wekken dat hij twee gitaren bespeelt, wat niet mogelijk is aangezien het hier een live-opname betreft.
Een opvallend aspect in de lange improvisatie is de dynamiek en dan met name hoe de gitarist en de saxofonist elkaar daarin perfect aanvoelen. Zodra een van de twee gas terugneemt of juist vol gas geeft, volgt de ander in een fractie van een seconde. Dorji toont zijn veelzijdigheid door open tonen af te wisselen met afgeknepen klanken en door losse klanken en ruwe akkoorden te combineren. Hij kan zijn gitaar laten grommen, galmen, stotteren, tinkelen en rommelen in a-ritmische patronen of juist incidenteel. Shiroishi is al even inventief in de weer en toont zich een onrustig en krachtig improvisator die ook in de zachtere passages zeer bedrijvig is. Het stuk is constant in beweging, verandert steeds van vorm en structuur en het spel van beide muzikanten is zo gevarieerd en veelzijdig dat je als luisteraar nooit de tijd krijgt om alles te verwerken. Meerdere keren draaien luidt het advies.
Dorji en Shiroishi weten hoe spanning op te bouwen en weer los te laten, zo blijkt uit ‘Scene Zero: It Is No Shame To Have A Dirty Face’. Met saxofoonspel met een belangrijke rol voor valse lucht en repeterend beweeglijk gitaarspel wordt spanning gecreëerd, die na zo’n tweeënhalve minuut wordt losgelaten om plaats te maken voor een nieuwe spanning, nu gemaakt met lange hoge saxtonen en een traag ritme van de gitaar. De opbouw geschiedt door de toename van het aantal gitaarklanken en het steeds meer loslaten van het toch al niet al te vaste ritme. De vrije expressie staat in dienst van de spanningsopbouw en de geladenheid is voelbaar, van de eerste tot de laatste seconde.
Dorji en Shiroishi tonen verschillende gezichten op All Sorrow Feels Ancient, maar vooral tonen zij hoe vindingrijk zij hun improvisaties vorm weten te geven. Het is geen botsing van twee ego’s maar een zoektocht van twee muzikaal verwante en gelijkwaardige zielen. Het levert muziek op die bijzonder kleurrijk is in zijn tegendraadsheid.
Opduvel 