Projekt, 2018
Stratosphere is de naam waaronder de Belgische gitarist/bassist Ronald Mariën zijn muziek uitbrengt. Na een aantal bloedmooie platen, waarop de muzikant zorgvuldig gelaagde ambient, drone en een vleugje post-rock ten gehore bracht, verlegt Mariën op zijn nieuwe album Collaborations I zijn muzikale grenzen. Dat gebeurt met hulp van derden, want op iedere track doet een muzikale gast mee.
Je zou de verandering van koers op het conto van de gastmuzikanten kunnen schrijven, maar dat is gemakzuchtig en bovendien niet helemaal waar. Mariën benadert zijn muziek zelf ook anders, toont zich minder perfectionistisch, wat zich met name uit in improvisaties en het toelaten van andere klankkleuren. De muziek klinkt als afkomstig van een muzikant die verlost is van de ketens die hem vasthielden en het resultaat is prachtig.
Dat wil overigens niet zeggen dat Stratosphere een radicale koerwijziging heeft ingezet. Nee, de muziek valt nog steeds onder de in de eerste alinea genoemde genres en Mariëns gitaar- en basspel klinkt vertrouwd, wat ook iets zegt over de eigen stijl die hij heeft ontwikkeld. Mariën staat zich echter ook andere benaderingen toe door bijvoorbeeld een collage te maken, drums toe te voegen aan zijn muziek of door zijn vertrouwde opbouw door het stapelen van lagen achterwege te laten en de compositie kleiner te houden. En, zoals gezegd, door te improviseren.
De titel van openingstrack ‘Breaking Down Barriers – Revealing The Unknown’ spreekt boekdelen. Het is een duet met Ashtoreth (Peter Verwimp). Dat is de samenwerking die volgens Mariën ervoor heeft gezorgd dat hij durfde de improviseren. Het stuk is een collage van twee improvisatiesessies. De kalme ambient/drone wordt met vervreemdende klanken op de achtergrond verfraaid en de combinatie zorgt voor een mysterieuze en ook ietwat duistere sfeer, die wordt versterkt door de vocalen. Het sjamanisme van Ashtoreth is duidelijk herkenbaar.
Een van de meest spannende tracks is ‘Erratic Flow’, waarin gitarist Aidan Baker de gastmuzikant is. Het is een minimaal opgezet stuk, waarin Mariën de onderliggende pulserende drone fabriceert waarop Baker zijn melodieloze spel legt. Daaromheen klinken fladderende geluiden. Georgeson (Joris de Bolle) leverde een pianotrack aan, waaraan Stratosphere zijn lange gitaarklanken toevoegt. ‘La Vallée De La Somme’ klinkt luistervriendelijk en de piano en gitaar matchen uitstekend in deze post-rock-track.
‘Lesum’ is een opnieuw een noviteit voor Stratosphere. Het betreft een in één take opgenomen, volledig geïmproviseerde soundscape die Mariën maakte met de Duitse gitarist N (Hellmut Neidhardt). De melodieuze gitaarlijn van de Belg en de noisier klanken van de Duitser contrasteren fraai en bovendien bouwt de spanning zich op. In het laatste gedeelte verdwijnt de melodie in de klankenwolk. ‘Thrive’ is een samenwerking met Misantronics (Serge Timmers, ook muziekjournalist), die met synths en elektronische drums in de weer is, zodanig dat Mariën zijn vertrouwde spel niet kan spelen. Dat lost hij echter glansrijk op door eerst een donkere baslaag aan te brengen en een hoge toon over de andere muzikale lagen heen te leggen. Uiteindelijk weet de gitarist de track toch te domineren met een sfeervolle melodie.
Elk stuk op Collaborations I heeft zijn eigen kenmerken en binnen het ambient/drone/post-rock-idioom is het variatie troef. Als de muziek daarom vraagt, houdt Stratosphere het minimaal en ingetogen. Dat is het geval in ‘Within The Unintended’, waarin de basis wordt gelegd door minimale elektronische percussie en een gemoduleerde basgitaar van Distant Fires Burning (Gert de Meester). Mariën brengt lagen aan, niet om de muziek aan te laten zwellen, maar subtiel en afgewogen. Zo ontstaat ingehouden spanning in een mellow klanklandschap.
Mariën is de vaste technicus van gitarist Dirk Serries en samen maakten zij al een album (In A Place of Mutual Understanding). Het is dus volstrekt logisch dat Serries op Collaborations I van de partij is. In ‘Core’ gaan lange klanken en een uit twee tonen bestaand patroon gaan hand in hand, totdat plots distortion de kop opsteekt en de muziek een grimmiger karakter krijgt. ‘Desolation’ is te vinden op Rise, het vorige album van Stratosphere. Mariën speelt het stuk vaak live, waarbij hij een drumtrack toevoegt. Het is die versie die nu door Karen Willems’ eigenzinnige slagwerk van meer reliëf wordt voorzien.
Tot slot wordt de luisteraar een vocale track gepresenteerd. Voor die vocalen (gesproken woord) is Black Narcissus (Jesse Massant) verantwoordelijk. Stratosphere voegt er melodieuze gitaarlijnen en een gelaagde drone aan toe. Het is een korte afsluiter van een album waarop de gitarist/bassist zichzelf overtreft, terwijl die vorige albums toch niet misselijk waren. Mariën daagt zichzelf uit maar blijft ook zichzelf. Resultaat is een wondermooie plaat, een muzikaal hoogtepunt voor Stratosphere en een van de mooiste ambient/drone-platen van de laatste tijd.
Stratosphere presenteert zijn nieuwe album op zaterdag 21 april 2018 in Kasteel Bouckenborgh in Merksem (Antwerpen), België.
Opduvel 