Not Two, 2016
Wat gebeurt er als twee supertrio’s de krachten bundelen? Succes is niet gegarandeerd, maar met de heren Hamid Drake, Kent Kessler en Ken Vandermark (DKV Trio) en Ingebrigt Håker Flaten, Mats Gustafsson en Paal Nilssen-Love (The Thing) is de kans op een deceptie niet zo groot. De kans op een dijk van een freejazzplaat is vele malen groter, en dat wordt bewaarheid op Collider.
Nu zijn de trio’s afzonderlijk wel gewend om samenwerkingsverbanden aan te gaan. DKV Trio bracht in 1997 al een schitterende plaat uit met saxofonist Fred Anderson en The Thing werkte vruchtbaar samen met Joe McPhee en Neneh Cherry. Vijf van de zes muzikanten die op Collider zijn te horen, zijn ook terug te vinden op de cd Schl8hof van DKV Trio met Mats Gustafsson, Paal Nilsssen-Love en Massimo Pupillo. Alleen Håker Flaten ontbreekt op die plaat dus ten faveure van de Zu-bassist.
Collider is opgenomen in de Manggha Hall in Krakau, Polen, een museum voor Japanse kunst en technologie. De plaat telt drie lange geïmproviseerde stukken van respectievelijk ruim twaalf, vierentwintig en zeventien minuten. De dubbele bezetting staat uiteraard garant voor het nodige vuurwerk, maar er is gelukkig allerminst sprake van een volgepropte sound. Integendeel, het album kent een vrij open geluid waarin elk instrument afzonderlijk is te onderscheiden, als is dat bij de contrabassen soms wat lastig.
Opener ‘Cards’ zet meteen vol in, maar al vrij snel wordt de heftigheid getemperd en speelt Vandermark zijn eerste solo op tenorsax, begeleid door de ronkende baritonsax van Gustafsson, dubbel slagwerk en zowel stuwende als ontregelende bassen. Vandermark toont zich de wat soepeler solist ten opzichte van Gustafsson, die meer voor het zwaardere werk verantwoordelijk is met zijn heavy sound. Vooral fraai is het samenspel van de saxofonisten, zoals bijvoorbeeld het stuk in de opener waarin Vandermark een repeterend motief speelt waar Gustafsson doorheen laveert. Het slot van ‘Cards’ is voor de strijkende Håker Flaten en Kessler, die de overgang markeren naar ‘Moving Map’.
Dat vervolgens begint met een bibberende bassolo, waarna beide bassisten als duo excelleren. Vandermark neemt het stokje over met een intense klarinetsolo, begeleid door beide slagwerkers, die elkaar moeiteloos aanvoelen. Zodra Gustafsson op tenor zich in de strijd mengt volgt een bedrijvig gedeelte waarin hij soleert en Vandermark zo nu en dan pareert op klarinet. Bassen en drums werken naar een onweerstaanbare groove toe en Gustafsson dimt langzaam. Drake en Nilssen-Love laten zich vervolgens gelden in een gezamenlijke solo met een tribal vibe. Vandermark heeft zijn tenor weer omgehangen voor een impressieve solo, waarna het slagwerk invalt en een gezamenlijk stuk volgt waarin met name de drummers de zweep eroverheen leggen en het heel even zelfs lijkt of drie saxofonisten aan het werk zijn. Het zijn er toch echt twee. Ook ‘Moving Map’ eindigt rustig, met één bas, één slagwerker en één sax.
Een donkere bas leidt ‘Left And Left Again’ in. Vandermark legt zijn scherpe en vingervlugge klarinetspel daar overheen. Even is er rust als Gustafsson op tenor inzet. Slagwerk en bassen creëren echter onrust, die helemaal toeneemt als Vandermark de baritonsax in stelling brengt waarmee hij zware tonen afwisselt met hoge kreten. Bassen en drums leggen vervolgens weer een groovend fundament waar de beide saxofonisten naar hartelust overheen – en door elkaar heen – mogen toeteren. Vandermark mag het even alleen doen, zodat Gustafsson ook zijn baritonsax kan grijpen. Bijzonder fraai is de soepele baslijn die onder het saxofoongeweld gelegd wordt. Tegen het einde blaast Vandermark weer een herhalend motief, waar Gustafsson een melodische lijn in aanbrengt, hoewel hij na verloop van tijd natuurlijk toch weer de longen uit zijn lijf moet blazen.
Het album eindigt zonder echt slotakkoord, maar dat is ook niet nodig. De zes muzikanten vinden elkaar moeiteloos en de plaat is afwisselend zonder alle kanten op te stuiteren. Waar de aandacht als vanzelf getrokken wordt door de twee blazers, is het de dubbele ritmesectie die verantwoordelijk is voor het tempo, de groove en de levendigheid die de muziek uitstraalt. Dat laatste is de constante op een plaat waar je met gespitste oren naar blijft luisteren, keer op keer.
DKV Trio / The Thing – Collider Bandcamp
Opduvel 