Unfathomless, 2019
Een dikke maand geleden verscheen Isle van René Aquarius. Daarop verraste hij ook degenen die hem al langer als muzikale veelvraat kennen. De Nijmegenaar raakte namelijk zijn drumstel niet aan, maar was voornamelijk in de weer met field recordings, die hij maakte op twee eilanden. Daarmee, en met enkele toegevoegde geluiden, maakte Aquarius een lange soundscape met een sterke verbeeldingskracht, waardoor je je in gedachten op een verlaten strand op een eiland waande.
Aquarius zit nooit stil en inmiddels heeft het volgende solo-album het daglicht gezien, deze keer bij het Brusselse label Unfathomless. Op dit nieuwe album, getiteld Woodland Sigil, gaat de muzikant nog een stap verder. Opnieuw vormen field recordings het grootste deel van wat je als luisteraar te horen krijgt, maar deze keer is de ingreep die achteraf is gepleegd groter.
De opnames voor het album werden gemaakt in Zweden, waar Aquarius in de zomer van 2017 op vakantie was. De opnamen bleven enige tijd liggen, totdat de muzikant het idee kreeg om de geluiden die hij had opgenomen zodanig aan te passen dat het moeilijk is te onderscheiden waar de field recording ophoudt en de aanpassing begint. Die grondgedachte wordt bewaarheid op Woodland Sigil, want het is inderdaad niet duidelijk waarnaar je precies luistert.
Dat betekent dat je als luisteraar steeds aan het gissen bent naar wat je nu precies hoort. Dat is onderdeel van de aantrekkingskracht van het album, want doordat je nooit zeker bent van je zaak, blijf je aandachtig luisteren om te ontdekken wat Aquarius wel of niet met de oorspronkelijke geluiden heeft gedaan. Wat je hoort suggereert dat je naar een album met louter field recordings luistert, maar de manier waarop die worden samengebracht met de aanpassingen, zorgt voor een intrigerende luisterervaring.
Woodland Sigil telt vijf stukken waarvan de titels een plek aanduiden. Er is echter enige creativiteit nodig om uit de geluiden die specifieke plaats te kunnen herleiden. Aquarius maakt het niet makkelijk. In ‘Ancient Forest’ zijn regen en wind te onderscheiden (al is niets zeker), maar ook lange tonen die opkomen en wegsterven. Die laatste klanken zijn niet dominant aanwezig, maar voegen een spannende laag toe. Sommige geluiden doen volstrekt natuurlijk aan, andere klinken te regelmatig om alleen klanken uit de natuur te kunnen zijn. Bij elkaar genomen vormen de geluiden een ambient-achtig werkstuk, zonder statische drone maar wel met over elkaar heen bewegende lagen.
In ‘The Oak’ zijn vogels hoorbaar, maar de hoofdmoot van het stuk wordt gevormd door een paar lichtere en donkere drones, en veldopnamen die als percussie klinken en een onregelmatig ritmisch patroon vormen. Je blijft ernaar luisteren om logica te ontdekken, die er waarschijnlijk niet is. Fascinerend, zeker in combinatie met de meer statische geluiden eromheen en de als muzikale accenten fungerende vogelgeluiden. De titel ‘Shore’ zou kunnen doen vermoeden dat Aquarius aansluit bij wat hij op Isle heeft gedaan, maar dat vermoeden wordt gelogenstraft. ‘Shore’ klinkt veel duisterder en doordringender en wekt de indruk dat de kust in de nacht is bezocht. Het golven en klotsen van water is te herkennen, maar niet zo duidelijk als op Isle. De geluiden die zijn toegevoegd maken dat sprake is van een behoorlijk indringende soundscape.
Dat laatste geldt helemaal voor ‘Chapel’, waarin vanaf het begin dreiging aanwezig is, gevormd door donderende klanken op de achtergrond. Om de zoveel seconden is een nadrukkelijk geluid hoorbaar dat klinkt als een niet helemaal voltooide blaf van een hond. De andere geluiden klinken als een drone en ook zijn wat licht percussieve, al dan niet natuurlijke, klanken te horen, evenals vogels. In ‘Black Soil’ wordt de dominante laag gevormd door het geluid van gestaag vallende regen, maar ook vallende druppels zijn hoorbaar. De onderlaag is opnieuw duister en dreigend op de achtergrond. Je waant je in een donker bos bij zeer slecht weer en ook de weersverwachting is niet best.
Waar je de soundscape van Isle achterover geleund kunt ondergaan, daar maakt Aquarius dat op Woodland Sigil een stuk moeilijker. Achter elk geluid staat een vraagteken, want hoor je wel echt wat je hoort? Dit album is daarom niet voor de luiaards onder ons, maar voor avontuurlijk ingestelde oren en breinen die niet vies zijn van een beetje overwerk. Voor dat type luisteraar vormen de vijf soundscapes een uitdaging. Uiteindelijk blijft het wellicht ondoorgrondelijk, maar de luisterervaring is een enerverende.
Opduvel 