Mondoj, 2017
Patrick Shiroishi is een Japans-Amerikaanse, vanuit Los Angeles opererende multi-instrumentalist en componist. Hij speelt solo en is te vinden in meer en minder obscure gezelschappen als Upsilon Acrux, Corima, Japanties, Doctor 9, In The Womb, Oort Smog, Nakata, Black Sun Sutra, Sewing Circle en Hoboglyphs. In de afgelopen jaren heeft dat geleid tot een stroom aan uitgaven.
Op 11 november verschijnt bij het Poolse Mondoj-label het solo-album Tulean Dispatch, waarop Shiroishi alt- en baritonsaxofoon en geprepareerde piano speelt, hoewel het laatste instrument slechts voor resonantie lijkt te worden gebruikt. Shiroishi schreef de muziek in de herfst van 2016, de periode waarin de Amerikaanse presidentsverkiezingen naderden. De frequentie van het aantal haatmisdrijven nam in die tijd toe en daar werd ook vaker over gepubliceerd. De muziek van de saxofonist kan worden gezien als een reactie daarop. Daarnaast leefde bij Shiroishi de gedachte aan zijn grootouders, die in concentratiekampen gevangen zijn gezet. De muzikant stelde zich voor hoe zij zich moeten hebben gevoeld toen zij vier jaar lang werden vastgehouden. De muziek op dit album is ook een reflectie daarop.
Shiroishi is een experimenteel saxofonist en de muziek op dit album is, niet verwonderlijk, geladen met emotie. Echte emoties die aankomen bij de luisteraar. Shiroishi zegt geen woord, het zit allemaal in de muziek, die een dramatisch en volledig geloofwaardig verhaal vertelt. Met pathetiek en valse sentimenten heeft het niets van doen, hier is een muzikant aan het werk die op gedurfde en gepassioneerde wijze zijn gevoelens toont. Shiroishi stelt zich kwetsbaar op, laat verdriet toe maar toont zich ook boos.
In ‘Herni’ opent de saxofonist met het aanblazen van lucht, waaruit een toon ontstaat. De toon wordt verkend en Shiroishi maakt gebruik van multiphonics. Er staat een lichte galm op de altsax en de gespeelde klanken zorgen voor een lichte dreiging. Shiroishi speelt tegen het altissimo-register aan; geluiden blijven net in het normale register hangen of gaan daar net overheen. Dat levert een spanningsveld op dat boeiend is om naar te luisteren. De tonen zijn niet vriendelijk maar klinken ruw, ongepolijst. Pas na ruim vier minuten wordt een melodie kenbaar en speelt de saxofonist netter. In de melodie klinkt somberheid door, berusting ook, maar er is ook hoop en levenskracht, zeker wanneer Shiroishi de muziek een draai geeft en energieker gaat spelen, alsof hij al spelend wil ontsnappen aan alle ellende. Ook in het snelle en soms zelfs noisy spel toont de saxofonist zijn melodisch vernuft. Aan het einde keert de gespannen rust terug en blaast Shiroishi opnieuw lucht door zijn instrument.
Wees vervolgens voorbereid op ‘The Screams Of A Father’s Tears’, waarin Shiroishi op altsax precies dat doet wat de titel doet vermoeden: schreeuwen. Het heftige stuk verklankt wanhopige boosheid en laat alle agressie eruit. Pas na drie minuten is de muzikant uitgeraasd en wordt ingetogen gespeeld. Van rust is geen sprake, want je voelt de opgekropte woede zitten achter het saxofoonspel. Shiroishi laadt zich op voor de volgende paar uitbarstingen, muzikale kopstoten die keihard aankomen.
Shiroishi switcht naar baritonsax voor ‘Form and Void’, waarop hij opnieuw lucht zijn werk laat doen, naast de zware maar beheerste tonen van de saxofoon. Daarbij maakt Shiroishi ook gebruik van de ruimte, waarin de klanken resoneren en galm optreedt. Langzaam bouwt het stuk zich op, neemt het aantal gespeelde noten toe en wordt het spel intenser. Een enkele keer wordt gas teruggenomen om de intensiteit daarna weer op te voeren. Hogere tonen mengen zich met lage en ook nu zoekt de saxofonist de grens met het topregister op. Indrukwekkend is het snelle spel van Shiroishi op het toch vrij logge instrument. Hij toont zijn agressie in een paar hoge uithalen, waarin hij klinkt als een gekooid dier dat uit alle macht probeert te ontsnappen.
Het album eindigt met het korte en luistervriendelijker ‘The Flowers and Candles Are Here To Protect Us’. Shiroishi speelt een sombere melodie op baritonsax en speelt met stilte en met lucht. Zo komt het album tot een ogenschijnlijk vreedzaam einde, al blijft onzekerheid daarover bestaan.
Tulean Dispatch is een tot de verbeelding sprekend album, geladen met pure, rauwe emotie en spanning. Het saxofoonspel is afwisselend en inventief, zonder dat Shiroishi gebruik maakt van allerlei onconventionele technieken of trucjes. Extremen worden niet geschuwd als die nodig zijn om het juiste gevoel over te brengen. Een goudeerlijk en indrukwekkend album.
Opduvel 