A New Wave Of Jazz, 2017
Naast de dubbel-cd Double Vortex van Quartet en Quintet, verschijnt vrijdag 1 september a.s. nog een release op het A New Wave Of Jazz-label van Dirk Serries. Op die release, getiteld Innocent as Virgin Wood, is Serries te horen samen met zijn echtgenote Martina Verhoeven. Het is niet de eerste keer dat zij samenwerken, maar deze uitgave is wel een hele speciale.
Verhoeven was aanvankelijk verantwoordelijk voor het artwork van verschillende platen van Serries, maar zij heeft zich ook als contrabassiste ontplooid en is te horen op de eerder op A New Wave Of Jazz verschenen lp’s Sluimer van Fantoom (met naast Verhoeven en Serries ook Otto Kokke en René Aquarius van Dead Neanderthals) en Cinepalace van het Serries Verhoeven Webster Trio. Autodidact Verhoeven ontpopte zich op die platen als een wat onorthodoxe maar fijne contrabassiste. Dat gold helemaal voor de eerder dit jaar verschenen digitale uitgave Citadelic, een weerbarstige vrije improvisatieplaat waarop Verhoeven en Serries als duo zijn te horen.
De weg die gitarist Serries heeft afgelegd van zorgvuldig geconstrueerde ambient naar vrije improvisatie, mag inmiddels bekend worden verondersteld, evenals de niet bij te houden output van Serries op cd, lp of tape. Of digitaal. Het gitaarspel van de Belg lijkt met iedere vrije impro-uitgave vrijmoediger en inventiever te worden, waardoor zijn spel steeds weet te verrassen.
Verrassen doen Verhoeven en Serries zeker op Innocent as Virgin Wood, want daarop zijn de Belgen helemaal niet op hun vertrouwde instrumenten te horen. Serries speelt op dit album geen elektrische maar akoestische gitaar en Verhoeven speelt piano. Door het afwijkende instrumentarium ontstaat vanzelf een andere wijze van samenspelen, maar dat is niet het enige verschil met de andere releases waarop het echtpaar is te horen.
Verhoeven en Serries kiezen namelijk voor een volledig andere muzikale aanpak. Een minimale aanpak, waarin de muziek niet af lijkt en door de luisteraar het nodige zelf moet worden ingevuld. Alsof een verhaal wordt verteld waarin steeds expres belangrijke details worden weggelaten, waardoor veel aan de verbeelding wordt overgelaten. Muzikaal vertaalt zich dat in het spelen van frases waarin steeds een aanzet tot een muzikaal pad wordt gegeven, maar niet meer dan dat.
Het meest opvallend is dat te horen in het pianospel van Verhoeven, die akkoorden en korte notenreeksen speelt, waarbij de resonantie van het instrument ook een rol speelt. Serries stelt daar stekelig, a-ritmisch spel tegenover, evenals dissonante akkoorden. Aldus ontstaat een oneffen muzikaal parcours dat intrigeert door de spanning die voelbaar is. Die spanning heerst tussen de piano en de gitaar, maar ook omdat stilte een onderdeel uitmaakt van de muziek die Serries en Verhoeven maken.
Door die stilte en de kalme manier waarop de vijf delen van Innocent as Virgin Wood zich voortbewegen, komen namen van componisten als Morton Feldman en Christian Wolff bovendrijven. De muziek van Verhoeven en Serries is echter volledig geïmproviseerd en met name het gitaarspel van Serries klinkt te vrij om gecomponeerd te kunnen zijn. De muziek blijft daardoor steeds iets onvoorspelbaars houden, wat bijdraagt aan de enerverende luisterervaring.
Martina Verhoeven en Dirk Serries voldoen niet aan het verwachtingspatroon op Innocent as Virgin Wood, tenminste wat de muzikale richting betreft. Wat betreft de kwaliteit van de muziek, zoals we die al jaren kennen van Serries, wordt volledig aan de hooggespannen verwachtingen voldaan. Er is al veel moois verschenen op A New Wave Of Jazz, maar dit is een van de meest bijzondere, spannende en intrigerende releases van het label.
Opduvel 