Sleeping Giant Glossolalia, 2019
Het is bijna drie jaar geleden dat de laatste plaat van Unnatural Ways het licht zag. Tijd voor een nieuwe. De drie muzikanten hebben uiteraard niet stilgezeten en zijn sowieso actief in andere bezettingen. Bandleider/gitarist Ava Mendoza bracht een ep uit met Maxime Petit en Will Guthrie, een digitaal album met D’M’N en een cassette met het William Hooker Trio. Bassist Tim Dahl (Child Abuse, Lydia Lunch, Pulverize The Sound) deed op het album van D’M’N ook mee en was zeer recent nog in Nederland met The Flying Luttenbachers. Van drummer Sam Ospovat verschijnt binnenkort het debuutalbum van zijn eigen trio Ride Angles.
Als Unnatural Ways bracht het drietal het vorige album uit op het Tzadik-label van John Zorn. Daarvoor, in 2015, verscheen al een plaat met de titel Unnatural Ways, maar daarop werd Mendoza bijgestaan door Nick Tamburro op drums en Dominique Leone op keyboards en synths. Mendoza is een klassiek geschoolde gitarist die zich met het grootste gemak door verschillende muziekgenres beweegt en getuige haar composities voor dit trio een voorliefde heeft voor noiserock, jazz, math-rock en metal, en dan bij voorkeur een combinatie daarvan
Dat is exact wat Unnatural Ways biedt. Er is wel een groot verschil met de vorige albums, want op The Paranoia Party leren we Mendoza ook kennen als zangeres. Haar stem klinkt niet geschoold (wat niet als een diskwalificatie moet worden gezien), is ook niet heel bijzonder qua timbre maar past perfect bij de vernuftige composities. Als vocaliste gaat de bandleider zich niet te buiten aan emotionele escapades, klinkt zij vrij nuchter maar niet zonder emotie.
Mendoza heeft kennelijk wat met science-fiction, wat niet alleen blijkt uit de titel van het vorige album (We Aliens) of songtitels als ‘Go Back To Space’ en ‘Cosmic Border Cop’, maar ook tekstueel. The Paranoia Party is een science-fiction verhaal waar de gitarist/songschrijver/zangeres op listige wijze de niet erg vrolijk stemmende (politieke) realiteit in haar thuisland in verwerkt. Juist door de actualiteit te verpakken in een science-fiction omgeving, en door de afstandelijkheid die daarmee gecreëerd wordt, komt de essentie waardevrijer en daardoor geloofwaardiger over.
Het album begint met een surfgitaar in ‘Go Back To Space’, maar bassist Dahl verandert de surf al snel in noiserock met een verzengende riff, waar Mendoza haar gitaarspel overheen legt. Net als op het vorige album zorgt het trio ervoor dat het geluid niet te vol gepropt wordt, wat makkelijk zou kunnen in de genrecocktail die de band de luisteraar voorschotelt. Drummer Ospovat is overal, maar zijn drumkit klinkt niet zwaar en ook het gitaarspel van Mendoza is niet alle-gaten-vullend. De muziek heeft lucht en er is ruimte voor technisch spel, maar binnen de songstructuur. Binnen een en dezelfde song switcht het trio met groot gemak van surf naar noiserock naar metal naar math-rock en constant in hetzelfde strakke tempo spelen vindt het drietal blijkbaar maar saai.
Ritmisch is het trio ijzersterk, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het hoekige ritme van Dahl en Ospovat in ‘The Runaway Song’, waarin de gitaar van Mendoza zorgt voor de spacey sfeer. Na drie minuten dondert het zaakje in elkaar en is de noise overheersend, waarna het oorspronkelijke ritme weer wordt opgepakt. Het technisch vernuft blijkt uit de manier waarop gitaar en bas een tegen elkaar ingaand ritmisch patroon spelen in ‘Most Of All We Love to Spy’, met een tijdsduur van negen minuten het langste stuk op de plaat. De mathematische precisie is indrukwekkend en gaat nooit ten koste van het gevoel van de song. De titel kan een belletje doen rinkelen, want die komt ook voor op We Aliens, maar daar is het een instrumentaal miniatuurtje van anderhalve minuut.
De surfgitaar keert terug in het eerste deel van ‘Trying to Pass’, maar Dahl legt er een basgeluid onder dat meer met Bill Laswell van doen heeft dan met een willekeurige surfband. Verderop lijken drums, bas en gitaar in een verschillend tempo te spelen, ieder in een eigen wereld te verkeren, maar de losse onderdelen passen wonderwel in elkaar. Jazz, surf en metal zijn de ingrediënten; heerlijk hoekige rock is het resultaat. De echo op de stem van Mendoza zorgt voor het buitenaardse effect.
In ‘Draw That Line’ wordt stevig van leer getrokken, speelt Mendoza voor het eerst een echte metalriff (waar menige metalband jaloers op zou zijn) en klinkt Ospovat als een heuse metaldrummer. Bij Unnatural Ways blijft echter niets minutenlang hetzelfde. Zo kent deze song een jazzy middenstuk en start-stop passages. Mendoza rijgt riffs, licks en solo’s aan elkaar. Die solo’s passen ook weer binnen de songstructuur; van egotripperij is geen sprake. Na het zeer korte ‘Soft Electric Rays’ eindigt het album met ‘Cosmic Border Cop’. Dat stuk staat ook op We Aliens, maar hier horen we een andere versie met vocalen. De mix van noiserock, metal en jazz is om van te watertanden.
Unnatural Ways vindt op The Paranoia Party een perfecte balans tussen technisch kunnen en speelsheid. De composities steken intelligent en inventief in elkaar, maar hebben op zich een heldere structuur. Daarbinnen is veel mogelijk, zoals blijkt uit het verbluffende gitaarspel van Mendoza, de strakke baslijnen van Dahl en het afwisselende drumspel van Ospovat. Unnatural Ways met zang bevalt bovendien erg goed en per draaibeurt wint de muziek aan emotionele kracht op dit indrukwekkende album.
Opduvel 