Bimhuis, Amsterdam
Woensdag 8 maart 2017
This Is Our Language heet de plaat waarmee het kwartet bestaande uit Rodrigo Amado (tenorsaxofoon), Joe McPhee (altsaxofoon en pocket trompet), Kent Kessler (contrabas) en Chris Corsano (drums) in 2015 grote indruk maakte in het vrije improwereldje. En terecht, want die plaat laat een veelzijdig viertal horen dat werkelijk aan alle kanten muzikale klasse uitstraalt. Als juist dat kwartet het Bimhuis in Amsterdam aandoet, dan is zelfs even aarzelen geen optie, dan is het gewoon een kwestie van agenda leegmaken en gaan.
De Portugees Amado is een saxofonist die het niet van showmanschap of extremen moet hebben, maar louter van zijn saxspel, waarbij hij gezegend is met een wel heel fraai timbre. In feite is hij een groot stylist, die een opvallend warme, ronde en beheerste toon heeft, met een lichte ruis, al weet Amado ook gierend uit de hoek te komen of een ijle toon te produceren. En hoewel hij niet de beweeglijkste muzikant op het podium is, niet switcht van instrument en geen muzikale fratsen uithaalt, dwingt hij door zijn imponerende spel de toehoorder ook tot toekijken.
McPhee en Corsano contrasteren met Amado, de eerste omdat hij juist wel van instrument wisselt en de tweede omdat zijn drumspel wordt opgewaardeerd met allerlei vondsten, die nergens de kwade reuk van effectbejag dragen maar een muzikale functie hebben. McPhee speelt vanavond sopraansax, pocket trompet, een witte trompet en ook even een (plastic?) buis die lijkt op een didgeridoo. In alle muzikale en visuele weelde zou je bassist Kessler bijna vergeten, maar zijn vrije baslijnen zijn een niet te onderschatten onderdeel van de magie van dit kwartet.
Het eerste stuk begint met een bedaard solerende Amado, begeleid door Corsano en Kessler die al strijkend een mooie lage toon creëert. McPhee mengt zich in het geheel met zijn sopraansax en hij en Amado soleren door elkaar heen. De scherpe toon van de sopraansax en de volle toon van de tenorsax vormen een mooi tegenstelling. Corsano is vanaf het begin zeer bedrijvig, geeft al stuwend richting maar speelt tegelijkertijd speels en vrij.
McPhee start het langere tweede stuk met zijn witte trompet, even later overstappend op zijn pocket trompet, de toon dempend met zijn hand. Het kwartet wisselt tijdens het concert meerdere keren bijna onmerkbaar van tempo, intensiteit en klankkleur. Zo belanden we in dat tweede stuk met een zachte solo van Amado, die gedurende beide sets de meeste soloruimte inneemt, in rustiger vaarwater. Corsano dempt zijn drums door doekjes op de toms te leggen. Beide saxen soleren tegelijkertijd rustig, maar Corsano is druk in de weer en speelt met drie stokken en later met dikke brushes. En zo wisselt het stuk een paar keer van muzikale kleur. En dat geldt ook voor het laatste stuk voor de pauze, dat ook wordt ingeluid door McPhee op zijn witte trompet. Corsano bespeelt een bekken met een strijkstok en Amado toont zich van zijn lyrische kant. Met een fraai basloopje van Kessler eindigen de eerste drie kwartier van het concert.
De tweede set neemt een uur in beslag en begint met een robuust stuk, waarbij Corsano houten plankjes op zijn toms legt. Hoe perfect Amado en McPhee elkaar aanvoelen, blijkt als drums en bas stilhouden en de beide saxen een lesje in zorgvuldig luisteren, muzikale beheersing en gevoeligheid geven. Even later zingt McPhee in zijn pocket trompet, volgt een bassolo begeleid door drumspel met brushes en laat Amado zijn sax gieren, waarna hij met een melodielijn afsluit. Het is bijna te veel, zo veel muzikaliteit en inventiviteit als in deze circa vijftien minuten voorbij komen.
Kessler strijkt vervolgens hoge tonen en de saxen spelen lange noten. Corsano heeft een soort blaasinstrument tevoorschijn gehaald dat wat lijkt op een kleine klarinet en daarmee blaast hij tegen een klein tromvel aan, wat een zachtjes rommelend effect geeft. In het derde stuk na de pauze creëert McPhee een klakkend effect door in zijn plastic trompet te zingen en de beker tegen de microfoon te houden. Bijzonder fraai is het krachtige slot, met tempoversnelling, waarbij McPhee Amado tot steeds krachtiger spel lijkt aan te zetten door dezelfde noot te blijven herhalen. Er volgt nog een stuk, beginnend met een solo voor sopraansax, die gaandeweg dissonant wordt ontregeld door Amado’s tenorsax. Corsano maakt wrijvende geluiden en Kessler klinkt vol. Besloten wordt met een zachte tenorklank. En dan is het klaar, toch? Nee, er volgt nog een bedrijvig stukje freejazz met een opvallend druk plukkende Kessler.
Dat is dan echt het einde van een ronduit fantastisch concert van vier muzikanten die op papier en op die ene plaat al een topkwartet vormen, maar dat live ook nog eens dubbel en dwars waarmaken door een enorme hoeveelheid individuele facetten van vrije improvisatiemuziek aan bod te laten komen en tegelijkertijd steeds de muzikale samenhang te bewaken. Eenzame klasse. De terugreis wordt met een gelukzalig gevoel aanvaard.
Opduvel 