Uproar for Veneration/Circum-Disc, 2017
Louis Minus XVI is een kwartet uit het Franse Lille, bestaande uit Adrien Douliez (altsaxofoon), Jean Baptiste Rubin (tenorsaxofoon), Maxime Petit (bas) en Frederic L’Homme (drums). De Anima is de derde cd van het viertal, na Birds & Bats (2011) en Kindergarten (2013), tenminste als we de split met Lahcen Akil (Tamlalte Split, 2013) en de live-cassette Bruxelles (2017) niet meetellen.
De muziek van Louis Minus XVI bevindt zich op de scheidslijn tussen jazz en rock. Een rockgroove kan overgaan in een potje freejazz en potige ritmes dienen als ondergrond voor de vrije capriolen van de beide saxen. Het muzikale uitgangspunt is vrij simpel, de uitvoering buitengewoon. Namen als The Thing, Fire! en Made To Break kunnen worden genoemd als referentiekader, niet omdat de Fransen een op een te vergelijken zijn met (laat staan leentjebuur spelen bij) die acts, maar om te duiden in welke hoek de stijl van de band gezocht moet worden.
Door het ontbreken van een akkoordeninstrument als gitaar of piano en het ontbreken van elektronische effecten klinkt het kwartet basic, kaal en droog. Dat blijkt de ideale voedingsbodem voor de ritmische en melodische escapades van de beide saxofonisten, die met hun spel om elkaar heen cirkelen, elkaar vinden in unisono tweestemmigheid of dwars door elkaar heen spelen. Drummer L’Homme legt met hetzelfde gemak een strakke groove neer als dat hij een ingewikkeld of a-ritmisch patroon speelt of volledig vrij tekeergaat. Bassist Petit is samen met L’Homme verantwoordelijk voor de grooves en ritmes en hij houdt als verbindende factor de boel bij elkaar.
De Anima telt vier tracks die bij elkaar een krap half uurtje in beslag nemen. Opener ‘Lustig Traurig’ bevat direct alle in de vorige alinea genoemde elementen. In het eerst gedeelte wordt spanning opgebouwd: de bas speelt een monotoon ritme, de drums bewegen daar vrij doorheen en de saxen spelen zachtjes lange noten. Langzaam maar zeker maken de saxofonisten zich los uit het keurslijf en wordt hun spel vrijer en bewegen zij door elkaar heen. De drums blijven ook een vrije rol houden naarmate de intensiteit toeneemt. Na ruim zes minuten houdt Petit stil en blijven de saxen en de drums al freejazzend over. Als de bas weer invalt, wordt stevig rockend uitgehaald, waarna de saxen gierend het stuk uitluiden.
‘Violence Gratuite’ is kort en bondig, heeft duidelijk raakvlakken met noiserock en toont de krachtige kant van het kwartet. Het begin van ‘I Want You Lemchaheb’ bestaat uit een zacht gespeeld, repeterend motief met daar tussenin stilte en en even later tikkend slagwerk. Zo wordt een brok onderhuidse spanning gecreëerd. Een van de saxen vult de ruimte tussen de repeterende passages en de andere sax voegt zich daar later bij. Zo bouwt het stuk langzaam op. De muzikale vrijheid neemt toe, waarbij ook bassist Petit zich van een wat lossere en melodieuze kant laat zien. Het motief van het begin keert terug, maar in een volledig veranderde, stuwende context. Beide saxofonisten excelleren in de manier waarop zij hun spel ineenstrengelen en in de wijze waarop zij om elkaar heen cirkelen.
Een hoekig ritmisch patroon, gecreëerd door de los van elkaar bewegende bas en drums, is bepalend in afsluiter ‘Une Certaine Dose De Tendresse’. Daaruit ontstaat een rockende groove, die tegelijkertijd ook ongemakkelijk en onvoorspelbaar blijft. Saxofonisten Douliez en Rubin vinden elkaar na ruim vier minuten vrij spel in een langzame melodie die mooi contrasteert met het drukke bas- en drumspel. Heel lang duurt dat niet, want Petit en L’Homme gaan eendrachtig samenwerken en nemen gas terug. Het is slechts de opmaat tot opnieuw een zwaar rockend gedeelte, waarna langzaam wordt afgebouwd.
Hoe krachtig Louis Minus XVI ook klinkt, een kakofonie of een chaos wordt het nergens. Steeds is er beheersing en wordt het spel al luisterend op elkaar afgestemd, zelfs in de vrije passages. Hoeveel er precies vastligt en waar compositie eindigt en improvisatie begint, is soms moeilijk te bepalen. Wat wel vast staat, is dat de muziek op De Anima een sterke drive heeft, opwindend is en zowel ritmisch als melodisch indruk maakt. Dit verdient beslist meer aandacht.
Opduvel 