Doornroosje, Nijmegen
Donderdag 17 mei 2018
De Amerikaanse post-rock/post-metalband Russian Circles is een regelmatig in Europa spelend trio. Het optreden op het Belgische Dunk!-festival in 2016 is zelfs op cd vastgelegd. Vanavond doet het drietal Doornroosje in Nijmegen aan. Ten overstaan van een goed gevulde kleine zaal (die zo klein niet is) bewijzen de Amerikanen maar weer eens dat zij koplopers in het post-rock/metalgenre zijn.
Als voorprogramma is niet de eerste de beste band uitgekozen. Brutus uit het Belgische Leuven bracht vorig jaar zijn uitstekende debuut-lp Burst uit en daaraan gingen wat fraaie singles vooraf. Live is het trio ook aardig aan de weg aan het timmeren en nu de band een aantal keren voorafgaand aan Russian Circles speelt, zullen de nodige nieuwe zieltjes worden gewonnen, want Brutus is live net zo goed als op de plaat.
De muziek van Brutus is niet zomaar in een hokje te stoppen. De sound is hard. Er zijn black metalinvloeden, evenals post-rock en -metalinvloeden en de muziek heeft een alternatief randje. De band weet goed te doseren en vuurt niet alleen maar de ene na de ander riff op de toehoorders af. Gitarist Stijn van Hoegaerden speelt vaak post-rockachtige gitaarlijnen, kent een meer uitwaaierende sound. Riffs zijn er natuurlijk wel, maar goed geplaatst en niet eindeloos doorgaand. Bassist Peter Mulders speelt strak en is de verbindende schakel die bovendien voor stevigheid zorgt.
Maar meest in het oog en oor springt Stefanie Mannaerts, niet zittend achter de gitarist en bassist, maar rechts vooraan op het podium. Haar drumspel is energiek en haar zang fraai. Mannaerts durft een flinke keel op te zetten, het gevaar riskerend knoerend vals uit de hoek te komen. Doet ze niet, wat haar kwaliteit als vocalist onderstreept. In het rustige begin van ‘Justice De Julia II’ is de zaal doodstil, een teken dat Brutus bij het Nijmeegse publiek goed in de smaak valt.
Waar de nummers van de hoofdact steeds de zes minuten met gemak overschrijden, maakt Brutus pakkende songs met een kop en een staart. Binnen die songs is ruimte voor dynamiek, voor tempowisselingen en kan de sfeer omslaan, zoals bijvoorbeeld gebeurt in ‘Drive’, dat er aanvankelijk stevig op los beukt, met een voluit zingende Mannaerts, maar even later door langere lijnen van de gitaar post-rockgebied verkent, waarna de intensiteit weer opgebouwd wordt. Het past keurig binnen vijf minuten.
In de veertig minuten die Brutus gegeven is, overtuigt de band op alle fronten. Oké, een enkele keer gaat de zang verloren in het gitaar- en basgeweld als even extra stevig wordt aangezet, maar over het algemeen is de zang goed te horen. Ook de gitaar komt een enkele keer niet helemaal goed door, maar dat is afhankelijk van waar in de zaal je je bevindt. Brutus is veel meer dan zomaar een voorprogramma en levert een ijzersterk optreden af waar Opduvel net zoveel van geniet als van de hoofdact.
Daarmee wordt Russian Circles niets tekort gedaan, want die zetten gewoon een geweldige set neer. De laatste keer dat Opduvel de band zag, is twee jaar geleden in Tivoli Vredenburg in Utrecht. Ook daar wist het trio goed voor de dag te komen, maar toch maakte het een beetje een klinische indruk. Hoewel de band uit Chicago vandaag in Nijmegen niet veel anders doet dan destijds, komt het allemaal veel gedrevener over.
Hoe dat komt? Welllicht door Guidance, het goede laatste album dat destijds nog niet uit was en waar slechts één stuk van gespeeld werd. De setlist in Utrecht bevatte echter veel moois. De wat intiemere zaal in Nijmegen zal ook meespelen, evenals het enthousiaste en echt luisterende Nijmeegse publiek. Want ook Russian Circles kan rekenen op stilte in rustige passages. Een verademing, want tegenwoordig moet je maar al te vaak het geouwehoer van een aantal mensen op de koop toe nemen.
De band komt op terwijl koorzang klinkt, waarna ‘Station’ wordt ingezet, titelstuk van het tweede album van de band. Het geluid is direct goed en de band maakt indruk met de instrumentbeheersing en de rust waarmee de muzikale ideeën worden uitgewerkt. Dat valt het meest op bij Mike Sullivan, die zich een meestergitarist toont zonder ook maar één echte solo te spelen. Bij Russian Circles draait het om de sound en niet om de ego’s. Het technisch vernuft is er, maar het hoeft er niet breed uit te hangen. Sullivan, onder meer gebruik makend van een loopstation, speelt de sterren van de hemel, of het nu gaat om subtiele licks, lange lijnen of harde riffs.
De kwaliteit van het geluid is voor het drietal belangrijk en daarom worden de instrumenten gestemd tussen de nummers door, terwijl ambient soundscapes te horen zijn. Die verbinden de instrumentale songs en soms gaan de soundscapes organisch over in de volgende track. Drummer Dave Turncrantz toont zich zowel een krachtige als subtiele drummer, schijnbaar achteloos breaks spelend en zijn heel drumkit benuttend. De zwaarte van de muziek wordt benadrukt door de beukende bas van Brian Cook.
De setlist is evenwichtig en wordt niet te veel gedomineerd door het laatste album, waarvan we wel de beste nummers te horen krijgen: ‘Afrika’, ‘Vorel’ en ‘Mota’. Die laatste song wordt in het tweede deel van het concert gespeeld, begint met een magnifieke gitaarlick en bouwt op naar een harde maar ontroerend mooie post-metaltrip. Het tweede deel van het concert is sowieso opzienbarend. Je zou verwachten dat je bij het soort instrumentale muziek dat Russian Circles maakt na een tijdje het gevoel krijgt “nu weet ik het wel”. Maar nee, telkens komt er toch weer een melodisch stukje, een hard aankomende metalriff of een rollend drumpatroon voorbij dat je bij de lurven pakt en ervoor zorgt dat je bij de les blijft.
Na de harde metalriff gecombineerd met ambient-achtige klanken van ‘Deficit’ wordt het concert besloten met ‘Mlàdek’, afkomstig van Empros en een live-favoriet bij uitstek. Microfoons zijn er niet bij Russian Circles en met een enkele zwaai naar het publiek neemt de band afscheid. Een toegift zit er niet in; direct na de laatste tonen wordt ‘Hard For Me To Say I’m Sorry’ van Chicago door de speakers geblazen. Wát een contrast, maar Opduvel ziet de humor er wel van in en gaat opgetogen huiswaarts. Eén donderdagavond, twee uitstekende concerten.
Opduvel 