Dronarivm, 2018
Bruno Sanfilippo is een Argentijnse componist en pianist die al sinds de jaren negentig aan de weg timmert en sinds 2000 vanuit zijn woonplaats Barcelona zo’n twintig releases onder eigen naam heeft uitgebracht bij verschillende labels. De nieuwe uitgave heet Unity en is uitgekomen op het Russische label Dronarivm. Het is een album met niet-opdringerige intieme muziek, die op zich makkelijk wegluistert maar serieuze en diepzinniger aandacht verdient.
De componist/pianist staat bekend om zijn elektro-akoestische werken, vaak minimalistisch van aard en spaarzaam geïnstrumenteerd. Het nieuwe album is niet het eerste werk van de Argentijn dat dit jaar verschijnt, want op 1 januari zag de (digitale) single Doll het levenslicht, waarop de pianoklanken zo levensecht klinken, dat je voor je ogen de poppenspeler in de weer ziet met het bewegen van de pop.
Op Unity is Sanfilippo te horen op piano en elektronica en wordt hij bijgestaan door Alena Tryhubkina op cello en Pere Bardagí op viool. De elektronische component zit vernuftig verweven in de muziek en treedt niet al te veel op de voorgrond. Het zijn de natuurlijke piano-, cello- en vioolklanken die voornamelijk de sfeer op het album bepalen.
Sanfilippo toont zich een meester in het met simpele middelen bouwen aan karakter- en emotievolle stukken muziek die je als luisteraar niet onberoerd laten. Meer dan een herhalend motief van de piano en enkele gestreken melodielijnen van Tryhubkina en Bardagí zijn niet nodig om maximaal resultaat te bereiken. De kunst zit in het samenvoegen van de partijen op zodanige wijze dat een mooi stemmig geheel ontstaat. Subtiel gebruik van elektronica doet de rest.
In het modern klassieke idioom van Sanfilippo is het belangrijk dat de muziekstukken een coherent geheel vormen. Tegelijkertijd loert het gevaar dat een te grote eenvormigheid de muziek de das omdoet, omdat dan de aandacht verslapt en verveling toeslaat. De muziek van de Argentijn lijdt niet aan dat euvel; de componist/pianist weet voldoende variatie aan te brengen in zijn werken en tegelijkertijd de eenheid te bewaren door de instrumentatie beperkt en de sfeer constant te houden.
‘Spiral’ opent het album plechtig, met lange klanken en vrouwenstemmen, waarmee een sacrale en sombere sfeer wordt geschapen. Je waant je een paar eeuwen terug, totdat plots elektronica opduikt, heel kort, maar genoeg om je terug naar het hier en nu te katapulteren. ‘One’ zet vervolgens de toon voor het album. Een repeterend pianomotief vormt de basis voor de cello en viool, die afzonderlijk of tegelijkertijd de meest prachtige melodielijnen produceren. Op de achtergrond klinken vloeiende elektronische klanken, maar als hoorns die aan het akoestische karakter van de muziek niet afdoen.
In ‘Lux’ is sprake van een langere melodielijn van de piano en ontroerend samenspel van viool en cello, subtiel ondersteund door zangstemmen. De cello opent ‘Simple’, ondersteund door een pianolijn. De emotie neemt toe als de viool mee gaat doen in een langzame melodie in het gedragen stuk. Nog langzamer is ‘Oneness’, dat een voorzichtige cadans kent. Opnieuw doet een langzame melodie zijn ontroerende werk, niet in de laatste plaats door de harmonieën die in het samenspel van de strijkers zijn waar te nemen.
In ‘Entity’ wordt een melodie van de piano afgewisseld met een melodie van de strijkinstrumenten. Een simpel basisidee, maar enorm effectief. Meest sombere stuk op de plaat is ‘Cyclical’, dat over een groot verlies lijkt te handelen. De piano is het dominerende instrument, aangevuld met heldere, de trieste sfeer versterkende synthklanken. Elektronische klanken zijn duidelijk aanwezig in de lange titeltrack. Het stuk zit wat complexer in elkaar, is wat gelaagder dan de andere tracks op het album. Opvallend zijn de sitarklank, die de melodie van de cello ondersteunt, en de pizzicato noten van de viool, die overigens ook een gestreken melodie speelt, op de achtergrond begeleid door stemmen.
De muziek van Sanfilippo straalt rust uit en weet de sfeer steeds raak te treffen. Grote kracht van het album is dat er niet veel lagen klinken in de muziek, maar ondertussen in de diepte meer gebeurt dan oppervlakkige beluistering doet vermoeden. Unity is een mooi album met stemmige muziek waarvoor het woord ‘schoonheid’ is uitgevonden.
Opduvel 