Kim’s Kroeg, Paradox, Extase, 013 en Cul de Sac, Tilburg
Zondag 11 december 2016
Ook op dag 2 van de decembereditie van het Tilburgse Incubate Festival moet een aantal acts worden overgeslagen die Opduvel graag had gezien: Orson Hentschel, From Hell, Thaw, Monoliths, Possessed, Vampillia en Belphegor vallen af. Er blijkt echter weer veel moois te beleven, al zijn op deze dag wel een paar tegenvallers te bespeuren.
De dag begint in Kim’s Kroeg, waar Jellephant & The Phantoms aantreden. Jellephant is de naam waaronder Jelle Haagsma opereert. De platen maakt hij in zijn eentje, maar live laat hij zich bijstaan door The Phantoms op drums, bas en gitaar. De eerder dit jaar verschenen lp Kick The Swamp! is een aanstekelijke gitaarplaat en live blijken de liedjes van Jellephant ook goed tot hun recht te komen. De sound is lekker rammelend, als een garagerockbandje, maar niet al te ruig en met een psychedelische inslag. Het is wel jammer dat de band niet al te zelfverzekerd overkomt, verlegen zelfs, waardoor het kwartet uitstraling mist. Dat is niet zo handig in een café waar het publiek nog duidelijk voor de band gewonnen moet woden. Puur op basis van de muziek zijn Jellephant & The Phantoms toch een fijne openingsact op de tweede Incubate-dag.
Even een sprintje trekken naar Paradox, want Deutsche Ashram belooft op basis van het onlangs verschenen Deeper And Deeper heel wat te worden. En het duo maakt de hooggespannen verwachtingen volledig waar. De muziek van Ajay Saggar en Merinde Verbeek wordt nogal eens vergeleken met Cocteau Twins. Niet geheel ten onrechte, maar Deutsche Ashram is wat noisier en prikkelender en heeft genoeg eigens om op zijn eigen merites te worden beoordeeld. Zangeres Verbeeks vocalen zijn fraai en haar zang overtuigt zowel in de lagere als in de hogere regionen. Saggar bedient de effecten (een flink gedeelte van de muziek is voorgeprogrammeerd) en daaroverheen legt hij zijn tegendraadse en noisy gitaarspel. Dat vormt een fraai contrast met de dromerige vocalen van Verbeek. Deutsche Ashram speelt daarnaast ook nog eens de mooiste tracks van de debuutplaat en daarmee is het optreden een vroeg hoogtepunt op deze dag.
Van de Nederlandse black metalband Turia kan maar zo’n twintig minuten worden meegepikt, maar in die tijd weet het trio met slechts gitaar, drums en vocalen te overtuigen. Met een mix van black metal en doom wordt een helse atmosfeer gecreëerd. Te zien valt er niet zoveel, want de bandleden voeren met licht en (wier)rook een schimmenspel op. Dat past dan wel weer perfect bij de sound die van een morbide rand wordt voorzien door de uit de tenen komende, getergde zang. Binnenkort verschijnt het nieuwe album Dede Kondre en daar kan reikhalzend naar worden uitgekeken.
Terug weer naar Paradox, want Loud Matter biedt een schouwspel dat niet mag worden gemist. Met elektronica wordt een drone neergelegd die samen met het drumwerk naar een climax toewerkt. Onderwijl is Marieke Verbiesen op het podium in de weer met visual arts die live op een groot doek op het podium worden geprojecteerd. Muziek en visuals vormen een geheel en vragen aanvankelijk evenveel aandacht. Vooral de manier waarop muzikaal naar een eerste apotheose wordt toegewerkt is wonderschoon. In het tweede gedeelte wordt de spanning in de muziek echter niet steeds vastgehouden, waardoor de visuals de meeste aandacht trekken en iets van de magie die juist in de combinatie van de twee disciplines ligt, verloren gaat.
Opduvel haalt het einde van Loud Matter net niet, want het duo Dead Neanderthals treedt weer eens aan op Incubate, net als vorig jaar en het jaar daarvoor. Twee jaar geleden werd met een zestal gasten een dark ambient-trip gebracht en vorig jaar een harde drone, voorzien van elektronische noise door Sten Ove Toft. De Noorse noisepionier is ook dit jaar van de partij, maar wie denkt dat we dus meer van hetzelfde gaan krijgen, kent Dead Neanderthals niet. Zo speelt Otto Kokke dit keer geen bariton- maar sopraansaxofoon en wordt niet gekozen voor het leggen van een drone, al is het aantal noten dat Kokke ten gehore brengt spaarzaam. Drummer René Aquarius drumt strak, met razendsnel voetenwerk en Toft, veelal zittend op de vloer van het podium van Extase, weet weer een ongelooflijke bak lawaai uit zijn elektronica te toveren. De verschillende ingrediënten passen wonderwel in elkaar en het publiek wordt vijfentwintig minuten lang vergast op heerlijk compromisloze herrie, voluit gespeeld en nergens inzakkend. Een hoogtepunt, zei u? Ach, we zijn niet anders gewend bij Dead Neanderthals.
