Harmonics And Nonadaptive Sounds, Goor
Zaterdag 8 april 2017
In zijn huiskamer in Goor organiseert Hans van der Velden geregeld concerten onder de noemer Harmonics And Nonadaptive Sounds (H.A.N.S.). Dat gebeurt nu al zes jaar en in die tijd is Van der Velden erin geslaagd artiesten van diverse pluimage te strikken. De programmering is lekker eigenzinnig en verraadt een voorliefde voor ambient en drone. Dat laatste dient breed te worden opgevat, want binnen het genre kunnen de verschillen erg groot zijn en Van der Velden heeft oog en oor voor de uitersten. Dat blijkt vanavond in Goor, want de muzikale aanpak van Raeppen en A Millions Squeeks Will Do You No Harm verschilt als dag en nacht. Toch passen de twee acts prima bij elkaar.
A Million Squeeks Will Do You No Harm is de naam waaronder Mike Dobber zijn muziek uitbrengt. De Eindhovenaar heeft ervaring in noisebands en ook in zijn eentje weet hij een bak harsh noise neer te zetten. Hij kan echter veel meer, want ambient en drone zijn de basisingrediënten die hij als A Million Squeeks Will Do You No Harm in zijn muziek stopt.
Dobber is naast elektronisch muzikant ook labelbaas van Barreuh Records, dat voornamelijk cassettes uitbrengt en werk van onder andere Glice, Poni, The Julie Mittens, Lärmschutz, Kaiserschnee en uiteraard ook A Million Squeeks Will Do You No Harm heeft geopenbaard.
Vanavond speelt de muzikant uit Eindhoven een stuk van een half uur, waarin met name in het eerste deel de ambient- en dronekant het best naar voren komt. Dat betreft dan niet de minimale variant van het genre, want Dobber lardeert zijn klanken met samples van omgevingsgeluiden en stemmen en daardoor ontstaat een stuk dat constant in beweging is, waarin steeds iets gebeurt, en dat maakt dat je als luisteraar geen tijd krijgt om weg te dromen.
Dat geldt helemaal voor het tweede gedeelte van het stuk, waarin de muziek wordt verrijkt met ritmes en op een gegeven moment zelfs een beat. Invloeden van techno en zelfs een beetje post-rock (Tortoise) openbaren zich en worden verweven in de ambient- en dronemuziek, waarmee A Million Squeeks Will Do You No Harm zijn veelzijdigheid bewijst. Het noisegehalte blijft enigszins beperkt; het is er zeker wel, maar zo verpakt in de muziek dat van pure noise niet gesproken kan worden. Wel van een avontuurlijke mix van elektronische geluiden en samples en een van begin tot eind boeiend optreden.
Tim Holehouse is bluesmuzikant, en als zodanig was hij vorig jaar juli te gast in Goor, maar daarnaast is hij gegrepen door het sjamanisme, met name zoals dat in het noorden van Scandinavië wordt beoefend. Als Raeppen treedt hij gekleed in een zwart gewaad en een vogelmasker naar voren en voert hij een sjamaans ritueel uit. Het theatrale aspect is dus belangrijk, maar daarin schuilt ook een risico. De act moet wel geloofwaardig, niet als overduidelijk geacteerd overkomen. Raeppen brengt zijn performance bloedserieus, met overtuiging, zonder zijn act te overdrijven, en daarmee komt hij authentiek over.
Allemaal leuk en aardig, maar levert het ook interessante muziek op? Het antwoord daarop is gelukkig ‘ja’, al is een kanttekening te plaatsen bij het optreden. Daaraan ligt echter niet de muziek an sich maar technisch ongemak ten grondslag.
Voor zijn muziek hanteert Raeppen een soort bodhrán, zij het dat de trommel van een andere afmeting en vorm is dan de oorspronkelijke Ierse lijsttrommel. Het instrument wordt bespeeld met een stuk rendiergewei. Verder maakt de Brit gebruik van stenen en een duimpiano. Hij zingt ook, daarbij keelklanken producerend zoals we die ook wel kennen van de Inuit, de Saami en Mongoolse zangers. De akoestisch gecreëerde klanken worden elektronisch bewerkt en met loopstations herhaald.
Op de laatste plaat van Raeppen, adjagas/ovdalgo, leiden de hiervoor genoemde ingrediënten tot een spannend geheel in twee tracks van circa een kwartier, langzaam opbouwend en afbouwend. Het optreden in Goor heeft meer weg van skáidi uit 2016, waarin de stem meer naar voren komt en de muziek spaarzamer en meer als een rite klinkt. Dat ook dat tot een spannend resultaat kan leiden, bewijst Raeppen vooral in het eerste deel van het concert, waarin hij met trom, stenen, duimpiano en keelklanken loops maakt en de muziek zorgvuldig opbouwt, zodanig dat een hypnotiserend effect ontstaat.
Raeppen kampt echter met technische problemen, waardoor een loop niet op gang komt en de muziek even stilvalt. Dat wordt door de muzikant wel goed opgevangen door zonder elektronica door te gaan, maar het technische ongemak zorgt er wel voor dat de magie even wordt verbroken en je als toeschouwer/toehoorder uit het ritueel wordt getrokken. Knap is wel dat Raeppen er daarna in korte tijd in slaagt weer tot een opbouw te komen die de luisteraar meevoert in zijn performance, waardoor het optreden als geheel zeker enerverend kan worden genoemd.
En zo kan ook deze editie van Harmonics And Nonadaptive Sounds de boeken in als uitermate geslaagd. De twee totaal verschillende acts weten ieder op eigen wijze te boeien en de intieme setting zorgt ervoor dat de afstand tussen muzikant en publiek klein is, wat de muzikale beleving alleen maar intenser maakt.