Clean Feed, 2016
Angles 9 is een Zweeds topensemble dat aanvankelijk uit zes leden bestond, maar inmiddels al paar jaar met zijn negenen musiceert. Na drie liveplaten besloot het gezelschap onder leiding van saxofonist Martin Küchen in december 2013 de studio in te duiken en het puike resultaat daarvan is te horen op het in 2014 verschenen Injuries. In 2016 zijn nogmaals studio-opnamen gemaakt en een weerslag daarvan is te vinden op de nieuwe cd Disappeared Behind The Sun.
In hoeverre kun je een politieke boodschap overbrengen met instrumentale muziek? De titel Disappeared Behind The Sun slaat op mensen die zonder vorm van proces verdwijnen, terwijl niemand ooit zal weten naar welke (donkere) plaats die personen gedwongen worden vervoerd. Het is goed om daar aandacht voor te vragen en de liner notes bij deze plaat spreken boekdelen. “If we are going to fall apart, we might as well make it a dance. Because there’s always a chance the dance will become something else.” En daarom is de muziek van Angles 9, ook op dit album, een feest. Een feest met inhoud, ook muzikaal gezien.
De muziek van het collectief lijkt, zeker sinds zij studio-opnamen zijn gaan uitbrengen, toegankelijker te worden. Het nieuwe album is nog wat makkelijker te vatten dan Injuries. De nadruk ligt nog meer op simpele motieven en riffs. Toch is het hier ook de schijn die bedriegt, want in de muziek schuilt ook een zekere complexiteit, vooral daar waar compositie en improvisatie elkaar raken. Iedere door meerdere blazers unisono gespeelde riff gaat vergezeld van een of meer vrij daar doorheen bewegende improvisaties. Daar komt bij dat Angles 9 bestaat uit louter topmuzikanten die in de geïmproviseerde solo’s hun kunnen glansrijk etaleren.
Vorig jaar mei speelde het Zweedse nonet in het Bimhuis in Amsterdam en een paar stukken die op Disappeared Behind The Sun staan, werd destijds al gespeeld. De nieuwe plaat biedt voor degene die Angles 9 een jaar geleden zag dan ook geen grote verrassingen. De composities zijn allemaal van de hand van Martin Küchen en verraden zijn kennis van de Europese jazztraditie, balkanmuziek en Afrikaanse ritmes. De simpele thema’s zijn stuk voor stuk aanstekelijk en vormen daardoor de toegankelijke kant van Angles 9. Daar doorheen en omheen is er plaats voor tegendraads spel, ontregeling en muzikale stekeligheden.
Disappeared Behind The Sun mag dan voor degenen die het gezelschap al kennen geen echte verrassingen bevatten, de composities, uitvoering en improvisaties zijn zo goed en worden met zoveel geestdrift gebracht, dat het ontbreken van het verrassingselement de Zweden snel wordt vergeven. Vanaf het schurende saxintro van Küchen in opener ‘Equality & Death (mothers, fathers, where are Ye?)’, gevolgd door het eerste opzwepende, dansbare thema met overduidelijke balkaninvloeden, is het feest compleet. De blazers toeteren vrolijk door elkaar heen en daardoor is het een drukte van belang, maar nergens zitten de muzikanten elkaar in de weg. Drummer Andreas Werliin krijgt zijn solospot, daarin voornamelijk gebruik makend van zijn snare.
‘Ardor’ opent vrij traditioneel, met trompettist Magnus Broo als solist, maar het doorlopende ritme, gespeeld door bassist Johan Berthling, pianist Alexander Zethson en vibrafonist Mattias Ståhl wordt allengs sterker. Ståhl speelt een gloedvolle improvisatie, waarna het thema opduikt en vervolgens door de blazers gezamenlijk wordt ontregeld en weer opgepakt. Een onvervalste riff volgt en ondertussen duiken weer overal verschillende muzikale strapatsen op. Küchen en Werliin besluiten het tempo wat naar beneden te brengen, waarna gezamenlijk wordt afgesloten.
Het kortste stuk op de plaat heet ‘Pacemaker’ en kent wellicht het meest verslavende motief dat op de plaat te vinden is. Dat motief wordt compleet overhoop gehaald, waarna de groove net zo makkelijk weer gevonden wordt. Gezamenlijk. Trombone, trompet, cornet, saxen,vibrafoon en piano soleren door het constant gespeelde motief heen en ook door elkaar heen.
De laatste twee tracks op het album zijn wat langer en bieden wat meer mogelijkheden voor introspectie, voor emotie, en voor solo’s zonder dat een of meer andere muzikanten daar doorheen tetteren. De rustige opening van piano en trompet (of is het de cornet?) in de titeltrack is bijzonder fraai, evenals de baritonsaxsolo met begeleiding van bas en drums. Het thema heeft een melancholieke inslag. Dat laatste geldt ook voor het thema van het laatste stuk, ‘Love, flee thy house (in Breslau)’, waarin met name trombone en trompet (cornet?) alle ruimte krijgen om te soleren.
En zo blijft het Zweedse gezelschap de luisteraar betoveren. Angles 9 is hecht en losbandig tegelijk. Muzikaliteit en complexiteit gaan niet ten koste van het gevoel en de muziek is opzwepend. Een echte verrassing mag het dan niet zijn, platen van het kaliber Disappeared Behind The Sun mag Angles 9 nog heel vaak maken.
Opduvel 