Soms kan een mens zich vergissen. De muziek van het Franse jazzcore-gezelschap Alfie Ryner leek op papier veelbelovend, maar blijkt al snel niet aan Opduvel besteed. Dat biedt mooi de kans om het eveneens Franse Year Of No Light te aanschouwen. Helaas is dat ook geen onverdeeld genoegen, al oogst de band bij het publiek in 013 wel succes. De instrumentale post-metal van het zestal komt traag op gang. Op zich niets mis mee, maar dan moet wel spanning worden opgebouwd of moet op zijn minst enige muzikale finesse of inventiviteit te bespeuren zijn. Daar ontbreekt het Year Of No Light volledig aan. De band telt drie gitaristen, maar een memorabele lick of riff komt er niet vandaan. In de hardere stukken overtuigt de sound wel, maar ook daarin wordt geen noemenswaardige variatie aangebracht, waardoor het geheel maar door blijft dreinen zonder te blijven boeien. Dat op het eind nog even een zanger mee komt doen, kan het tegenvallende optreden niet meer redden. Gauw door naar het volgende.
Dat valt helaas ook niet mee, en dat terwijl de Duitsers van Heads. voor Opduvel op voorhand een ‘must see’ waren. Want als een band vergeleken wordt met Shellac en The Jesus Lizard, dan ga je toch? Heads. moet echter nog maar eens goed luisteren naar die twee voorbeelden, want het drietal uit Berlijn brengt in Cul de Sac een slappe, energieloze set met matige songs en een belabberde voordracht, al lijkt de bassist er nog wat van te willen maken. Noiserock hoort energiek te zijn en je bij de strot te grijpen om niet meer los te laten. Zoals bij Shellac. Of The Jesus Lizard. Of, gisteren nog, bij MNHM. Nu komt de muziek van Heads. op plaat wel degelijk goed over, dus misschien hebben de heren hun dag niet. De geluidsman werkt ook niet echt mee, want die vergeet in het tweede nummer de zang naar voren te halen omdat hij – ogenschijnlijk – de gebruiksaanwijzing van de mixtafel staat te lezen. Ronduit teleurstellend.
Gelukkig is daar Boris, het trio uit Japan dat in 013 Pink komt doen en de twee voorgaande acts laat zien hoe het wel moet. Want Boris rockt, godverdomme!, iets wat van Year of No Light en Heads. niet gezegd kan worden. Opduvel is nooit een echte liefhebber van het plaatwerk van Takeshi, Wata en Atsuo geweest, maar live wordt een dampende show neergezet met een harde sound en smaakvol gitaarwerk. Het songmateriaal is afwisselend, met invloeden uit doom, stoner, psychedelica, drone en noise. Het publiek geniet zichtbaar maar is wat timide. Tussen de nummers door is het zelfs behoorlijk stil, reden voor Takeshi om aan de mensen te vragen wat lawaai te maken. Na het slotakkoord duurt het lang voordat de muziek in de zaal wordt aangezet, waardoor de hoop op een toegift blijft. Dat zit er echter niet in, helaas.
Het is altijd fijn om een festival te kunnen eindigen met een hoogtepunt en gelukkig is dat het geval, want Wrekmeister Harmonies zet in Extase een bijzonder fraaie set neer, en dat ondanks problemen met het monitorgeluid op het podium. De muziek van de band zou als metal kunnen worden bestempeld, maar doom en post-rock maken ook onderdeel uit van het klankenpalet van het Amerikaanse vijftal onder leiding van JR Robinson. Het instrumentarium van de band is niet alledaags door de inbreng van viool en steelgitaar. Beide instrumenten blijken perfect te passen in de overrompelende sound van Wrekmeister Harmonies. Robinson heeft een donkere stem die in de rustige passages goed overkomt, maar in de harde stukken wat wegvalt in de geluidsmix. In elk stuk wordt gespeeld met dynamiek; soms wordt naar een climax toegewerkt en soms wordt abrupt geschakeld tussen zacht en hard. Bovendien weet de band goed spanning te creëren en wordt in de lang aangehouden harde stukken een hypnotiserend effect bereikt. Een mooi slotakkoord van een zeer geslaagd festivalweekend. Hopelijk volgend jaar weer.
Opduvel 