BarreuH, 2018
Het in Eindhoven gevestigde DIY-label Barreuh Records brengt zijn uitgaven voornamelijk in kleine oplagen uit op cassette. “We do stuff we like. We don’t do stuff we don’t like.”, luidt het credo van het label. Een van de oprichters is Lilia Scheerder, een performance- en grafisch kunstenaar. Zij brengt onder andere werk uit onder de naam Antoine Panaché.
Panaché is een ouderwets maar keurig geklede heer. Het instrumentarium dat hij in zijn performances gebruikt is gedeeltelijk ook ouderwets: telefoonhoorn, typemachine en zingende zaag. Daarnaast gebruikt hij elektronica en field recordings om zijn muziek mee te creëren. Die is minder keurig dan de uiterlijke verschijning. De muziek is duister, avant-gardistisch en tegendraads en heeft zelfs morbide trekjes. Het betreft hier geen gemakkelijk luistervoer maar experimentele geluidskunst.
Tot nu toe bracht de Eindhovense drag king twee bij Barreuh verschenen cassettes uit: Desperate Attempts At Finger-Licking Beauty (2014) en J’Ai Un Âme Solitaire (2015). Het is een tijdje stil geweest rondom Panaché, maar eind oktober gaf hij weer een teken van leven door een optreden te geven tijdens DayDayGay in Eindhoven. Dat dit geen eenmalige terugkeer betrof, wordt nu bewezen door het uitkomen van Pleasures, een cassette met daarop twee covers van songs uit de jaren tachtig. Het betreft hier een ep die als opwarmer kan worden gezien van een later dit jaar te verschijnen uitgave met eigen werk.
Een tijd geleden maakte Panaché een lijst met popklassiekers waar hij zijn eigen avant-gardistische en donkere zienswijze op los zou willen laten. Uiteindelijk bleven uit de selectie twee songs over: ‘Forever Young’ van Alphaville en ‘Nocturnal Me’ van Echo & The Bunnymen, beide uit 1984. ‘Forever Young’ (van het gelijknamge album) is het meest bekendst van de twee, maar het origineel is minder interessant dan ‘Nocturnal Me’, dat een van de uitschieters is op Ocean Rain, het meest pretentieuze album van Echo & The Bunnymen.
Je hebt muzikanten die een nummer van een ander coveren en dan dicht bij het origineel blijven. Het resultaat kan mooi zijn, maar het is risicoloos, weinig verrassend en daardoor ook niet erg spannend. Je hebt ook artiesten die het origineel binnenstebuiten keren, het stuk demonteren en opnieuw construeren en zo tot een geheel eigen interpretatie komen. Panaché doet dat laatste in extreme mate. In allebei de gevallen is het origineel slechts het uitgangspunt voor een volstrekt eigen muzikale zienswijze, is het slechts de kapstok waaraan de eigen weerbarstige muziek wordt opgehangen.
In ‘Forever Young’ zijn de contouren van het oorspronkelijke nummer nog wel te herkennen, niet in de laatste plaats doordat het refrein wordt gezongen, al gebeurt dat met de nodige vervorming op de stem. Die vocalen in het refrein zijn van LL, ook een artiest waarvan muziek op Barreuh verschijnt. Het nummer begint met zingende zaag en typemachine, de twee meest herkenbare instrumenten. De muzikale aanpak is elektronisch en het tempo wordt op dwingende wijze gedicteerd door een tikkend elektronisch patroon. Zonder dat het nummer zwaar klinkt, is sprake van een donkere en dreigende sound die ervoor zorgt dat de spanningsboog gespannen blijft. De muziek is ook onrustig, constant gebeurt er iets en je hebt al iets gemist als je een seconde niet oplet.
‘Nocturnal Me’ is een ander verhaal. Het origineel is volledig door de mangel gehaald en slechts met grote moeite te ontwaren in de geluiden die Panaché creëert. Dat leidt tot een spannend resultaat; als luisteraar ga je op zoek naar de overblijfselen van de song en verdwaal je in de klanken die de Eindhovenaar je voorschotelt en die je als in een doolhof dichter bij maar ook weer verder weg van de uitgang leiden. Het stuk opent met een fragment uit ‘Yours’ van Vera Lynn. De muziek klinkt daarna als een abstract hoorspel, een inktzwart en zelfs luguber stuk dat je aan de boxen gekluisterd houdt. Her en der duikt een fragment op dat het origineel in herinnering brengt, maar de muzikale context verschilt enorm. Het lijkt aanvankelijk zelfs een volledig origineel stuk te betreffen, maar per luisterbeurt beginnen meer puzzelstukjes op hun plaats te vallen en klinkt de oorspronkelijke song meer door.
Pleasures bestaat uit volstrekt eigenzinnige interpretaties van twee songs uit de jaren tachtig. Het is misschien even doorbijten, maar gaandeweg neemt de bewondering voor Panaché toe, als blijkt hoe ingenieus hij zijn eigen klanken mengt met die van de originele songs. Daar blijft op het eerste gehoor weinig van over. Er is echter geen sprake van disrespect, maar van een kunstzinnige en dwarse visie op de van oorsprong toegankelijke songs. Het resultaat intrigeert en dus wordt reikhalzend uitgekeken naar die nieuwe uitgave met eigen werk.
Opduvel 