Moving Furniture, 2018
Uit de Duitse stad Dortmund komt de ambient/drone-artiest Philipp Bückle, die voorheen muziek maakte onder de namen Teamforest en Beth Kleist. Ook maakte hij in 2016 een album met David Folkmann Drost als The Restless Fields en bracht hij vorig jaar een duoplaat uit met Michael Potter. In 2015 startte Bückle een trilogie die nu wordt voltooid door het verschijnen van Paintings op het Nederlandse Moving Furniture Records.
In tegenstelling tot de eerdere twee delen, die op cassette zijn uigebracht, is Paintings verschenen op lp. Waar Drawings en Sketches kort achter elkaar zijn verschenen, zit tussen het tweede en derde deel bijna drie jaar. Ondanks de lange periode die is verstreken, is de muzikale aanpak niet wezenlijk anders dan op de andere delen van de trilogie. Dat wil zeggen dat ook op het nieuwe album ‘geluidsschilderijen’ worden gepresenteerd die zijn gerelateerd aan specifieke plaatsen, omstandigheden en stemmingen.
De muziek van Bückle kan uiterst persoonlijk worden genoemd. Het is zijn visie en ook zijn interpretatie van plekken en gebeurtenissen die wordt omgezet in klanken. Het is lastig om wat je hoort te plaatsen, omdat de associatie die door de titels van de stukken wordt gelegd niet direct herkenbaar is in de muziek. Je moet er dus moeite voor doen om datgene wat de componist suggereert ook daadwerkelijk te horen, voelen of verbeelden. De muziek vult niet alles in, maar laat de luisteraar ruimte voor een eigen interpretatie.
Omgevingsgeluiden worden door Bückle gekoppeld aan of bewerkt met elektronica, maar in zijn werken is ook ruimte voor akoestische instrumenten en stemmen. De muziek is min of meer abstract maar levendig en de vele details maken dat je niet snel uitgeluisterd raakt, ook niet na ettelijke draaibeurten. Sterker nog: hoe vaker je ernaar luistert, hoe meer de composities ook echt als ‘muziek’ in je oren gaan klinken. Dan blijkt er ook meer warmte en emotie in te zitten dan aanvankelijk is ervaren en neemt de bewondering voor de geluidskunstenaar toe.
Het moeilijkste (lees: meest abstracte) gedeelte van Paintings is te vinden op kant A. Opener ‘Elegant Company In Front Of A Palace’ bestaat uit a-ritmisch bewegende klanken en omgevingsgeluiden en biedt verder weinig aanknopingspunten. Dat neemt niet weg dat de muziek fascineert, want de manier waarop Bückle zijn klanken combineert veroorzaakt spanning. Als luisteraar waan je je een onderzoeker naar de herkomst van al die klanken en dat geldt voor meer stukken op het album. Door de inbreng van piano en cello (dat laatste instrument gespeeld door Daniel Brandt) en de zachtaardiger drone heeft ‘Winter Scene In A Suburb Of Copenhagen’ een vriendelijker karakter, ondanks de regen die hoorbaar is.
‘Village Seen Through Trees’ is weer ongemakkelijk en Bückle schuwt dissonante klanken niet. In ‘Quai De Paris At Rouen. Rainy Weather’ verwacht je regenklanken te horen, maar die zijn er dus niet. Het stuk is gebouwd rondom een klein patroon gespeeld op akoestische gitaar, dat gaandeweg in de diepte verdwijnt, waarna dreigende klanken de dominante rol vervullen.
De cello en piano horen we weer in de opener van kant B, ‘Figures On A Road Through The Woods’, waarin zij ook echte melodieën spelen. Opvallend is daarnaast de rol van de zangstem van Karen Vogt, die door Bückle afgekapt wordt, waardoor zij bij het zingen van het woord ‘Hallelujah’ niet verder komt dan de eerste twee lettergrepen. Het stotterende effect verstoort de bijna lieflijke klanken. Bückle wenst het zijn luisteraars niet te makkelijk te maken. Ook ‘Sunshine In The Living Room. The Artist’s Wife And Child’ is een toegankelijke en mooi stuk muziek, maar met een licht verstorende elektronische component.
De luistervriendelijker signatuur van kant B is dus vaak schijn, zoals ook blijkt uit ‘A Seascape. The Coast Of The Island In Evening Light’, waarin koorstemmen zijn te horen. Bückle grijpt in, waardoor geen vloeiende zanglijnen ontstaan, maar fragmenten van (afgebroken) zangmelodieën die met knippen en plakken achter en over elkaar worden gelegd. ‘Peasant Wedding. Dance In The Open Air’ voldoet ook niet aan de verwachtingen, want muzikaal gezien wijst niets op een bruiloftsdans. Het is een van meest statische stukken op de plaat en het lijkt zelfs te regenen.
En wellicht is dat wel wat Paintings zo’n ontzettend boeiende plaat maakt: Bückle voldoet niet aan de verwachtingen. Hij creëert zijn eigen, strikt persoonlijke geluidswereld en het is aan de luisteraar of hij of zij daarin mee kan gaan of er op andere wijze iets mee kan. Voor wie er voor openstaat, ontstaat een bijzonder en uiteindelijk ook buitengewoon mooie wereld van geluiden, drones en melodieën. Paintings is een ongemakkelijke plaat waarvan je, eenmaal erdoor gegrepen, steeds meer gaat houden.
Opduvel 