Moving Furniture, 2017
Het Nederlandse Moving Furniture Records blijft gestaag hoogstaande ambient- en dronemuziek uitbrengen. Wie de verschillende uitgaven van het label naast elkaar legt, merkt hoe ongelooflijk veel variatie mogelijk is binnen de grenzen (elektronisch, experimenteel, ambient, drone) waarin het label opereert. Deze keer is het raak met het uit Portugal afkomstige Haarvöl, dat met Bombinate een uitermate geslaagd eerste deel van een trilogie uitbrengt.
Haarvöl is een trio waarvan twee leden verantwoordelijk zijn voor de muziek. Fernando José Pereira en João Faria zijn degenen die de geluiden voortbrengen, terwijl Rui Manuel Vieira zorgt voor het visuele aspect. Dat laatste zal bij optredens ongetwijfeld zijn meerwaarde hebben, maar wordt niet gemist bij het luisteren naar de cd. De muziek is boeiend genoeg om de aandacht vast te houden en bovendien kun je als luisteraar je fantasie gebruiken om een beeld te creëren bij de klanken die het duo fabriceert.
Bombinate is niet de eerste uitgave van Haarvöl op Moving Furniture Records. In 2015 verscheen Indite, een album dat is te scharen onder de noemers ambient en drone, maar niet van de minimalistische soort. De muziek van de Portugezen is weliswaar abstract maar lééft, is constant in beweging en experimenten met noise worden niet uit de weg gegaan. Op Bombinate verkeert de muziek wel in iets rustiger vaarwater dan op de voorganger, maar ook nu doet de dichtheid aan klanken soms duizelen.
Haarvöl maakt naast elektronica gebruik van veldopnamen (waarvoor naast José Pereira en Faria ook Xóan-XIL López verantwoordelijk is), waarbij het soms moeilijk is te horen waar louter elektronische klanken worden gebruikt en waar het gaat om gemanipuleerde veldopnamen. Het maakt ook niet uit, zolang het tweetal maar de juiste sfeer weet te treffen en de klanken fascineren. Dat is op dit album zeker het geval. In ‘Senescencia’ wordt direct spanning gecreëerd, vooral wanneer een uit een hoge en lage toon bestaande drone zijn intrede doet en daar spannende geluiden op worden geplakt die het geheel een sinister randje geven. De drone verliest zijn lage toon halverwege en nu zijn gemotoriseerd verkeer en een stem te horen, die op natuurlijke wijze in de elektronische klanken zijn verwerkt.
In ‘Angst (After Future, The Past)’ zijn hele andere geluiden te horen. Maar wat precies? Bevinden we ons in een oerwoud? In een dichte ruimte? Of in de ruimte? Het is niet duidelijk, maar waar het ook is, er is activiteit rondom de luisteraar, niet op een afstand maar dichtbij. Je vraagt je af of de geluiden je angst moeten inboezemen of dat ze onschadelijk zijn. Je trommelvliezen en je hersenen maken overuren in een poging alles op te nemen. Een piano doet het bevreemdende maar fascinerende stuk uitgeleide.
Een zeer lage grondtoon luidt ‘Paura (A Tonino G.)’ in. Opnieuw kom je oren tekort om alles te bevatten. Er is een elektronisch ritme op de achtergrond waarneembaar en er wordt gespeeld met dynamiek en met dreiging. In het laatste gedeelte speelt een piano een spaarzame klank die elektronisch bewerkt voortgaat. Toch? Niets is zeker bij Haarvöl. In ‘A Remake Of Ourselves (For Bas Jan Ader)’ klinkt een fluit, of meerdere fluiten waarvan de klanken zijn gemanipuleerd. Het stuk staat stil maar er is ook constant beweging in de lagen van geluiden die bovenop een drone worden aangebracht.
Veel donkerder is het eerste gedeelte van ‘An Eldritch Floor’. Een keuvelende groep mensen is te horen, een gezelschap dat zich kennelijk niet bewust is van de dreiging die op de loer ligt. Na drie minuten verandert de klankkleur van het stuk radicaal; ineens zijn er veel lichtere klanken te horen, is het alsof je gewichtloos zweeft. De dreiging keert nog wel even terug, maar nu in een schijnbaar lege ruimte. Het album eindigt met ‘Peur (Presque Silence)’, waarin rustige klanken vergezeld gaan van een onregelmatige en dus onrustige elektronische puls. De spanning zit in de klanksamenstellingen afzonderlijk, maar ook in het contrast.
Haarvöl experimenteert met klanken, vult zijn muziek behoorlijk in maar klinkt abstract genoeg om veel aan de verbeelding over te laten. De cd laat zich dan ook het best beluisteren met de ogen gesloten en de fantasie werkend op volle toeren. Iedere luisteraar kan zijn eigen wereld scheppen, maar ook zonder visualisering biedt Bombinate puur luistergenot. Een intrigerend werkstuk, en dit is nog maar deel één van de trilogie. Laat die andere delen maar komen.
Opduvel 